Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, I.djvu/360

Descriptiun d' ilg Boing da d' Alvegny 91 DESCRIPTIUN D' ILG BOIGN DA D' ALVEGNY. Cuerta Descriptiun d' ilg Boign da d' Alvegny en Sursaissa Romancia, & informatiun de sias vertids. Chur, 1747. [p. 122] QUest Boign (situaus denter Sur - Ava, e Filisur, ina bun' hura lunsch 5 da Casty; treis hurettas lunsch da Vazie siatt huras sur Cuera) ei ent' igl Cummin da Bellfort, de la Ligia de las Diesch Driggiras; in quart, ù mez' hura sut la Vischnaunca da d' Alvegny, en una planira da d' una bein liunga, e friggieivla Vall. El era schion da dyg ennau avon biarscient onns enconnoscius, renumnaus, e dovraus en [p. 123] Sur - Saissa Romancia, 10 per via de siu bien suolfer ed auters buns minerals ch' el ha. Bein enzeconts … auturs, e vêlgs scribents fan mentiun de ques(l)[t]' aua en lur cudischs: Igl vêgl, e renumnau Seignur AEgidius Tschudi da Claruna, en sia biall' oura ch' El a scritt de la vera alta Retia, dada or' en stampa, e squiuiada l' emprima gada à Basel, en l' Elvetia, gl' Onn 1530. Joannes Stumphius 16 da Turig, en ses annals de l' Elvetia, gl' Onn 1546. Wilhelmus Grattarolus, da Bergamo ün fig renumnau Docter, e Professur de Mediscina, en sia ovra Latina, ch' Ell ha dau or (de Thermis Rhæticis) d' ilgs megliers Boigns de la Nossa Retia, squiuiada à Veniescia, avon var duecient Onns. Jacob Scheüchzer da Turig, Professur de Mediscina, e de Mathematica, en sia 20 Hydrographia Helvetia gl' onn 1717. Et aunc auters. &c. — Igl Boign udeva avon temps algs Seignurs de casa Gualthieri (ù Walthieri) ed ussa aud' El à gli Sr. Mistral Steaffan Simen da d' Alvegny; igl qual ha alzau, e faitg pli larg, e pli grond igl Bagheigg de l' usteria d' igl Boign; e re- nuvau bunamein tutt, con gronds custs avon var veintg onns. El tratta 25 bein igls yesters che vegnen, à bien marcau, cun buna carnfresca pulleria, pesgs frescs, bien paun, e vin; per sis bazs, ù miez Reinsch (muneida da Cuera) ha in cau tocchen uss' adinna pudiu auer üna buna tscheuêra, da bein enzecontes troggies, ù spisas; tut rauba frestgia. Igl Boign [p. 124] ei fig frequentaus, e dovraus, en temps da stad da seigneria & autra glieut, 30 da Cuera, da Gliont, da Tusaun, da Tumliasca, da tutta sursaissa Romancia, e da d' auters lôgs; ed han biars faitg cau bialles Curas, per malsoignes che naginas autras mediscinas, ner cuseigls de Miedis, pudevan gidar, sco l' experiencia muossa mintg' onn. Biars beiven cau l' aua forte (ù cotschna) da S. Murezzi de l' Engiadina, essend igl Boign mò oigg ner nôf huras da 35 lunsch da la fontauna de l' aua de S. Murezzi: e pòin cau beinmaneivel aver quella mintg' auter dy puspei fresca, sch' in vul, d' igls Cavallants, ù Berniers che la meinan, e passan cau tras bunamein mintgiady. Quei che