Pagina:Dizionario della lingua latina - Latino-Italiano - Georges, Calonghi 1896.djvu/378: differenze tra le versioni

Barbaking (discussione | contributi)
allora, lasciamo perdere sta cosa per adesso e proviamo a cambiare metodo
Barbaking (discussione | contributi)
 
Stato della paginaStato della pagina
-
Pagine SAL 50%
+
Pagine SAL 75%
Corpo della pagina (da includere):Corpo della pagina (da includere):
Riga 1: Riga 1:
{{Pt|fectionem|defectionem}}, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}} b) trasl., intemperantia est a tota mente defectio, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} [[:w:Tusculanae disputationes|Tusc.]] [[:s:la:Tusculanæ Disputationes/Liber IV|4, 22]]. '''''II''''') '''''l’essere presso alla fine, il diminuire, mancare, cessare, sparire, mancanza, difetto''''', a) def. virium, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: animae, ''svenimento'', {{AutoreCitato|Aulo Cornelio Celso|Cels.}}: ''così pure'' def. animo == ''svenimento, sfinimento'', {{AutoreCitato|Lucio Anneo Seneca|Sen.}} contr. 1, 4, 7 (''ove'' oculorum caligo animi def.): ''all’incontro'' def. (sc. animi) == ''sbigottimento, scoraggiamento'', {{AutoreCitato|Lucio Anneo Seneca|Sen.}} [[:w:Naturales quaestiones|nat. qu.]] [[:s:la:Quaestiones Naturales/Liber II|2, 59, 11]]: ''e così'' animi mei, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} [[:w:Epistulae ad Atticum|ad Att.]] [[:s:la:Epistulae (Marcus Tullius Cicero)/Epistulae ad Atticum/III|3, 18, 2]]. b) ''il venir meno della luce'', '''''oscuramento, eclissi''''', solis, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: lunae, {{AutoreCitato|Marco Fabio Quintiliano|Quint.}}: defectiones solis itemque lunae in multos annos praedicere, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} c) ''pregn''., '''''il venir meno''''', ''o'' '''''il cadere delle forze, svenimento, spossatezza, debolezza''''', ''manifesta'', {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}: subita, {{AutoreCitato|Gaio Svetonio Tranquillo|Suet.}}: senectus autem aetatis est peractio (''l’ultimo atto'') tamquam fabulae cujus defectionem fugere debemus, ''in cui dobbiamo schivare il totale esaurimento'', {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} [[:w:Cato Maior de senectute|de sen.]] [[:s:la:Cato Maior de Senectute|85]].
{{Pt|fectionem|defectionem}}, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv}}. b) trasl., intemperantia est a tota mente defectio, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}. [[:w:Tusculanae disputationes|Tusc.]] [[:s:la:Tusculanæ Disputationes/Liber IV|4, 22]]. '''''II''''') '''''l’essere presso alla fine, il diminuire, mancare, cessare, sparire, mancanza, difetto''''', a) def. virium, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: animae, ''svenimento'', {{AutoreCitato|Aulo Cornelio Celso|Cels}}.: ''così pure'' def. animo == ''svenimento, sfinimento'', {{AutoreCitato|Lucio Anneo Seneca|Sen}}. contr. 1, 4, 7 (''ove'' oculorum caligo animi def.): ''all’incontro'' def. (sc. animi) == ''sbigottimento, scoraggiamento'', {{AutoreCitato|Lucio Anneo Seneca|Sen}}. [[:w:Naturales quaestiones|nat. qu.]] [[:s:la:Quaestiones Naturales/Liber II|2, 59, 11]]: ''e così'' animi mei, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}. [[:w:Epistulae ad Atticum|ad Att.]] [[:s:la:Epistulae (Marcus Tullius Cicero)/Epistulae ad Atticum/III|3, 18, 2]]. b) ''il venir meno della luce'', '''''oscuramento, eclissi''''', solis, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: lunae, {{AutoreCitato|Marco Fabio Quintiliano|Quint}}.: defectiones solis itemque lunae in multos annos praedicere, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}. c) ''pregn''., '''''il venir meno''''', ''o'' '''''il cadere delle forze, svenimento, spossatezza, debolezza''''', ''manifesta'', {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac}}.: subita, {{AutoreCitato|Gaio Svetonio Tranquillo|Suet}}.: senectus autem aetatis est peractio (''l’ultimo atto'') tamquam fabulae cujus defectionem fugere debemus, ''in cui dobbiamo schivare il totale esaurimento'', {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}. [[:w:Cato Maior de senectute|de sen.]] [[:s:la:Cato Maior de Senectute|85]].


