Tesoro letterario di Ercolano, ossia, la reale officina dei papiri ercolanesi/Tavola XVI

Tavola XVI

../Tavola XV ../Tavola XVII IncludiIntestazione 13 marzo 2015 100% Archeologia

Tavola XV Tavola XVII

[p. T.XVI modifica]

I Φιλοδημου περι καθ᾽Ομηρον T. XVI.
Ex Col. XIV
Ex Col. XIV
K Φιλοδημου περι των φιλοσοφων
Ex Col. X
Ex Col. X
L Φιλοδημου περι θανατου X
Ex Col. XIX
Ex Col. XIX


[p. 31 modifica]

Tavola XVI.


Fac-simile di caratteri greci antichi di tre papiri, cioè

I. Di Filodemo di quello, che secondo Omero è buono pel popolo, ricavato dalla col. XIV.

K. Di Filodemo intorno ai filosofi, riprendendo gli Stoici ed i Cinici, biasima le cose turpi e nocevoli, ricavato dalla col. X.

L. Di Filodemo intorno alla Morte, la quale istupidisce gli stolti e rallegra i saggi, ricavato dalla col. XIX.


5 ας· αλλ᾽εν ἑκατερᾳ των πε-
     ριστασεων ἑν σοφον βουλευ-
     μα πολλας χειρας νικᾳν,
     και το πολυ τουτῳ καθορ-
     θουσθαι τα πραγματα, και
10 χωρις ὁπλων, και μετα συμ-
     μετρου δυναμεως τον
     ποιητην ου λεληθεν.



Sed quocumque modo, et in utraque circumstantia unum sapiens consilium plures manus vincere, eodemque res plaerumque bene administrari vel sine armis, et pari vi non latuit poëtam.

5 επισταμεθα· Μητ᾽ εννομον δ᾽ἁ-
     παντας εκθεσθαι παιδαρια και
     φαινομενους ὑπαρχειν, ὡσ-
     τε κακος. . . . . . . . .



Neque iustitiae consentaneum est universos, etiam qui in rerum abundantia vivere videntur, pueros exponere; adeo ut malus . . . .

     . . . . πας ανθρωπος κν
     ισχυροτερος των Γιγαντων εφημε-
25 ρος εστι προς ζωην, και τελευτην, και
     αδηλον εστιν ου το αυριον μονον,
     αλλα και το αυτικα δη. Παντες γαρ α-
     τειχιστον πολιν προς θανατον οικου-
     μεν. . . . .

Omnis homo, Gigantibus licet robustior, sat imbecillus est, quod ad vitam, et mortem attinet; et non modo incertum est crastinum, sed praesens etiam tempus. Omnes enim immunitam adversus mortem urbem habitamus;

[p. 32 modifica]

TOM. VIII.

PHILODEMI DE EO QUOD IUXTA HOMERUM EST BONUM POPULO.


I. De pietate in Deos, quo spectat fides servanda in foederibus.
II. Consiliarium non decet totam noctem dormire.
III. Rerum abundantia, et populorum felicitas a Principum iustitia dimanant.
IV. Non temperandum a suis laudibus si ad salutem populi referantur.
V. De Deorum reverentia.
VI. Injuriae haud inferendae, et ius suum cuique tribuendum.
VII. Charitas subditorum in Reges.
VIII. Fortitudo Ducum, eorumque temperantia a nimio dolore.
IX. De temperantia cibi.
X. De temperantia linguae.
XI. De cura rei familiaris.
XII. De vitandis simultatibus, et de clementia ad publicae rei stabilitatem conducente.
XIII. Principum dignitas in poenis, ac premiis tribuendis.
XIV. Quod discordiam rebus publicis perniciosissimam boni Principes avertere studeant.
XV. De bonis ex iustitia manantibus.
XVI. De varia corporis exercitatione ad bellum necessaria.
XVII. De vi prudentiae, et consilii ad res bene administrandas.
V. Laudes sui ipsius officii, et pietatis fines non debent excedere.


PHILODEMI DE PHILOSOPHIS.


I. Non esse studiose voluptati indulgendum.
II. De aetate Zenonis aliqua disputat.
III. Comparat Diogenis et Zenonis πολιτειαν.
IV. Cynicos, eorumque prava dogmata insectatur.
V. Contra Diogenem, quem ait nihil iustum proposuisse, et publicam rem injuria affecisse.
VI. Probat stoicam doctrinam incrementum sumpsisse a Zenone, suumque de illo dat judicium.
VII. De stoicis loquilur, quos non omnino a suo coripheo dissentire probat.
VIII. Contra stoicos sentientes nunquam in publica re a se peccari.
IX. De armorum inutilitate, et eorum usu ex urbe tollendo.
X. Reprobata opinione eorum, qui juvenili aetati parcendos errores in publica re administranda existimant, statuit philosopho abhorrendum a perniciosis sermonibus, et actionibus.
XI. Statuit segregandas castas mulieres ab impudentibus in civitate.


TOM. IX.

PHILODEMI DE MORTE LIB. IV.


I. Reprehensione digna est nimia augendi patrimonii cupiditas, quae nec finem, nec modum hahet.
II. Stultum est morientes dolere, quod liberos non relinquant.
III. Haud dolendum, quod liberi heredes vel aliqua tantum, vel nulla eorum faciant, quae parentes jusserunt.
IV. Nemo dolere debet, quod in aliena terra sepeliatur.
V. Haud eos damnare licet, qui in vila functis hominibus ullum esse sensum negant.
VI. Stulte animo anguntur homines, quod magnifica sepulcra sibi non pararint.
VII. Inane est mortem timere in mari, aut in lacu, aut in flumine.
VIII. Iis, qui in infortunium incidunt, nullum dolorem sentire non est facile, nec est quid perfectum; modice vero turbari, et dolere licet.
IX. Vanum est et stultum hominem dolere, quod memoriam sui nominis post mortem non relinquat.
X. Instante morte, stulti stupidi fiunt, sapientes eam laeti expectant.