Pinochio par anpezan/Capitolo 32

../Capitolo 31

../Capitolo 33 IncludiIntestazione 12 settembre 2014 25% Da definire

Carlo Collodi - Pinochio par anpezan (1883)
Traduzione dall'italiano di Ernesto Majoni Coleto (2008)
Capitolo 32
Capitolo 31 Capitolo 33

Capitolo 32

A Pinochio i vien fora doa rees da musc, e pò el deenta un musc vero e l scomenza a buirà e ce podeelo mai se fei de mereea?

Ve l digo ió, pize che me liesé: canche el s à descedà, Pinochio el s à ruscià sun testa; e l s à inacorto che… Indonià mo ce?

L é restà come un nane a vede che i ea cresciù ra rees, e che es s aea slongà nossicuanto.

Vosoutre saé che l buratin l aea senpre abù ra rea pizores pizores: coscì pizores che a ocio gnanche no se res vedea! Donca, Pensave ce mal che l é restà, canche el s à inacorto che, via par ra note, ra sò rees es s aea slongà coscì tanto, che es someaa doa maderles.

L é ‘sù alolo a vede d un specio, par se vardà inze: el no l à ciatà, e coscì l à enpì de aga un laaman; a se specià inze l à vedù chel che el no n arae mai vorù vede, el mus abelì da … un gran bel pei de rees da musc.

Ve lascio ve fegurà ce na pascion, ce na vargogna, ce na desperazion par chel por Pinochio!

L à scomenzà a sgnoufà, a bregarà, a petà ra testa inze par el muro: e pi el se desperaa pi ra rees es se slongaa, es se slongaa, es se slongaa e su ra pontes crescea su i pele.

A sentì dute chi bregare, l é ruà inze inze camera na bela marmota che stajea al pian de sora; a vede l buratin pascionà, ra i à damandà piena de creanza:
- Ce mancelo mo, bel pizo?
- Son marà, marmota mea, tropo marà … e de na maratia che ra me spasemea! Tu, sosto bona de palpà el polso?
- Suposò …
- Ben, palpa mo a vede se par cajo ei ra fiora.
Dapò de i aé palpà el polso co ra zata dreta, ra marmota r à sospirà e ra i à dito a Pinochio:
- Amigo, me dó aé da te dà na mala noa!…
- Che sarae …
- T as propio na gran burta fiora!…
- E cara saraelo?
- Sarae ra fiora del musc.
- No sei ce che l é! – l i à respondù el buratin, che l aea outro che capì ce fiora che l aea.
- Alora te l digo ió – r à ‘sontà ra marmota. Sepe che ca de do o tré ores no te saras pi né un buratin né un pizo … - E ce deente?
- Ca de do o tré ores te deentaras un musc, propio come chi che tira i carete e i porta capuze e salata al mercà.
- Oh! Poereto me! Poereto me! – el craiaa Pinochio, e l se tiraa ra rees e l vorea se res sbreà fora co na fota che parea che no fosse pi ra soes. - Pizo mè – r à dito ra marmota par el consolà – ce vosto fei? El mondo el và de sto ver. L é scrito inze inze l Libro de ra Sapienza, che dute i pize malindurade che i dà del nas ai libre, a ra scores e ai maestre e i straza ra ‘sornades a puparlà e fei jeste, và a fenì che un dì o l outro i deenta biei musc.
- Ma el mondo valo propio duto coscì? – l à damandà el buratin in lagremes.
- R é proprio coscì! Ades, sgnoufà no ‘soa nuia. Te dees i pensà sora ignante.
- Ma ió no n ei colpa: ra colpa, credeme, marmota, r é duta de Paero!…
- E ci saraelo, sto Paero?

- Un pizo che l ea a scora con me. Ió voree min vienì a ciasa: voree obedì; voree seguità a ‘sì a scora e a me fei onor … ma Paero el m à dito: “Parcé vosto te stufà sora i libre? Parcé vosto ‘sì a scora?… Vien con me inze l Paes dei Bebi: là no ‘siaron pi a scora, smatisaron da bonora fin da dassera e saron senpre contente.”
- E parcé asto scotà chel che te dijea chel fouzo, chel maladespo tosato?
- Parcé? … Parceche, Marmota mea, no n ei propio ston … e gnanche cuore. Oh! Se aesse abù nafré de cuore, no n arae mai inpiantà là chera bona Fatazina: ra me vorea ben come na mare e par me r arae fato cissacé!… Da sta ora no sarae pi un buratin … sarae un pizo da sesto, conpain de tante outre! Ma se aesse da ciatà danoo Paero, guai a el! Voi in dì da pè a caal!…

E l à fato par sin ‘sì. Canche l é stà sun porta, el s à pensà de ra sò rees da musc e, asà che l se vargognaa de se fei vede inze chi state, ce s alo inventà? L à tolesc na bareta, el se r à betuda su sun testa e l r à fracada ‘sò fin su ra ponta del nas..