{{Ancora|defector|<big>'''dēfectŏr'''</big>}}, ōris, m. (deficio), '''''disertore, traditore, ribelle''''', {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}: patris, {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}
{{Ancora|defector|<big>'''dēfectŏr'''</big>}}, ōris, m. (deficio), '''''disertore, traditore, ribelle''''', {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac}}.: patris, {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac}}.


1. {{Ancora|defectus1|<big>'''dēfectus'''</big>}}, a, um, partic. agg. (''da'' deficio), '''''debole, indebolito, sfinito''''', ''di pers''., defectus annis. {{AutoreCitato|Fedro|Phaedr.}}: senio, {{AutoreCitato|Lucio Giunio Moderato Columella|Col}}
1. {{Ancora|defectus1|<big>'''dēfectus'''</big>}}, a, um, partic. agg. (''da'' deficio), '''''debole, indebolito, sfinito''''', ''di pers''., defectus annis. {{AutoreCitato|Fedro|Phaedr}}.: senio, {{AutoreCitato|Lucio Giunio Moderato Columella|Col}}


2. {{Ancora|defectus2|<big>'''dēfectŭs'''</big>}}, ūs, m. (deficio), '''''I''''') '''''defezione, ribellione''''', Spartanorum, {{AutoreCitato|Quinto Curzio Rufo|Curt.}} [[:s:la:Historia Alexandri Magni regis Macedonum/Liber IV|7, 4 (19), 39]]. '''''II''''') '''''eclissi''''', lunae, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: solis, {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg.}}
2. {{Ancora|defectus2|<big>'''dēfectŭs'''</big>}}, ūs, m. (deficio), '''''I''''') '''''defezione, ribellione''''', Spartanorum, {{AutoreCitato|Quinto Curzio Rufo|Curt}}. [[:s:la:Historia Alexandri Magni regis Macedonum/Liber IV|7, 4 (19), 39]]. '''''II''''') '''''eclissi''''', lunae, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: solis, {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg}}.


{{Ancora|defendo|<big>'''dēfendo'''</big>}}, fendi, fensum, ere (de ''e'' *fendo), '''''difendere, rimuovere, I''''') ''tenendo lontano, ributtando'' == '''''tener lontano, allontanare, impedire, ributtare, arrestar l’effetto''' di una cosa'', def. ictus ac repellere (''di panni''), {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: nimios solis ardores (di viti), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: frigus (''della toga''), {{AutoreCitato|Quinto Orazio Flacco|Hor.}}: def. bellum, ''sostener la guerra'', difendersi (''contr''. inferre bellum), {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: injuriam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: civium pericula, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''coll’indic. per via di che? con che?'' omnes res, quibus ignis jactus lapides defendi possunt, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: cum vi vis illata defenditur, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''coll’indic., a chi?'' solstitium pecori, {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg.}}: ''coll’indic., donde?'' proximus a tectis ignis defenditur aegre, {{AutoreCitato|Publio Ovidio Nasone|Ov.}}: vim suorum (''contro i suoi'') pro suo perìculo (''in tutto come il suo proprio p''.), {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: ''assol''. == '''''frenare''' (in un incendio)'', {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac.}}, [[:w:Annales (Tacito)|ann.]] [[:s:la:Ab excessu divi Augusti (Annales)/Liber XV|15, 38]] extr. {{Indent|2}}'''''II''''') ''difendendo'' == '''''difendere, proteggere, mantenere, preservare, tutelare, guardare''' (contr''. oppugnare, impugnare, combattere, deserere, ''abbandonare''), ''e'' def. se ''e sempl''. def., '''''difendersi, porsi sulle difese, guardarsi''''', A) ''propr''., 1) ''in gen''.: α) '''generic''': alqm, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: se, {{AutoreCitato|Valerio Massimo|Val. Max.}}: sui defendendi causā telo uti, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: def.
