 |
Questa pagina è stata trascritta e formattata, ma deve essere riletta. | |
| Reglas de polizia d' Uors | 127 |
Quels purs, ca lain catschar lur biesca tras ils starlers, can obligai da mussar tras ilg starle, sco er tschels, ca han catschau en sez, ca lur thiers seian alg starle vangi mess a meuns, ilg qual dei vangir mussau alg cautegia, aschia ca quel, tras la parditgia dilg starle sapig gir ca mintgia pur haig cargau sia biesca. Quels purs, ca san aschia buc mussar ca lur biesca seig cargad’en l’alp, dein par mintgia thier pagar kr. 20 talgia, scha els san buc far ver cun anzatgi, ca lur thiers seian buc stai tiers la muntanera ner quella noig fugi.
En cass, ca ilg vaschinadi anflass par necessari da laschar suenter la cargada ir la biesca schitgia giu l’Issla par anzaconts gis, schi deig ent ilg cargar vangir observau questa regla: La dameun bein marvelg deig ilg cautegia dilg Urscheu cun seu starle far l’antschetta suenter quel da l’Alp dadens, ad allura quel da l’Alp dador, tuts cun lur starlers, a scadin muvel da parsei ir en sia alp. Quels purs, ca mettessan buc giu l’Issla lur thiers quels gis, sch’ei daventa par lur saver, dein esser curdai par thier kr. 30, [p. 133] u pia ca els tanessan en nuill. Naginna caschada deig puder dispensar quei.
11. Deig ilg tems della stad nagin biesc schitg esser ner puder vangir mess sin la pastira senza pastur; par consequenza scha anzatgi catt’adagur, ca biesca schitgia sa catta sin la pastira da culm par ils ancardens anturn, dein quels quei ladinameng dar part a ’lg Mistral ner cauvitg, ils quals ladinameng han dad andriescher dils pasturs da quell’alp scha tals purs havessan quels thiers preu navend da l’alp, ner scha tals purs ils ez gis fussen stai en l’alp, ad en tal cass dad aver aschia culpa, dein quels purs par mintgia thier esser curdai kr. 40; plianavont, scha in fumelg da l’alp duess aver gidau il pur tiers in tal supitgietsch, scha deig quel er esser curdaus kr. 30 par thier, a quei taneu giu da sia pagailgia.
12. Ei deig ent ilg ir a vangir dad alp vangir observau ils vaus ad eu par quels, sco er ent ilg vangir da dalp catschau la biesca bufaitgiameng a leug senza sa taner si cun stgüsa dad ancurir in vadi in antir gi. Duess in vangir anflaus ca el talas parittas figiess mai par manar vi l’urella, scha dei in tal esser curdaus en falonza kr. 12.
Ei ven ent ilg sgargar concedeu ad in pur, ca less zavrar seu muvel en in culm sisum, p. e. Nischarinas, Parli, Prau grond, Tigiolas a Ladral, possig prender seu muvel ord’l’alp cur ilg cautega conceda, ad ir directe en seu culm, senza stuer vangir sin la Ngeida a leu zavrar ses thiers, mo bein remarcau, quei ca sa lai, ir sin la pastira.
[p. 134] 13. Eis ei faig par regla, ca da cou danvi deig nagin puder prender vi culm vaccas da casa avont ils 3 d’August t. n. sut peina kr. 16 par sera; dils 3 d’August st. n anvi aber ei a scadin lubeu da prender vi las
