Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/737


Codish de Literatura Romantsha 729

Quei ch’ils Latins scriven, sco sisura ei scrit, scrivein nus: Lyd, Tyrrhen, Hetrusc, Rhæt, Rhen, ed Œn, e sesvushein (vocalain) è aschia.

[p. X] Sapies, e tegn endemen afon grishun, che ieu hagi ditg a ti, che nagina caussa sei pli necessaria, deshente, e profiteivle a ti, ca la savida perfetga ded in Linguatg, ed oravon de quel de tia muma, e naziun. Pertgei sche plaids convegnen cu’ ls fatgs, e realitats, sche result’or de quei las verdats; e sche plaids, e fatgs seconportan in cun lauter, e vegn capiu, e fatg capir quels, sche suondan las rashuns, e cun quellas duas caussas, ed è per mieds d’ils plaids, deriva tuta honestadat, e tut bien.

Cur che la giuventegna grishuna sa bein leger, e scriver, quintar, e rashunar en siu Languatg matern, o sche temi bucca pli pertgei nuo ch’ella vegn a vegnir, sche vegn ella ad esser retscharta, e tenida bein, e vegn è ad enprender auters Linguatgs, ed Enshins, ed aschia deventar ventireivle.

Lai mo critisar sur mei, e sur tei, lai mo trer l’aria de sabiadat a tras ils larishs, sei buna, ne mala, pertgei ei vegn tut sin quei: sch’ell’hagi sias enprovas, ne buc: ha ella quellas, sch’eis ella sc’in bien tscheriesh, che rafina glin, e coniv, e bita deven la stupa, ed il herbadetsch; e sch’ella maunca de sias enprovas, ed ei suflada si cun in spirt de pregiudizi, e squidonza, ne ignorantadat, sche lai ir ella per l’aria, ch’ella vegni de quella purificada.

Mo seies de bein, ed enprend’è bein, (mo) [p. XI] mo te deporta bein, e te fida de Dieus, sche vegn el tei engrondir cun duns, e benedicsiuns.

Ils Lungatgs en mussamens divins, e la Literatura envenziun homana per frestgentar la memoria.

Lai quel esser recomandaus a ti, ch’ei tiu

Ils 20. de Februarj on 1819.

Amatur.

[p. 33] In ha fatg per quei, e fa aunc oz il di gron d’entiert, de voler entruidar, ne sforzar ina naziun, de prender si in auter lungatg, e literatura, ca quels, ch’ei han artau de lur Vegls, e Dieus ha conpartiu ad els. Las confusiuns ch’en coutras deventadas, dessen esser scola suficiente, per stunclar giu d’il tut tals tentaments, e supriments.

In ei constituius aschia de natira, e de fermezia de spirt, ch’in astga dir ora la verdat, e tem’è nuot, de vegnir en confront, per è ella poder, e voler defender. Nus dshein, ed è cun vush, e detschartadat grishuna, a grad, e grad ora, che nus saveien schi bein plaidar, e rashunar, prosar, e poetisar, viver, e morir en nos confints cun romantschar, sco