El viacc de Fraa Condutt

milanese

Carlo Porta 1816 Poesie dialettali letteratura El viacc de Fraa Condutt Intestazione 12 settembre 2008 75% letteratura

Sestinn

 
In sul deffà de sant Ambroeus andemm
ch'el trottava, el trottava, e via via
el se trovava saldo al post medemm,
lassand de part on bott la sacrestia,
5ghe diroo coss'è occors st'estaa passaa
al noster fraa Condutt fraa desfrataa.

Fraa Condutt come lor san mej de mì,
per quella gran golascia del dinar...
Come?... El cognossen minga?... Oh questa chì
10la me reussiss proppi singolar!
Corpo de bio bion, possibel mò
che sien lor soll che nol cognossen nò?

Fraa Condutt l'è on magrozzer, un carcamm
d'on pret longh longh ch'el par on campanin,
15cont on dianzen d'on pomon d'adamm
ch'el ghe sbaggia in là on mia el collarin,
lendenon, coj palper besinfi, ininz,
e el volt a boeucc come el formaj de sbrinz.

Sott a duu zij de ruff e scarpignaa
20ghe sbarlusca duu boeucc de scoldalecc,
e poeù sott, duu stupendi carimaa,
e anmò sott, on bocchin fina ai orecc,
e in su quell la seggella del moletta
che gotta giò tabacch su la basletta.

25A cressegh i bellezz el gh'ha anca i pagn
che comenzand daj scarp fina alla lumm
hin de cinqu o ses negher descompagn,
tanè, pures, bordocch, martora, fumm,
intersiaa a tassij, strataj, listin,
30pussee che nè on sciffon del Maggiolin.

Ah ân! quest l'è fraa Sist... Sicchè mò han vist
s'el soo mì che l'aveven de cognoss?
Sissignori l'è lu, proppi fraa Sist,
fradell de don Bernard del Borgh di goss,
35che in quant ghe dan ci nomm de fraa Condutt
l'è perchè l'è on porcon che bocca tutt.

Lu deffatt per on sold el canta, el balla,
lu el fa la roeuda in terra, el fa la tomma,
lu el va magara con la cotta in spalla
40dedree d'ona vicciura fina a Romma,
lu el contratta la messa, i esequi, i offizzi
come i oeuv e i pollaster de pendizzi.

Adess che semm d'accord fina d'avanz
quant al porch (salv però quell ch'el maneggia),
45ciappi el fil de l'istoria e tiri innanz
drizz drizz senza desperdem de carreggia.
Sicchè, i mee sciori, come ghe diseva...
adess... bell bell... che pensa in dove seva.

Donca, fraa Sist, per quella gran golascia
50del dinar che el le rod e el le sassina,
ci s'è trovaa on bell dì in de la mojascia
con trii impegn tutt al cuu in d'ona mattina,
messa con ciccolatt al Paradis
corp con candira in Borgh, torcia a Bovis;

55e siccome per tend de chì e de lì
no gh'eva minga terra de fà ball,
nè a pè se ghe posseva reussì,
l'ha ressolt de cavassela a cavall,
e, s'cioppa l'avarizia, l'ha faa el spicch
60deggià che l'eva in Borgh de toeù on boricch.

Fornii el corp, faa el sò noll, prontaa l'asnin,
el se segna, el bettega on'orazion,
poeù el ghe solta de posta in sul sesin,
Icc vallaè! dò fiancad cont i tallon,
65on'impennada, quatter salt de cuu,
dò legnad, dò scorensg, e via tutt duu.

Inscì in estes, godend on paradis,
l'aveva giamò faa ses o sett mia,
e inscì l'andava fors fina a Bovis,
70se a dessedall no ghe vegneva via
vun de quij taj besogn che fa andà a pè
e desmontà del trono fina i re.

L'ha avuu de grazia donch de scavalcà,
de ligà in straa a ona pianta el sò compagn,
75de traversà la scês, de andà a cercà
on quaj tròs giò de man per i campagn
in dove fà el sò oeuv foeura del cas
che i sinod possen reffignagh el nas.

E voltes e revoltes col dedree
80per el longh de la corda de chì e lì,
a vora che fraa Sist l'è tornaa indree
l'è vegnuu giusta in punta a reussì
voltaa col magazzin di saresitt
vers la regia zittaa di missoltitt.

85Fraa Sist, che l'eva minga quell tal omm
de sospettà del prossem malament,
savend d'avell lassaa voltaa vers Comm
l'ha creduu ch'el dovess stagh permanent,
e, senz'olter cercà nè bianch nè negher,
90le desliga, el le monta e el va là allegher!

Domà che repassand per certe sit
che ghe pareven e no ghe pareven
el ciamava a quaj picch s'el va polit,
e quij credendel smorbi respondeven,
95come s'usa respond a sti smorbion,
Semper drizz (in di ciapp) ch'el va benon!

Fraa Sist assuefaa a fass cojonà
el tirava de longh e el fava el vecc,
quand finalment el ved, va che te va,
100a spontà on campanin, poeù dopo on tecc,
e poeù duu e poeù trii, poeù vott o des,
e on freguj pussee innanz tutt on paes.

Alto, adess mò ghe semm! Daj, pesta, trotta,
spuves suj dit, cavezzes i cavij,
105deslazza el fagottell, destend la cotta,
scorliss la vesta, spieghegh i rescij,
nettes, freghes, pareggies alla via,
domà causa de corr in sacrestia.

Finalment el desmonta a l'ostaria,
110el va in cort, el se incontra in d'on amis...
Oh don Sist!... Oh el mè car don Zaccaria!
Anca lu chì all'offizzi de Bovis?...!
Bovis?... Offizzi?... Zaccaria el respond...
e resten lì cojon primm e segond.

115Intant che se deciara la borlanda
compar foeura stallee, coeugh, camarer,
el patron del boricch, della locanda,
el curat, el secrista, el cangeler.
Fraa Sist el cava on sgar fina di pee
120e ponfeta giò in terra col cuu indree!

Acqua, asee! Prest corrii! tira, pessega...
Mettill chì, mettill lì ? gent de per tutt;
l'equinozzi in d'on bott el se spantega,
tutt el Borgh rid ai spall de fraa Condutt,
125e intrattant ch'el sgambetta on gatt monell
el se serv de la cotta e del cappell.

In sta manera el noster fraa Condutt
l'ha imparaa a spesa sova la moral
che l'è impossibel podè tend a tutt,
130chè se romp l'oss del coll coj salt mortal,
e che cont el vorè caregà tropp
se perd la polver e se creppa el s'ciopp.