El sin é ‘sù, e l à scomenzà a ‘sì in ca e in là a vede de Paero. L à zarpì duta ra strades, ra piazes, i teatre, daparduto: ma el no l à ciatà. El i damandaa a dute chi che l ciataa par strada, ma negun l aea vedù.
Alora l é ‘sù a ciasa soa. Ruà là, l à petà su ra porta.
- Ci elo? – l à dito Paero, da de inze.
- Son ió! – l à respondù el buratin.
- Speta un iejo, che vieno a te daerse.
Mesa ora dapò, s à daerto ra porta: fegurave cemodo che l é restà Pinochio, canche l é ‘sù in ciasa e l à vedù el sò amigo co na gran bareta sun testa, fracada ‘sò fin su ra ponta del nas. A vede chera bareta, Pinochio el s à sentù nafré meo, e l à pensà:

- Che l see marà anche el de ra mè maratia? Che l ebe anche el ra fiora del musc?
L à fato finta de no s aé inacorto de nuia e l i à damandà riden:
- Cemodo vara, Paero?
- Gran polito, me par de esse na soriza sora na borta de formei.
- Ma disto propio dassen?
- E parcé arae da te contà na boujia?
- Scuseme, amigo: parcé asto na bareta sun testa, che ra te cuerse anche ra rees?
- A mi, l é stà el dotor a me l dì, parceche me ei fato mal inze un ‘senoo. E tu inveze, caro buratin, parcé asto na bareta sun testa che ra te rua fin sote el nas?
- A mi, l é stà el dotor a me l dì, parceche m ei pelà ‘sò un pè.
- Oh, por Pinochio!…
- Oh, por Paero!…
Dapò de sta paroles, i doi amighe i tajù un toco a ra longa, e i no n à fato outro che se vardà inze l mus con chera de se coionà. Dinultima, el buratin, co na osc fina fina, da cagheta, l i à dito al sò amigo:
- Paero, sarae propio curios de saé na roba: asto mai padì de mal de rees?
- Mai! E tu?
- Gnanche ió! Solo che da ancuoi bonora ei algo inze na rea che me dó.
- Anche ió.
- Anche tu? E cara rea te dolo?
- Duta does. E tu?
- Duta does. Che see ra stessa maratia?
- Me sà propio de scì!
- Paero, me fejaraesto un piazer?
- Vorentiera! Zenza de outro.
- Me fejaraesto vede ra tò rees?
- Parcé nò? Ma ignante voi vede ra toes, Pinochio.
- Nò, t as da esse tu el prin.
- Nò, caro! Ignante tu, e dapò ió!
- Alora – l à dito el buratin – betosse d acordo come doi amighe.
- Dime cemodo.
- Tirosse ‘sò ra bareta dute doi insieme: valo ben?
- Aì, aì, và ben.
- Ben, alora ‘son.
E Pinochio l à scomenzà a contà a osc outa:
- Un! doi! tré!
Al tré, chi borsoi i s à tirà ‘sò ra bareta e i r à smacada par aria.

In chera l é suzedù algo, che somearae de no n aé da crede, se l no fosse vero. Canche Pinochio e Paero i à capì che i aea dute doi ra stessa maratia, inveze de se avelì e sgnoufà, i à scomenzà a se vardà ra rees coscì longhes, e dapò de aé fato mile jeste, i s à betù a ride come mate.

E i à ridù, i à ridù, i à ridù da se sbreà: ma sul pi bel Paero el s à chietà via, l à canbià ziera, el s à betù a tandarlà e l i à dito al sò amigo:
- Dieme, dieme, Pinochio!
- Ce mancelo?
- Oiuto mare! No son pi bon de stà in pès.
- No son pi bon de stà in pès gnanche ió – l à dito Pinochio, che l tandarlaa e l piansea anche el.

E fin che i parlaa, i s à betù dute doi in jates e i à scomenzà a caminà e a core co ra mas e coi pès par duta ra camera. I corea, e i braze i deentaa zates, i muse i se slongaa e i canbiaa ziera, su par ra schena i spontaa fora pelaze grisc, taciade de negro.

Par chi doi desgraziade, saeo ce che l é stà el peso? El peso, r umiliazion pi granda i r à abuda canche i à sentù che daos i spontaa ra coda. I ea coscì pascionade e i s à coscì vargognà che i à scomenzà a sgnoufà e se lagnà de duto chel che i ea capità.
I no l aesse mai fato! Inveze de ‘seme e bregarà, i à scomenzà a buirà come doi musc, e i buiraa dute doi coscì outo che i fejea propio i-a, ia, i-a.

In chera, calchedun a petà sun porta, e da de fora na osc r à dito: - Daerséme! Son ió, el paron del ciar che l v à menà ca inze sto paes. Daerséme alolo, sedenò guai a vosoutre!