{{Ancora|defendo|<big>'''dēfendo'''</big>}}, fendi, fensum, ere (de ''e'' *fendo), '''''difendere, rimuovere, I''''') ''tenendo lontano, ributtando'' == '''''tener lontano, allontanare, impedire, ributtare, arrestar l’effetto''' di una cosa'', def. ictus ac repellere (''di panni''), {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: nimios solis ardores (di viti), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: frigus (''della toga''), {{AutoreCitato|Quinto Orazio Flacco|Hor}}.: def. bellum, ''sostener la guerra'', difendersi (''contr''. inferre bellum), {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: injuriam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: civium pericula, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''coll’indic. per via di che? con che?'' omnes res, quibus ignis jactus lapides defendi possunt, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: cum vi vis illata defenditur, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''coll’indic., a chi?'' solstitium pecori, {{AutoreCitato|Publio Virgilio Marone|Verg}}.: ''coll’indic., donde?'' proximus a tectis ignis defenditur aegre, {{AutoreCitato|Publio Ovidio Nasone|Ov}}.: vim suorum (''contro i suoi'') pro suo perìculo (''in tutto come il suo proprio p''.), {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: ''assol''. == '''''frenare''' (in un incendio)'', {{AutoreCitato|Publio Cornelio Tacito|Tac}}., [[:w:Annales (Tacito)|ann.]] [[:s:la:Ab excessu divi Augusti (Annales)/Liber XV|15, 38]] extr. {{Indent|2}}'''''II''''') ''difendendo'' == '''''difendere, proteggere, mantenere, preservare, tutelare, guardare''' (contr''. oppugnare, impugnare, combattere, deserere, ''abbandonare''), ''e'' def. se ''e sempl''. def., '''''difendersi, porsi sulle difese, guardarsi''''', A) ''propr''., 1) ''in gen''.: α) '''generic''': alqm, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: se, {{AutoreCitato|Valerio Massimo|Val. Max}}.: sui defendendi causā telo uti, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: def.
domini caput, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: rem publicam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''coll’indic., con che cosa?'' jure se potius quam armis, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: se telo, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: sua tecta custodiis vigiliisque, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''coll’indic., da che? davanti a che?'' gladio se a multitudine, {{AutoreCitato|Gaio Sallustio Crispo|Sall.}}: vitam ab inimicorum audacia telisque, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}; alqm ab eo periculo, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: alqm ab injuria alcjs, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: ''senza oggetto'', quod et ab incendio lapis et ab ariete materia defendit, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: ''affatto assol''., duo adulescentes filii, qui et sentire et defendere facile possent, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} β) ''come'' t. t. ''milit''., Caesarem, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: Aeduos, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: castra, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: moenia, {{AutoreCitato|Gaio Sallustio Crispo|Sall.}}: ''coll’indic. con che?'' def. se armis, se manu, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: ''coll’indic. contro chi?'' senatum '''contra''' Antonium (delle legioni rom.), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: se armis '''adversus''' Abrupolim socium populi Romani, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}}: ''coll’indic. da chi? contro chi?'' se suaque ab iis, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}}: Macedoniam a Thracum adventu ac depopulatione, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''senza oggetto'', etiamsi ab hoste defendant, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''affatto assol''., cum jam defenderet nemo, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes.}} {{Indent|2}}2) ''con discorsi o scritti'', '''''difendere''''' ''una persona o la sua causa'', '''''prendere sotto la sua protezione, propugnare, sostenere, patrocinare, incaricarsi''''' ''di una pers. o cosa'', '''''adoperarsi per''''' ''qualc. o q.c.'', '''''giustificare''''' ''una pers. o cosa'', a) ''contro attacchi, accuse, ecc., partic. di patrono, difensore'', α) '''generic''', ''così nella vita privata come pubblica'' (''contr''. impugnare, oppugnare), plebem, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv.}}: Nysaeos diligentissime tueri ac defendere, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: acta illa Caesaris, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ejus (provinciae) jura fortunasque, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: optimatium partes, {{AutoreCitato|Gaio Svetonio Tranquillo|Suet.