Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, I.djvu/815

786 P. Baseli Berther de Nossadunna e sche nus sbagliein buc, era de s. Onna. Plinavon anflein nus il vegl datum de 1480 e sut vi la remarcabla suttascripziun dil meister: „Joseph Bonifaz von Walpen von Rekigken fon Walis.“ Senza dubi ei quei zenn in dils pli vegls en Tujetsch e lu la interessanta nova ch' el 5 vegni ord il Walleis! Quei sto esser stau in fadigius transport dil Walleis si, sur la Furca, tras la vall e sur il quolm d' Ursera, d' in temps ch' in saveva aunc nuot de vias. Gl' onn vergau havein nus legiu ella Gasetta R., che l' ura della baselgia de Rueras, che funczionescha aunc ussa stupent, vegni ord il Walleis. Era il zenn grond de leu cul datum 1490 vegn probablamein 10 dal medem liug e forsa era il zenn gr. de Tschamutt, che ha gronda semegliadetgna cun quel de Rueras. Il zenn grond de Selva de 1788 cun sia ruosna ed il pign de 18(2?)2 … portan medemamein il num della firma de Walpen de Rekigen ord il Walleis sura. Ei sto esser, che Tujetsch havevi dad in temps empau communicaziun cun ils Walleisers ne 15 Walleiseras, buca mo cun schar cullar zenns e brensinas, forsa era en auters fatgs. Igl altar della baselgia de Giuf ha in pulit maletg, che representa ella miez Niessegner vid la crusch; de maun dretg grad sper la crusch Nossadunna … e s. Bistgaun; de vard seniastra s. Roc e s. Carli Borromeus. 20 Davon il maletg sesaulza ina bufatga scaffa de glas cun ina nova, biala statua de s. Bistgaun; pli daditg sesanflava en quella scaffa Nossadunna dellas dolurs, che vegneva venerada leu sin particulara moda, sco la tabla votiva pendida si sper gl' altar muossa. Ella porta il datum 1774 e representa … co Nossadunna dellas dolurs ed ils auters s. patruns de Giuf han 25 giu conservau in um, ch' ei roclaus enasi Valmala de far nitschuns, sco ei vegn raquintau. Sin igl altar sesanflan pigntgas reliquias de s. Maurus, s. Bistgaun e s. Pieder de Alcantara. La baselgia ed en particular igl altar ein fitai si pulit e han cun chischun, che las baselgias ora giu ella vallada ein vegnidas 30 restauradas, artau bein enqual caussa. Vischins de Giuf eran il pli demaneivel ils habitonts de Nurschei, che schai circa 10 minutas pli anora silla medema solegliva spunda. Nus havein mo la tradiziun, che di, ch' ei eri dad in temps leu ina ni duas casas. Ils vegls ed isai trutgs, che meinan dil crest Nurschei si e semeinan dil rieven 35 ault ora si tochen gl' uaul Liets, laian sminar, che quels survevien per la biestga dils habitonts de leu. Cura ei gliei sesbuau giu leu e seformau il rieven ault e las Budas, savein nus buca dir, scadin cas fetg baul. La pietat ed igl engraziament stimuleschan nus de aunc raquintar per 40 conclusiun enzitgei ord las ruinas de Giuf. Ti eis forsa schon jus atras … … Tujetsch ina sonda, temps de stad ed has forsa viu in di della pli gronda