Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, I.djvu/676

Il Righi grischun 647 imperaturs tudestgs, che regeven ils 11, 12 e 13avels tschentanèrs buca mo sulla Germania e Schvyzera, sunder era sur ina gronda part dell' Italia, gronda peisa silla dretga survigilonza de quelas vias, che veven per part tut in' autra e pli aulta direcziun ch' oz il di. Per schurmiar quels pass han els termess Schuobs en Rhætia e da cheu derivan las colonias tudestgas 5 a Sursaissa, en val s. Pieder, en Val - Rhein etc. glieut, che sedestingueschen … buca mo tras il lungatg sunder era per lur pli gronda e corpulenta stampa dals Romonschs. Sco vivon il Lucmanier aschia haveva era senza dubi il pass sur cuolm Val ina pli grond' impurtonza ch' oz il di. La Sursaissa tudestga ei er' eunc en bein enqual auter riguard 10 intressanta, ins vesa cheu buca mo in bi salvadi, ma ell' ei cun tutta raschun era loscha de dumbrar dus uestgs denter ses burgais e nus Grischuns … podein mo deplorar de buc esser stai schi ventireivels de poder mantener quels destingui umens en nies miez. In grond diember casas cun stupents matgs de pegns lai concluder che la Sursaissa hagi era ina 15 biala roscha mistrals e magnats, ma tras la saluteivl' uniun cun Rueun et Uors vegn quela carteivel pleunsiu ualti sminuida e reducida. Il viandont anfla en plirs loghens in bien glas vin e tiella posta in schuber e bien tractamen, senza ch' ei vegni cheu fatg quint culla nobla rida, ch' entscheiva ussa pleun e pleun a vegnir en diever tiels biars ustiers 20 en Surselva. Bandun' il viandont bein restaurius Meierhof ne la cuort de migiurs e va enterviers la sponda sut il Mundaun pils praus e misès si ella direcziun de Lungneza, sche represent' ei ad el pleun e pleun in majestus prospeet et arrivaus sur s. Carli si stat el tut surprius e culs égls tschurventai 25 … dad in admirabel e grondius maletg, el senta ch' el sesanfla sil Rigi grischun. En tgei stupent panorama representa la cadeina dil Dœdi dal Crispalt tochen tiel Calanda! Tgei impressiun fan ad el quels colossals cuolms cun lur terlischonts glitschès! Dalunsch sa il égl eunc contonscher il Gallenstoc egl Uri, la 30 Scesaplana en Portenza et il Piz Linard en Giadina. Pli a bas ves' ins las pli bialas contradas e valladas; ina gronda part della Cadi, Uors cun ses remarcabels castials e las bialas e per part fretgeivlas spondas d' Andiast, … Siath, Ruschein, Ladir, Fallera e Laax. Avon ses peis sesarva l' entira Foppa, il curtin della Surselva, solet sia venerabla capitala ei zupada 35 … via, ma en ton pli gronda splendur compara Sontgaclau cun ses hôtels e castials de Doctors e Jurists. Pli engiu ves' ins Trin, Tumein, Cuera e siu entir contuorn. Semein' ins de maun dretg sche ves' ins ina nova romantica vallada, l' aschi numnada „alp dils près“, vulgo Lungneza. En ina gliada surves' ins las bia vischneuncas de quei cumin dallas tras 40 las heroxas glognesas schi renomadas Porclas tochen Val e Blengias — la California de pischada — spella Greina e buca dalunsch dil famus galitschèr … sil Piz Valrhein. Ina schi remarcabla vista en schi pintga alteza