 |
Questa pagina è ancora da trascrivere o è incompleta. | |
— 88 ~ mortem simpliciter isumptus. Nani de ilio, et circa illum totius operis versatili" processus. Si vero accipiatur ex istis verbis, colligere potes, qiiod secundum alleg-oricuiii sensum Poeta ag-it de Inferno isto, in quo peregrinando, ut viatores mereri, et demereri possumus. Si vero accipiatur opus allegorice, subjectum est liomo, prout merendo per arbitiii libertatem Justitise prsemianti, et punienti obnoxius est. Forma vero est duplex, forma tractatus, et forma trac— tandi: forma tractatus est triplex secundum triplicem divisionem. Prima divisio est^ qua totum opus dividitur in tres canticas. Secunda qua qiiselibet cantica dividitur in cantus. Tertia, qua quilibet cantus dividitur in rlijtlimos. Forma sive modus tractandi est poeticus fictivus, descriptivus, dig-ressivus, transumptivus, et cuni hoc definitivus, divisivus, probativus, improbativus, et exemplorum positivus. Libri titulus est: Incipit Comcedia Dantis Allagherii Fiorentini natione non moribus, ad cujus notitiam sciendum est, quod Comcedia dicitur a Comos Villa, et Oda quod est Cantus. Unde Comoedia quasi villanus cantus, et est comcedia g-enus quoddam poeticse narrationis ab omnibus aliis difFerens. Differt ergo a Tragoedia in materia per lioc, quod Tragcedia in principio est admirabilis, et quieta, in fine sive exitu foetida, et liorribilis, et dicitur propter lioc a tragos quod est hircus, et oda, quasi cantus liircinus, idest foetidus ad modum liirci, ut patet per Senecam in siiis Tragoediis. Comoedia vero inchoat asperitatem alicujus rei. Sed ejus materia prospere terminatur: ut patet per Terentium in suis comoediis, et hinc consueverunt dictatores quidam in suis salutationibus dicere loco salutisi Tragicum principiiim, et Comicum finem. Similiter differunt in modo loquendi, elate et sublime Tragoedia, Comedia vero remisse et liumiliter, sicut vult Horatius in sua Poetica. Ubi licentia aliter Comicos ut Tragoedios loqui: et sic e converso. Interdum tamen et voccm comadia tollit, Iratusque Chremes tumido delitigat ore; Et tragicus plerumque dolet sermone pedestri. Telephns, et Peleus etc. Et per hoc patet, quod Comoedia dicitur prsesens opus. Nam si ad materiam despiciamus, a principio liorribilis, et foetida est, quia Infernus; in fine prospera, desiderabilis, et grata, quia Paradisus: si ad modum loquendi, remi.ssus est modus et huniilis, quia locu— ciò vulgaris, in qua et mulierculae eommunicant. Et sic patet, quare comoedia dicitur. Simt ot alla genera narrationuni pocticarum.
