 |
Questa pagina è ancora da trascrivere o è incompleta. | |
— 90 — praeludium in festinatione. Est etiara praenotandum, quod praeratio ista, qiise communiter exordium dici potest, aliter fit a Poetis, aliter fit a Rhetoribus. Rhetores enim coiisuevere praelibare dicenda, ut aninium comparent auditori.s. Sed Poetae non solura hoc faciunt, quinimmo post heee invocationem quandam emittunt. Et hoc est eis conveniens, quia multa invocatione opus est eis, cora aliquid centra communem moduni hominum a superioribus substantiis petendum est, quasi divinum quoddam munus. Ergo prgesens prologus dividitur in partes duas, quia in prima prsemittitur quid dicendum sit, in secunda invocatur Apollo, et incipit secunda pars tibi: bone Afollo ad liltimum laborem. Propter primam partem notandum, quod ad bene exordiendum tria requiruntur, ut dicit Tullius in Nova Rhetorica, scilicet ut benevolum, attentum, et docileni reddat aliquis auditorem, et hoc maxime in adrairabili genere causae, ut ipsemet Tullius dicit. Cura ergo materia, circa quani versatur praesens tractatus, sit admirabilis; et propterea ad admirabile reducenda, ista tria intenduntur in principio exordii, sive prologi. Nam dicit se dicturum ea, quse, qui vidit in primo Coelo, retinere non potuit. In quo dicto omnia illa tria comprehenduntur, nam in utilitate dicendorum benevolentia paratur: in admirabilitate attentio: in possibilitate docilitas: utilitatem innuit, cura recitaturum se dicit ea quse maxime allectiva sunt desiderii Immani, scilicet Gaudia Paradisi; admirabilitatem tangit, cura promittit se tam ardua, tara sublimia dicere, seilicet conditiones Regni Coelestis; possibilitatem o.^itendit, cum dicit, se dicturum quse mente retinere potuit: si enim ipsi, et alii poterunt. Haec omnia tang’untur in verbis illis, ubi dicit se fuisse in primo coelo, et quod dicere vult de Regno Coelesti quicquid in mente sua, quasi thesaurus potuit retinere. Viso igitur de bonitate, ac perfectione, primae parti Prologi ad litteram accedatur. Dicit ergo, quod gloria primi motoris, qui Deus est, in omnibus partibus universi pesplendet, sed ita, ut in aliqua magis, in aliqua minus. Quod autem ubique resplendeat, ratio, et auctoritas manifestat. Ratio sic: Omne quod est, aut habet esse a se, aut ab aliis. Sed constat, quod habere esse a se non convenit nisi uni, scilicet primo, seu principio, qui Deus est, cum habere esse non arguat per se necesse est: et per se neeesse esse non competat nisi uni, scilicet primo, seu principio, quod est causa omnium; ergo omnia quae sunt praeter ipsum habent esse ab aliis. Si ergo accipiatur ultimum in universo, non quodcumque manifestum est, quod id habet esse ab aliquo, et illud, a quo habet a se, vel ab aliquo. Si a se, sic est primum; si ab aliquo, et illud similiter; vel a se, vel ab
