Pagina:Dizionario della lingua latina - Latino-Italiano - Georges, Calonghi 1896.djvu/738: differenze tra le versioni

Barbaking (discussione | contributi)
mNessun oggetto della modifica
Barbaking (discussione | contributi)
mNessun oggetto della modifica
Corpo della pagina (da includere):Corpo della pagina (da includere):
Riga 1: Riga 1:
{{Pt|''|}}spesso'' terra Italia, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv}}. [[:s:la:Ab Urbe Condita/liber XXV|25, 7, 4]] ''e altr. — meton. == abitanti d’Italia'', totam Italiam esse effusam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}. [[:w:Pro rege Deiotaro|Dej]]. [[:s:la:Pro rege Deiotaro|11]]. B) {{Ancora|Italicus|<big>'''Itălĭcus'''</big>}}, a, um, '''''italico''''', bellum, ''coi collegati, in Italia'', {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''partic. in antitesi a'' provincialis, ''p. es''. ager, {{AutoreCitato|Lucio Giunio Moderato Columella|Col}}.: Italicus es an provincialis? {{AutoreCitato|Gaio Plinio Cecilio Secondo|Plin}}. [[:w:Lettere di Plinio|ep.]]. ''sost''., a) {{Ancora|Italici|Italici}}, ōrum, m., ''i collegati delle città italiche, partic. quelli della guerra sociale'', {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv}}. ''e'' {{AutoreCitato|Velleio Patercolo|Vell}}. b) {{Ancora|Italica|Italica}}, ae, f., α) ''nome dato dai collegati Italici alla città di'' Corfinium, ''fatta capitale della lega, V''. {{AutoreCitato|Velleio Patercolo|Vell}}. [[:s:la:Historiae_Romanae/II#XVI|2, 16, 4]]. β) ''città dell''’Hispania Baetica, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}. ''ed a., donde'' {{Ancora|Italicensis|<big>'''Itălĭcensis'''</big>}}, e, '''''italicese''''', [[:w:Bellum Hispaniense|Auct. b. Hisp]].: ''Plur. sost''., {{Ancora|Italicenses|Italicenses}}, ium, m., ''abitanti di Italica, '''Italicesi''''', [[:w:Bellum Alexandrinum|Auct. b. Alex]]. C) {{Ancora|Italis|<big>'''Itălis'''</big>}}, lĭdis, f., '''''itala''''', {{AutoreCitato|Publio Ovidio Nasone|Ov}}.: ''sost., '''itala''''', {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg}}. D) {{Ancora|Italius|<big>'''Itălĭus'''</big>}}, a, um, '''''italo''''', genus, {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg}}. E) {{Ancora|Italus|<big>'''Itălus'''</big>}}, a, um, '''''dell’Italia, italo''''', {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg}}.
{{Pt|''|}}spesso'' terra Italia, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv}}. [[:s:la:Ab Urbe Condita/liber XXV|25, 7, 4]] ''e altr. — meton. == abitanti d’Italia'', totam Italiam esse effusam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}. [[:w:Pro rege Deiotaro|Dej]]. [[:s:la:Pro rege Deiotaro|11]]. B) {{Ancora|Italicus|<big>'''Itălĭcus'''</big>}}, a, um, '''''italico''''', bellum, ''coi collegati, in Italia'', {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''partic. in antitesi a'' provincialis, ''p. es''. ager, {{AutoreCitato|Lucio Giunio Moderato Columella|Col}}.: Italicus es an provincialis? {{AutoreCitato|Gaio Plinio Cecilio Secondo|Plin}}. [[:w:Lettere di Plinio|ep.]]. ''sost''., a) {{Ancora|Italici|Italici}}, ōrum, m., ''i collegati delle città italiche, partic. quelli della guerra sociale'', {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv}}. ''e'' {{AutoreCitato|Velleio Patercolo|Vell}}. b) {{Ancora|Italica|Italica}}, ae, f., α) ''nome dato dai collegati Italici alla città di'' Corfinium, ''fatta capitale della lega, V''. {{AutoreCitato|Velleio Patercolo|Vell}}. [[:s:la:Historiae_Romanae/II#XVI|2, 16, 4]]. β) ''città dell''’Hispania Baetica, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}. ''ed a., donde'' {{Ancora|Italicensis|<big>'''Itălĭcensis'''</big>}}, e, '''''italicese''''', [[:w:Bellum Hispaniense|Auct. b. Hisp]].: ''Plur. sost''., {{Ancora|Italicenses|Italicenses}}, ium, m., ''abitanti di Italica, '''Italicesi''''', [[:w:Bellum Alexandrinum|Auct. b. Alex]]. C) {{Ancora|Italis|<big>'''Itălis'''</big>}}, lĭdis, f., '''''itala''''', {{AutoreCitato|Publio Ovidio Nasone|Ov}}.: ''sost., '''itala''''', {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg}}. D) {{Ancora|Italius|<big>'''Itălĭus'''</big>}}, a, um, '''''italo''''', genus, {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg}}. E) {{Ancora|Italus|<big>'''Itălus'''</big>}}, a, um, '''''dell’Italia, italo''''', {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg}}.


