Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VIII.djvu/548

538 Rudolf A. Gianzun

El descriva las giuvnas.

El descriva giuvens e giuvnas insembel a tramegls e marendas, charredas, e schlittedas, ad imsüras sü d’alp.

El descriva ils vegls — noss vegls chi haun passo la mited da lur vita per il muond intuorn. El als descriva a zunft, in radunanza ed in famiglia.

El descriva las veglias. E que ais perfin üna da sas spezialiteds. Sun tipicas, sas veglias dallas laungias füersas chi taglian e fuoran. In chadifö e a bügl — que pera da las vair e surtuott da las udir! L’ova cuorra e cuorra dal chüern, sainza pos, saimper inavaunt, e pleds e pleds cuorran e cuorran dallas laungias sainza pos, saimper inavaunt . . . .

Cu descriva ’l?
El descriva scu cha ’l vezza.
E el vezza scu cha ’l guarda.

El guarda glieud e chosas cun bunted, cun amur, cun filosofia seraina. Per tuotts sieu cour ho s-chazzis d’affecziun. Ma in prüma lingia per l’Engiadina ed ils Engiadinais. Lò sieu affecziun nun ho limits; el ais inamuro da sa patria e da sieus compatriots. Uschea po que dvanter co e lò cha Schlarigna e l’Engiadina cumperan scu ün’idillica Arcadia, e cha Schlarinots ed Engiadinais tar Mathis cumperan co e lò squasi memma buns . . . . Mathis als vezza uschea. Saron eir uschea. Que nun tuocha a me da güdicher. In ogni cas taunt ais tschert: in generel noss poet vezza bain, vezza cler; el vezza las chosas scu cha sun e las descriva scu cha sun. Uschea sas ouvras sun ün spievel nel quel ün vezza l’Engiadina, ils lös, las persunas, ils avvenimaints. Lò as spievla fidelmaing la vita intima, la modesta vita d’imincha dì d’ün bun e prüvo pövlet. In quist rapport las ouvras da Mathis varon saimper la valur da vairs documaints. E già que co farò ch’ün nun pudarò mê smancher las ouvras ed il nom da Giovannes Mathis.

R. A. Gianzun.