Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/134

126 Reglas de polizia d’Uors

vargada sin la mezadad, schi eis ilg pur er buc obligaus la spisa antroca ella ven buc elg tur sin el.

En vartit da quest articul po pia mintgin prender ord da l’alp a metter tiers ilg pastur da casa ses thiers d’casa ner prender navend da quest a puspei metter en l’alp suenter plascher; bein aber adinna observont la regla pertenent la roda spisa cou avont stabilida, a quei tont par ilg prender ord’l’alp a metter tiers ilg pastur da casa, sco ilg prender navend da quel a metter en l’alp.

Par tont pli richtig saver da tems en tems taner en sapientiva la roda spisa d’ils thiers d’casa della stad a contanavont in pur, ca metta ses thiers tier quel, ner aber er prenda navend, seig obligaus la spisa ner buc; schi [p. 131] deig ilg cauvitg esser obligaus mintg’auter gi la stad da far dar quint ilg pastur da tuts quels thiers, ca ean vangin angiu ad eus ansi.

9. Essend savens ilg cass, ca las vaccas da casa dad anqualtgin pir suenter esser vangieu pasturs ean laschadas larg, p’ils piestgiets anturn a coutras bearas gadas quellas cusascheu dad ir e ’gl frigs: schi eis ei concludeu ca, suenter esser vangieu ilg pastur, nagin deig laschar larg senza esser in pastur sper quellas, sut kr. 10 par gada.

10. Eis faig par regla, cur la biesca schitgia ven cargada en l’alp quei gi cun las vaccas, ca scadin pur, nua ca pusseivel eis, prendig la sera avont sia biesca sch. navend dilg pastur tiers sias vaccas a catschig cun quellas lgauter gi en l’alp a mettig quella leu ameuns alg starle: quels aber ca han pli dalunsch a pli malcomodeivel, quels lein quella noig zvar eunc tiers ilg pastur da casa, la quala biesca ca resta, deig sco avont vangir fideivlameng utgiada. Ilg gi della cargada dein ils cautegias da mintg’alp esser obligai da mintg’in prender ilg starlers da si’ alp a cun quels zavrar or mintg’in la biesca da si’ alp a catschar en si’ alp a zvar ’lg amprim ilg Urscheu, suenter l’Alp dador a finalmeng l’Alp dadens. Quei dei aber daventar la dameun marvelg, parca ils starlers da las alps sapien ir en quellas a ratscheiver l’autra biesca. Par exequir en quella moda eis ei da basengs c’ils starlers [p. 132] da casa quella dameun s’afflien er leu par gidar zavrar a par partgirar antroca ilg eis zavrau, nua ca quels han par quei gi ilg ansolver, la marenda a la tscheina tiers ilg pur en la roda, sch’els van buc ad alp, schilgioc mai ansolver a marenda.

Duess in cautegia ner ’lg auter buc esser a dretgias uras leu par ratscheiver ils thiers da si’ alp eis curdaus en kr. 20, sco er in cautegia ca negligass quell’obligaziun totalmeng eis curdaus f. 1. — Duessan ils pasturs da casa la dameun dala cargada vangir mema tard, ner muncar dilg tut, ean quels curdai en la medema falonza sco ils cautegias.