Las treis filieras

../6 ../8 IncludiIntestazione 1 ottobre 2015 25% Da definire

6 8

Las treis filieras.

1125 Sut il vegl casti de Schlans,
Spels clavaus dils castellans
Ina dunna stev' en stiva
Sper fenestra solegliva
E la feglia instrueva,
1130 Che davos la roda steva.
„Vul ti daventar filiera,
Hagies detta empau lingiera!
Pren la launa scarsinada,
En canastra emplunada,
1135 Tia comba dretga tschenta
Giu sin l' aissa, che muenta
Cun siu bratsch il grond rudeischen,
Che sto ir uliv e leischen,
Culla corda bein strenschida,
1140 Vi sil span e spiel stendida.
Ferma bein la strub' en l' ala,
Che il fil sil spiel empiala.
Tras il vau il fil ins stenda
Cun il crutsch, davon che penda,
1145 E pil span, che circulescha,
La clavella cheu survescha.“
Difficila ei l' entschatta —
Sper la roda ha la matta
Buca tschaffen e talent
1150 E tegn vess quei endament.
Mo la veglia instruescha
Pli e pli dadault e grescha:
„Pren la launa cheu semtgada,
Fai culs dets bein l' ulivada,
1155 Lai trer en il fil sil spiel,
Ch' el sepleighi sil rudiel,
E la struba lu ruchegia,
Lu ulivs il spiel gartegia;
Ei quel pleins, ti stos scavar,
1160 La masein' el begl bognar.
Ed allura la filiera
Neunavon pren la plutgiera,
Conta legra zatgei bi
Cun plagar si il cani.
1165 Treis canials, cun zuarnar,
Dattan fil caltscheuls de far,
Mo per teilas e lenzeuls
La filiera fa si speuls.“
Malamein la giuvna fila —
1170 E la mumma ferm sevila:
„Ti merettas bein censura,
Muossas aschi pauc premura!“ —
O sin via la canera
Vegn udida quella sera
1175 Dal signur, che speras vi
Vegn leu si tier siu casti.
Quel enquera fumitgasa,
E va grad en quella casa. —
Il signur dil liug domonda
1180 Suenter la rueida gronda.
E la mumma di, surstada:
„O, la buoba, schi hannada,
Fil' il mescal ord las preits,
Datga nuot ni foms, ni seits!“
1185 Tala habla fumitgasa
Il signur giavisch' en casa.
Gleiti vegnan els perina,
Il signur mett' on cuschina
Alla veglia sco pagaglia
1190 In bi mun daners de vaglia.
E la giuvna el casti
Sco filier' ei prida si. —
Biara launa ei rimnada
Da plirs onns, aunc buc filada.
1195 Sper la roda fa la matta
Cun filar uss in' entschatta.
Mo daveras dun negin
Ella ha e pauc inschin;
Orda maun quei vul buc ir:
1200 Ell' entscheiva a bargir!
Dall' anguoscha, cun vusch loma
En agid ell' ussa cloma
Sia tatta, ditg spartida:
„O filiera, tatta Brida,
1205 Gida mei, la paupra matta,
Ch' ei filiera plauna, schliatta!“
Tatta Brida sil moment,
Arva e vegn dad esch en;
Zoppa ei ell' aunc adina,
1210 Mo l' egliada ei carina;
Sul tgau grisch la schlappa nera
Ha ligiau aunc la massera.
Porta tschiep carpun isau
E la schuba de ponn blau
1215 Cullas numerusas fauldas,
Che las combas tegnan cauldas.
Tier la roda cun plascher
Vegn la veglia per puder
Uss puspei filar la launa,
1220 Sco tschels onns, ch' ell' era sauna.
La filiera ha bien riet,
Fa sgolar sco in paliet
Sin ils speuls il fil uliv
Cun in maun e pei activ,
1225 Che la launa leu rimnada