}}: commune officium censurae communi animo ac voluntate, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''coll’indic. contro chi?'' alqm '''contra''' inimicos suos, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: se '''adversus''' populum Romanum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: suam salutem '''contra''' illius impetum (assalto) in se crudelissimum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''coll’indic. dello scopo con una prop. finale con'' '''ut''' ''e il cong''., me id maxime defendisse, ut ii vincerent, qui vicerunt, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} β) ''come'' t. t. ''giuridico, in giudizio, così l’accusatore ecc. da un danno, come l’accusato ecc. dall’accusa, imputazione'' (''contr''. accusare), amicum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: provinciam Siciliam totam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: vitam salutemque totius provinciae, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: rem M. Tullii, P. Sullae causam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: justitiam (''la giustizia == il giusto''), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: improbitatem, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''e'' def. crimen, ''difendere un’accusa, un capo d’accusa == (con ragioni giustificative), confutare, purgare sé o (dell’avvocato) l’accusato da una imputazione, giustificare da un’accusa (dell’accusato o del suo difensore; contr''. probare crimen, ''dell’accusatore''), ''p. es''. crimen navale, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: crimen istius conjurationis, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: parim., noxiam, {{AutoreCitato|Publio Terenzio Afro|Ter.}} [[:w:Phormio|Phorm]]. [[:s:la:Phormio/Actus_I|225]]: ''con minute specificazioni'', alqm de ambitu, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: alqm in judiciis, {{AutoreCitato|Cornelio Nepote|Nep.}}: alqm in capitis periculo, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: D. Matrinium apud M. Juniurn Q. Publicium praetores, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: regem contra atrocissimum crimen, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: contra hunc judicio privato causam alcjs, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: causam istam '''contra''' (''in contraddizione con'') facta tua et '''contra''' scripta. {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: alqm '''adversus''' Hiempsalem regem enixe, {{AutoreCitato|Gaio Svetonio Tranquillo|Suet.}}: ''quindi pregn''. == '''''dire per sua difesa (giustificazione), recare''''' ''o'' '''''addurre''''' ''o'' '''''sostenere per''''' ''o'' '''''in sua difesa o giustificazione (come ragioni giustificative), cercare di giustificar sé o la propria causa''''' ''con questo e quello'', tu mihi ita defendas: «non est ista Verri numerata pecunia», {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''coll’''acc''. gen. neutro di un pronome'', haec te dicere aequum fuit et id defendere, {{AutoreCitato|Publio Terenzio Afro|Ter.}}: quid enim defendit? {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''coll''’acc. ''e l''’infin., id aliorum exemplo se fecisse defendit, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''al passivo col'' nom. ''e l''’infin., cum vi quadam reus id quod fecerit, fecisse defenditur, ''quando in difesa dell’accusato si dice che egli abbia'', ecc., {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}} [[:w:De inventione|de inv.]] [[:s:la:De inventione/Liber II|2, 98]]. {{Indent|2}}b) '''''difendere, patrocinare, sostenere, dimostrare''''' ''o'' '''''cercar di dimostrare''''' ''un’asserzione, opinione, di fronte a contraddizione o disapprovazione (contr''. oppugnare, improbare, repudiare), def. sententiam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: rem def. in suis disputationibus (''contr''. oppugnare), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic.}}: ''coll''’acc. ''e''
domini caput, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: rem publicam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''coll’indic., con che cosa?'' jure se potius quam armis, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: se telo, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: sua tecta custodiis vigiliisque, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''coll’indic., da che? davanti a che?'' gladio se a multitudine, {{AutoreCitato|Gaio Sallustio Crispo|Sall}}.: vitam ab inimicorum audacia telisque, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.; alqm ab eo periculo, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: alqm ab injuria alcjs, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: ''senza oggetto'', quod et ab incendio lapis et ab ariete materia defendit, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: ''affatto assol''., duo adulescentes filii, qui et sentire et defendere facile possent, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}. β) ''come'' t. t. ''milit''., Caesarem, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: Aeduos, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: castra, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: moenia, {{AutoreCitato|Gaio Sallustio Crispo|Sall}}.: ''coll’indic. con che?'' def. se armis, se manu, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: ''coll’indic. contro chi?'' senatum '''contra''' Antonium (delle legioni rom.), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: se armis '''adversus''' Abrupolim socium populi