{{Ancora|itaque|<big>'''ĭtă-quĕ'''</big>}}, avv., I) propr. == et ita, cosicchè {{Pt|[[Pagina:Dizionario della lingua latina - Latino-Italiano - Georges, Calonghi 1896.djvu/738#ita|ita]]|[[#ita|ita]]}} (V.) ne conserva tutti è significati, II) trasl., come particella consequenziale, a) generic., ad indicare che un’azione ha la sua causa in quanto precede == pertanto, adunque, perciò, per la qual cosa (in Cic. e Caes. preposto alla propos., nei Seriori posposto ad una parola e sovente anche a più), sed multa sunt suavitatis praecepta, quae etc. Itaque etiam hoc loco nobis est ipsis, quid causa postulet, judicandum, Cic.: nemo ausus est eum sepelire. Itaque a servis sepultus est, Nep.: unito, itaque ergo (e così naturalmente, e così dunque), Tac. e Liv. b) partic.: dopo digressioni, episodi e parentesi, per riprendere il filo della narrazione == quindi, dunque, p. es. Cic. Cat. 2, 4: de amic. 3. Liv. 2, 12, 2.
{{Ancora|itaque|<big>'''ĭtă-quĕ'''</big>}}, avv., I) propr. == et ita, cosicchè {{Pt|[[Pagina:Dizionario della lingua latina - Latino-Italiano - Georges, Calonghi 1896.djvu/738#ita|ita]]|[[#ita|ita]]}} (V.) ne conserva tutti i significati, II) trasl., come particella consequenziale, a) generic., ad indicare che un’azione ha la sua causa in quanto precede == pertanto, adunque, perciò, per la qual cosa (in Cic. e Caes. preposto alla propos., nei Seriori posposto ad una parola e sovente anche a più), sed multa sunt suavitatis praecepta, quae etc. Itaque etiam hoc loco nobis est ipsis, quid causa postulet, judicandum, Cic.: nemo ausus est eum sepelire. Itaque a servis sepultus est, Nep.: unito, itaque ergo (e così naturalmente, e così dunque), Tac. e Liv. b) partic.: dopo digressioni, episodi e parentesi, per riprendere il filo della narrazione == quindi, dunque, p. es. Cic. Cat. 2, 4: de amic. 3. Liv. 2, 12, 2.


{{Ancora|item|<big>'''ĭtĕm'''</big>}}, avv. (da i-s e il suffisso tem), ad indicare il ripetersi del medesimo predicato con diversi soggetti == parimenti, similmente, anche, medesimamente, I) in gen.: Romulus augur, ut apud Ennium est, cum fratre item augure, Cic.: con omissione del predicato (che si deve quindi sottintendere) con item, p. es. hoc in Libera servant, in Libero non item, Cic.: litterae mittuntur isti a patre vehementes, ab amicis item, Cic.: ipse cum telo esse, item (di fare il medesimo) alios jubere, Sall.: ipse armatus intentusque, item (di essere così) milites cogebat, Sall. II) partic.: A) in paragoni == ugualmente, in ugual maniera, guisa, ecc, in corrispondenza con ut, sicut, quem ad modum, quasi, come: fecisti item, ut praedones, Cic.: ut ipsi concedi non oporteret, si in nostros fines impetum faceret, sic item nos esse iniquos, quod in suo jure se interpellaremus, Caes.: sicut... item, Cic.: item... quem ad modum, Cic. B) et item, itemque e sempl. item, per enumerare e presentare in una medesima serie cose uguali, simili == parimenti, e così pure, come anche, similmente, solis defectiones itemque lunae praedicuntur in multos annos, Cic.: in eo itinere persuadet Castico, ut regnum in civitate sua occuparet...: itemque Dumnorigi Aeduo, ut idem conaretur, persuadet, Caes.: unus Epirotes, Pyrrhus...: unus item Siculus, Dionysius prior, Nep.
{{Ancora|item|<big>'''ĭtĕm'''</big>}}, avv. (da i-s e il suffisso tem), ad indicare il ripetersi del medesimo predicato con diversi soggetti == parimenti, similmente, anche, medesimamente, I) in gen.: Romulus augur, ut apud Ennium est, cum fratre item augure, Cic.: con omissione del predicato (che si deve quindi sottintendere) con item, p. es. hoc in Libera servant, in Libero non item, Cic.: litterae mittuntur isti a patre vehementes, ab amicis item, Cic.: ipse cum telo esse, item (di fare il medesimo) alios jubere, Sall.: ipse armatus intentusque, item (di essere così) milites cogebat, Sall. II) partic.: A) in paragoni == ugualmente, in ugual maniera, guisa, ecc, in corrispondenza con ut, sicut, quem ad modum, quasi, come: fecisti item, ut praedones, Cic.: ut ipsi concedi non oporteret, si in nostros fines impetum faceret, sic item nos esse iniquos, quod in suo jure se interpellaremus, Caes.: sicut... item, Cic.: item... quem ad modum, Cic. B) et item, itemque e sempl. item, per enumerare e presentare in una medesima serie cose uguali, simili == parimenti, e così pure, come anche, similmente, solis defectiones itemque lunae praedicuntur in multos annos, Cic.: in eo itinere persuadet Castico, ut regnum in civitate sua occuparet...: itemque Dumnorigi Aeduo, ut idem conaretur, persuadet, Caes.: unus Epirotes, Pyrrhus...: unus item Siculus, Dionysius prior, Nep.