Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, VIII.djvu/573: differenze tra le versioni

CandalBot (discussione | contributi)
Pywikibot touch edit
CandalBot (discussione | contributi)
m Bot: rimuovo stringa PPNXXXXXXXXX_XXXX-XXXX.xml
Corpo della pagina (da includere):Corpo della pagina (da includere):
Riga 1: Riga 1:
Pallioppi 563 romauntsch d' Engiadin' ota. 1) In sia prefaziun repeta el, d' avair dedichà quaist' ouvra als creschüts e scolars plü avanzats e da volair premetter, … cha quels cognuoschan a sufficienza la definiziun del verb, la diramaziun … comüna da seis geners, il scopo ed ils requisits da sia conjugaziun. El as limitescha perque a sistemar plü exact e cler fattibel be la conjugaziun, 5 … extendand las tabellas necessarias e munind scodüna scha na d' ün complet, schi almain d' ün bain ampel e bastaivel numer dad exaimpels. „Eau giavüsch“, disch el in fine, „cha 'l grat, il quêl nun spredscherò neir quaist mieu sacrifizi, am conserva sieu bun cour, cha l' ingrat, il quêl criticha tuot, banduna sia pigrizia e prodüa finelmaing qualchosa d' megl.“ 10 Quaistas remarchas della prefaziun dan ün sclerimaint concis del contenuto del cudesch. Nus avain quia primariamaing las tabellas dellas quatter conjugaziuns regolaras, chi desineschan in ēr, air, ĕr ed ir, per exaimpel amer, giodair, vender e cusir, con ün' enumeraziun dels verbs regolars e con interessantas remarchas, p. ex. davart ün futur, chi eira 15 amo in adöver pro glieud veglia, contschainta al autur, e chi uossa ais pers e svani complettamaing. Seguan lura ils verbs irregulars, … ch' el compiglia in quatter classas. La prüma fuorman ils verbs augmentativs o, sco cha 'ls vegls grammatics nomnan, incoativs, cioè quels, chi separan lur tschep inalterà … da lur flexiuns tras la silba esch. Nus avain d' ingraziar 20 … per part a Pallioppi, scha confuorm als vegls auturs … romantschs füt mantgnüda la silba esch impè del isch derivant dal italian. Quant simpla, cha quaista prüma classa irregulara ais, tant plü complichada ais al seguonda: ils verbs alterats. La prüma subdivisiun contegna ils verbs, la terza il tschlep e las silbas flexiblas; lachi altereschan be lur tschep; la 25 seguonda müda be las silbas flexiblas; la quarta alterescha las silbas flexiblas … ed accepta la silba augmentativa esch. In fondo as tratta in quaista seguonda classa principalmaing ad duos categorias da verbs, cioè da quels, chi han alterà nellas silbas accentuadas, il vocal originari e 'l repigliao nellas silbas non accenduadas p. ex. eau chaunt, chanter; eau baivr, bavrer, eau aggreiv, 30 aggraver, eau plesch, plaschair; eau saint, sentir; eau blech, blichir; eau noud, nuder; eau muoss, musser; eau chuerl, chürler; e seguonda da quels, chi fuorman il particip irregolarmaing; p. ex. ars dad arder; spans da spander; elet dad eleger, scrit da scriver, accolt dad accoglier. Blers preschaintan tuottas duos irregularitats, nempe substituziun del vocal fundamental e 35 particip irregular. Oters darcheu preschaintan ün dubel particip, e nos filolog non as voul arbitrar da stabilir la fuorma preferabla tanter quaistas 1) La conjugaziun del verb nel idiom romauntsch d' Engiadin' ota, sistemeda … per creschieus e scolars pü avanzos da Zaccaria Pallioppi, Samedan, Stamparia da S. Fissler 1868. 36*
Pallioppi 563 romauntsch d' Engiadin' ota. 1) In sia prefaziun repeta el, d' avair dedichà quaist' ouvra als creschüts e scolars plü avanzats e da volair premetter, … cha quels cognuoschan a sufficienza la definiziun del verb, la diramaziun … comüna da seis geners, il scopo ed ils requisits da sia conjugaziun. El as limitescha perque a sistemar plü exact e cler fattibel be la conjugaziun, 5 … extendand las tabellas necessarias e munind scodüna scha na d' ün complet, schi almain d' ün bain ampel e bastaivel numer dad exaimpels. „Eau giavüsch“, disch el in fine, „cha 'l grat, il quêl nun spredscherò neir quaist mieu sacrifizi, am conserva sieu bun cour, cha l' ingrat, il quêl criticha tuot, banduna sia pigrizia e prodüa finelmaing qualchosa d' megl.“ 10 Quaistas remarchas della prefaziun dan ün sclerimaint concis del contenuto del cudesch. Nus avain quia primariamaing las tabellas dellas quatter conjugaziuns regolaras, chi desineschan in ēr, air, ĕr ed ir, per exaimpel amer, giodair, vender e cusir, con ün' enumeraziun dels verbs regolars e con interessantas remarchas, p. ex. davart ün futur, chi eira 15 amo in adöver pro glieud veglia, contschainta al autur, e chi uossa ais pers e svani complettamaing. Seguan lura ils verbs irregulars, … ch' el compiglia in quatter classas. La prüma fuorman ils verbs augmentativs o, sco cha 'ls vegls grammatics nomnan, incoativs, cioè quels, chi separan lur tschep inalterà … da lur flexiuns tras la silba esch. Nus avain d' ingraziar 20 … per part a Pallioppi, scha confuorm als vegls auturs … romantschs füt mantgnüda la silba esch impè del isch derivant dal italian. Quant simpla, cha quaista prüma classa irregulara ais, tant plü complichada ais al seguonda: ils verbs alterats. La prüma subdivisiun contegna ils verbs, la terza il tschlep e las silbas flexiblas; lachi altereschan be lur tschep; la 25 seguonda müda be las silbas flexiblas; la quarta alterescha las silbas flexiblas … ed accepta la silba augmentativa esch. In fondo as tratta in quaista seguonda classa principalmaing ad duos categorias da verbs, cioè da quels, chi han alterà nellas silbas accentuadas, il vocal originari e 'l repigliao nellas silbas non accenduadas p. ex. eau chaunt, chanter; eau baivr, bavrer, eau aggreiv, 30 aggraver, eau plesch, plaschair; eau saint, sentir; eau blech, blichir; eau noud, nuder; eau muoss, musser; eau chuerl, chürler; e seguonda da quels, chi fuorman il particip irregolarmaing; p. ex. ars dad arder; spans da spander; elet dad eleger, scrit da scriver, accolt dad accoglier. Blers preschaintan tuottas duos irregularitats, nempe substituziun del vocal fundamental e 35 particip irregular. Oters darcheu preschaintan ün dubel particip, e nos filolog non as voul arbitrar da stabilir la fuorma preferabla tanter quaistas 1) La conjugaziun del verb nel idiom romauntsch d' Engiadin' ota, sistemeda … per creschieus e scolars pü avanzos da Zaccaria Pallioppi, Samedan, Stamparia da S. Fissler 1868. 36*

PPN345572629_0024-0572.xml