Romani, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv}}.: ''coll’indic. da chi? contro chi?'' se suaque ab iis, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}.: Macedoniam a Thracum adventu ac depopulatione, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''senza oggetto'', etiamsi ab hoste defendant, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''affatto assol''., cum jam defenderet nemo, {{AutoreCitato|Gaio Giulio Cesare|Caes}}. {{Indent|2}}2) ''con discorsi o scritti'', '''''difendere''''' ''una persona o la sua causa'', '''''prendere sotto la sua protezione, propugnare, sostenere, patrocinare, incaricarsi''''' ''di una pers. o cosa'', '''''adoperarsi per''''' ''qualc. o q.c.'', '''''giustificare''''' ''una pers. o cosa'', a) ''contro attacchi, accuse, ecc., partic. di patrono, difensore'', α) '''generic''', ''così nella vita privata come pubblica'' (''contr''. impugnare, oppugnare), plebem, {{AutoreCitato|Tito Livio|Liv}}.: Nysaeos diligentissime tueri ac defendere, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: acta illa Caesaris, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ejus (provinciae) jura fortunasque, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: optimatium partes, {{AutoreCitato|Gaio Svetonio Tranquillo|Suet}}.: commune officium censurae communi animo ac voluntate, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''coll’indic. contro chi?'' alqm '''contra''' inimicos suos, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: se '''adversus''' populum Romanum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: suam salutem '''contra''' illius impetum (assalto) in se crudelissimum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''coll’indic. dello scopo con una prop. finale con'' '''ut''' ''e il cong''., me id maxime defendisse, ut ii vincerent, qui vicerunt, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}. β) ''come'' t. t. ''giuridico, in giudizio, così l’accusatore ecc. da un danno, come l’accusato ecc. dall’accusa, imputazione'' (''contr''. accusare), amicum, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: provinciam Siciliam totam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: vitam salutemque totius provinciae, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: rem M. Tullii, P. Sullae causam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: justitiam (''la giustizia == il giusto''), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: improbitatem, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''e'' def. crimen, ''difendere un’accusa, un capo d’accusa == (con ragioni giustificative), confutare, purgare sé o (dell’avvocato) l’accusato da una imputazione, giustificare da un’accusa (dell’accusato o del suo difensore; contr''. probare crimen, ''dell’accusatore''), ''p. es''. crimen navale, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: crimen istius conjurationis, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: parim., noxiam, {{AutoreCitato|Publio Terenzio Afro|Ter}}. [[:w:Phormio|Phorm]]. [[:s:la:Phormio/Actus_I|225]]: ''con minute specificazioni'', alqm de ambitu, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: alqm in judiciis, {{AutoreCitato|Cornelio Nepote|Nep}}.: alqm in capitis periculo, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: D. Matrinium apud M. Juniurn Q. Publicium praetores, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: regem contra atrocissimum crimen, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: contra hunc judicio privato causam alcjs, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: causam istam '''contra''' (''in contraddizione con'') facta tua et '''contra''' scripta. {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: alqm '''adversus''' Hiempsalem regem enixe, {{AutoreCitato|Gaio Svetonio Tranquillo|Suet}}.: ''quindi pregn''. == '''''dire per sua difesa (giustificazione), recare''''' ''o'' '''''addurre''''' ''o'' '''''sostenere per''''' ''o'' '''''in sua difesa o giustificazione (come ragioni giustificative), cercare di giustificar sé o la propria causa''''' ''con questo e quello'', tu mihi ita defendas: «non est ista Verri numerata pecunia», {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''coll’''acc''. gen. neutro di un pronome'', haec te dicere aequum fuit et id defendere, {{AutoreCitato|Publio Terenzio Afro|Ter}}.: quid enim defendit? {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''coll''’acc. ''e l''’infin., id aliorum exemplo se fecisse defendit, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''al passivo col'' nom. ''e l''’infin., cum vi quadam reus id quod fecerit, fecisse defenditur, ''quando in difesa dell’accusato si dice che egli abbia'', ecc., {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}. [[:w:De inventione|de inv.]] [[:s:la:De inventione/Liber II|2, 98]]. {{Indent|2}}b) '''''difendere, patrocinare, sostenere, dimostrare''''' ''o'' '''''cercar di dimostrare''''' ''un’asserzione, opinione, di fronte a contraddizione o disapprovazione (contr''. oppugnare, improbare, repudiare), def. sententiam, {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: rem def. in suis disputationibus (''contr''. oppugnare), {{AutoreCitato|Marco Tullio Cicerone|Cic}}.: ''coll''’acc. ''e''