Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/147


Reglas de polizia d' Uors 139

Nua ca ei ’lg amprim, suenter aver dumbrau las vaccas duess muncar, schi vengien ils purs novs mess ’lg amprim, avont ca muventar in auter.

[p. 152] Suenter ca in bab casa fuss morts giu, ad ils uffonts restassen ansemel senza far partiziun, schi cargan els en l’alp, nua ca lur bab ner en cass muma cargava; duess ei savundar partiziun, scha resta ilg dreg dilg bab a lgi filg velg, ad ils auters farlgiuns ean purs novs. En cass aber ca resta davos mai in uffont, a quel eis in filg, schi po quel muntaner ilg dreg dilg bab continuadameng, inna filgia aber mai aschigig sco ella mida bucca stand, midond ella stand a marida in c’ei schon pur, schi nunter quel seu dreg, marid’ella in uffont da famillia, schi ean els in pur niev.

56. En risguard dilg scumngiar or purs en dumbrar en vaccas eis faig par regla, cur p. e. a l’Alp dadens (er aschi en inn’autr’alp) muncass 7 vaccas ent ilg quint, a l’Alp dador vess da dar 4 a’ lg Urscheu 3 vaccas, schi deig ’lg Urscheu dar in pur cun 3 vaccas a l’Alp dador a leza allur in cun 7 vaccas a l’Alp dadens.

57. Eis faig par regla ca in pur, ca laschig inna vacca par ilg laitg elg jester par in on ner er mai par la stad, tontanavont sco la vacca seig sia, schi seig quel er obligaus per quella da star sut a tuttas gravezias, ca crodan sin vaccas, sco bof antir etc.

58. Ei stabileu ca in pur, ilg qual lai sias vaccas tuttas, ner mai inna part da quellas ad in migiur, ei seig a mezas ner par tscheins, seig euncalur ilg patrun obligaus ad auctorisaus da cargar quellas en quell’alp nu c’el eis pur, a buc ilg migiur possig a stopig cargar en quell’alp, nua ca lez eis pur.

[p. 153] 59. Ei ven scumondau da tuttas sorts lavurs, ca pudessan vangir faitgias en santieri ei seig metter a schigiar risti a leuna, metter a torrer tscharieschas ner garnezi, sco er laschar danziever ir ent agiens thiers, sut peina da 4 cruñas par gada, senza pardun.

60. Eis ei faig par regla, ca naginna biesca da fiera possig guder niess pasc suenter la fiera da Ligieun, la quala fuss catschada dad auters logs neutier sut titel d’ir a fiera, resalvont in thier mendus sco er curdont en malsoingias ner autras circumstanzias ad impediments, ca in marcadont savess buc frequentar la fiera ner catschar navend tals thiers en quei moment, ca quel euncalur possig schaer guder tals thiers esters ilg pasc general dilg attun, pagond quei ca in ludvl Obr. par Martini metta si, consideront tuttas circumstanzias.

61. Tuttas mugias ner gianetschas, ca dein far vadi la stad, dein ilg maig vangir dumbradas ent tiers las vaccas da casa, ad ean cuntut er suttopostas