Tesoro letterario di Ercolano, ossia, la reale officina dei papiri ercolanesi/Tavola XVII

Tavola XVII

../Tavola XVI ../Tavola XVIII IncludiIntestazione 5 febbraio 2014 100% Archeologia

Tavola XVI Tavola XVIII

[p. T.XVII modifica]

M Φιλοδημου περι χαριτος T. XVII.
Ex Col. I
Ex Col. I
N Επικυρου περι φυσεως
Ex Col. XXVII
Ex Col. XXVII


[p. 33 modifica]

Tavola XVII.


Fac-simile di caratteri greci antichi di due papiri, cioè

M. Di Filodemo intorno alla grazia, ossia beneficio, ricavato dalla col. I.

N. Di Filodemo intorno alla natura, in cui scorgonsi diverse cose dei pensamenti di Epicuro, e dei diletti suoi atomi, ricavato dalla col. XXVII.


     . . . . . μηδεμιαι πα-
     νυ μεν εισιν κακιαι, ει μη
     αι δ᾽ἑξ ἡμων παντα τον
     βιον συνχεουσαι· ουδ᾽ει
5 παιδεί αν ενδοξος τι ου
     περι φυσεως; αλλ᾽ουχ ἑ-
     τεροτης; ετι και νυν
     ει παραχαριστος; ου δι᾽ε-
     κεινην δ᾽επισημος εγε
10 νηθης;




. . . . . . nulla omnino sunt vitia, quae totam vitam perturbant, nisi nostra culpa: neque, si institutio praeclara fuerit, naturam ullo modo adfecit? nulla ne prorsus diversitas? etiam nunc ingratus es? neque vero illius (praeclarae institutionis) vi insiguis (virtute) effectus es?

     . . . . . εωρακα προς
     γνωσιν δ
ε και των μεθοδων,
     και δοκησεων, και επινοημα-
     των, και φαντασματων, και της
5 αιωνιας κατα ψυχην οχλησεως,
     η ευδαιμονιας, η μη αιωνιας, την
     αιτιαν του θηερευειν την αρχην,
     και κανον᾽η και κριτηριον, και κα
     τα μικρον ταυτ᾽αιτει αριστον
10 συλλογισμον του κριτηριου· ὁ γ᾽εν

. . . . . . animadverti ad cognoscendas methodos, et opinationes, et commenta, et phantasmata, et perpetuam animae perturbationem, aut felicitatem, vel non perpetuam, animadverti inquam, causam investigandi Principium, et Canonem, sive Criterium; etenim haec subinde exigunt praestantissimum syllogismum Criterii; is certe

[p. 34 modifica]

TOM. X.

PHILODEMI DE BENEFICIO.


I. Recta institutio pravam naturam reformat, atque ingratum ad virtutem reducit.
II. Non lande dignus, qui omnem modum excedit in dando, vel superflua largitur.
III. Quo pacto agrestes a domitis belluis differant.
IV. Ingrati quamvis latere contendant, tamen noscuntur.
V. Insectatur eos, qui amicitiam deturparunt.
VI. Ingratus est beneficio indignus.
VII. De assentatoribus, qui divitum animos, atque amicitiam vanis verbis sibi conciliant.
VIII. Quomodo ingratus a grato homine distat, se ostendisse declarat.
IX. Dandum ea mente, ut potius gratum, quam ingratum sibi conciliet.
X. In dando beneficio necessitas primum spectanda; atque indigentibus non vilia, sed cariora quaeque danda.
XI. Arguendos monet, qui sibi persuadent vitam otiosam publicae esse praeferendam.
XII. Quasdam necessitates, nullo pacto vitandas esse arguit.
XIII. Laude dignus, gui dat indigenti; nec vituperandus, qui dat etiam non indigentibus.
XIV. Multo tempore opus esse ait, ut gratiarum agendarum indoles dignoscatur.
XV. Sapienti praeceptore opus est, qui grati animi virtulem explicet.
XVI. Quanti sit habendus gratus animus, pluribus arguit.
XVII. Pauca de αναρχιᾳ.
XVIII. Qui libros suos legit quo pacto sapientior evadat, ostendit.


EPICURI DE NATURA.


I. De atomis verba facit, atque inter eas figuras quasdam menti impervias, non autem infinitas esse, ostendit.
II. De pari atomorum velocitate, et de multiplici motu.
III. De idolis, seu rerum imaginibus disserit.
IV. Eorum tenuitatem innuit.
V. Quam necessarius sit labor, et quomodo ab una in alteram notionem animus perveniat, notat, atque quorumdam suae aetatis philosophorum negligentiam vituperat.
VI. Quasdam analogias ad explicandum atomorum motum memorat.
VII. De atomorum vi verba facit.
VIII. Res ex atomorum concursu gigni, nec non et animam.
IX. Non plura simul expendenda; sed rerum causas ante cognoscendas statuit.
X. De signis tum manifestis, tum dubiis disserit.
XI. Plura de necessitate, libertate, et casu refert, quibus Epicurus a Stoicis dissentiebat.
XII. Ad methodos, sententias, atque commenta distinguenda, criterio utendum docet.
XIII. Quasdam in rebus mutationes fieri docet, quae cum ad nos etiam pertineant, non sunt αιτιολογικῳ parvi habendae.