En quort temps ei tut filada. —
L' auter di dat il signur
Alla matt' aunc pli lavur.
Tut la launa ei filada,
1230 Mo la resta vegn portada:
E cun rucca, ruccariel,
Che furneschan niev lenziel,
Dei la matta uss mussar
Siu talent e s' enschignar.
1235 Mo sil ruccariel la resta
Fa sin ella tschera tresta,
Malgrad il maletg ornau
Culla pend' entuorn ligiau.
Vid la rucca stat pendius
1240 In ruoghet, ch' ei emplenius
Per il fil cun bletsch bognar,
Ch' el selaschi domognar.
Quella ga cloma la matta
Sco filiera la basatta:
1245 Dunna Frena de Saltginas
Per filar sin modas finas.
3*
Quella tut discus compara,
Curteseivla e declara
De filar da cor bugent.
1250 Ella ha per ornament
Sul schui in fazzolet
Surcusiu en violet
E de seida in scussal,
Fatgs per siu di nupzial.
1255 Silla supia ella sesa,
Cun legria ella vesa
Leu la resta bein tscharschada
Enten popas preparada.
Sia comba ella metta
1260 Sin il pass de la rodetta.
Spert il spiel uss semuenta,
Bein il fil sin el setschenta:
Tut de fém va il filar,
Giud siu nas liung cun stillar
1265 Pren ell' aua nunditgond
Il ruoghet cul bletsch lomiond.
Puspei enten pintg' uriala
Vegn filada tut la balla.
Il signur leu sesmerveglia —
1270 Aunc pli grond mantun caveglia
L' auter di el sper la roda
Admirond fetg la metoda.
Quella gada nossa matta
Supplichescha si' uratta
1275 Sco gidontra de vegnir. —
E palpond de malsegir,
Vegn la Greita, tschocca, veglia,
Cul bien di tier sia feglia.
Dal frunt vi van las rubaglias,
1280 Sur ils egls, ch' ein en stgiraglias:
Tonaton eis ella habla
Vid la roda fetg capavla
Fila fin ed exellent,
Fila tut en quort moment. —
1285 Quella giuvna inschigneivla —
Al patrun vegn fetg plascheivla,
E daventa plaunsiu spusa —
E la nozza ei pompusa.
Mo duront il grond gentar
1290 Aud' ins vid igl esch spluntar: …
Las filieras mortas vegnan;
Maun en maun ellas setegnan,
Tatt' uratta e basatta,
Plaidan cun vusch delicata,
1295 Agurond als spus ventira.
Sil signur l' emprema mira:
„Buca lai filar la spusa!
Quei fa ella spert mendusa;
Uarda, quei filar cun roda
1300 Caschunescha donn e noda!“
Tuttas treis cheu selamantan
Dellas mendas, ch' ellas sentan:
Jeu sun zoppa dal filar,“
„In nas liung fa quei bognar,“
1305 „Tras fitgar sil fil l' egliada,
Jeu sun tschocca daventada!“
Il signur mai pli garegia,
Che la dunna fetschi breigia,
Selavaghi cun filar —
1310 Biala vetta po la far. —
E sch' ell' ei aunc buca morta —
Mai vegnid' ell' ei macorta
Cun filar. — Mo nus ord moda,
Mai nus lein schar ir la roda! —
1315 Sco la regina Berta la Gielgia d' Aspermont
Ha tschaffen per la roda e plaida engraziond:
„Filiera e tissunza, Vus veis mei fetg legrau,
Dunnauns de vaglia filan sco vus veis raquintau.
Jeu hai viu la tuaglia sin meisa da gentar,
1320 Cun sdremas cotschnas fatga, ch' igl ei in bi mirar,
Blihida bein tessida. Saveis vus dir a nus,
Con bia lavurs e stentas, quell' ha custau a vus?
E l' Urschla la migiura, raquenta vinavon,
Ch' ell' ha experienza, ell' ha mussau anson.