Ina comedia cuorta: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Mizardellorsa (discussione | contributi)
Nessun oggetto della modifica
Phe-bot (discussione | contributi)
m Mizardellorsa: match
Riga 17:
| URL della versione cartacea a fronte =
}}
 
==__MATCH__:[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/491]]==
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/491]]==
---489---
 
Line 23 ⟶ 24:
 
---490---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/492]]==
 
484 Theodor de Castelberg dad in benefactur sei ad els da gronda molestia, enstailg lefgiamen. ei para che la garmischei pyteschi leu tras zaco. Euylali. gie miu signiur — sche els aschi de filosi van vinavon cun discuorer 5 — sche vonsei meunch ei il flat. — ussa leinsa schar esser bien — els deien vegny ord marveglias — che jeu sappi; esser schi generus sco els. jeu vomel — en in quart ura san ei se metter a cavailg. bein entelgiu — muert mei — (f. 5b) schei dat aber auters entops — sche lu brodi vi jeu prender la dubla purziun solver cumendada — gliez lu by schuber — a 10 senza fall. — va. scena 5vla viandont. la dunschalla ven pleun — pleun. Ton ply paucha familliaritad che jeu enquerel de duvra cun el, ton ply gronda se fa la seia temeritad encunter mei. — basta glei mun — 15 bein enquals che surveschan oz il dy enstailg survy per spysa a pagaglia — lessen els silmeins cussiglia, sche buca dil tut cumenda las fiastas. quei cherli se fa cumins cun mei ply a ply. Dunschalla. eun buca dil tut vi tier el. tgiei — tgiei — a pertgiei bandunen els nus a se fan dad in meun? 20 — tgiei — tgiei à pertgiei va vitier … pertgiei aschi sulets cheu? tarledescha nossa compignia ad els schon en quellas pauchas uras chels en cheu? quei m plai buca vuèra. jeu — gie per dy lessel esser legreivla cun tut il mun e cun els avon tuts auters lessel jeu e nueta esser stuyda ne fa biutscha da gnef. 25 viandont. mi perdunien sigra dunschalla — jeu vai mo vuliu cumenda a miu servitur chel dei tut metter en uorden, che nus saveien fa viadi. dunschalla. tgiei patarleni cheu? schon da lur partenza? chu sei stau peia lur 30 vegnyda? sche de cheu ad in on vegness ad els da quellas lunas melanconias a dess da quei el sen — o lu fuss ei eun siu faitg. aber ascheia neanch vule se ferma in dy — gliez lu ei memi od sporra. jeu tschontschel … clar ei mei vilentèn si buca pauch — schels mo fan much pli da quei. viandont. 35 citgiei che mi fa pli sensibels — san ellas bucca dy — che quei chen! dunschalla. Eunchalù — a dediciert senza spass — glei verdat — fussen ei enpau pitgiai sche jeu sevilass sin els? viandont. 40 a tgi sa il savyllem dad ina bialla dunschalla esser grad aschy tutina?
 
---491---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/493]]==
 
Ina comedia cuorta 485 dunschalla. Els vi dil gatti san è tarlacha buca mal! tonaton jeu vi prender en bein a dediciert — sche gie che jeu cartessel memi tgiunsch — ascheia peia neschena fussel jeu enpau bialla, sco els han detg. a jeu tuornel a digiel eun ina gada, jeu vegniel vyllada da bestia — da bestia vegnel jeu 5 vyllada sin els fin faitg, sche els da cheu naven euncha da nief mo pertratgien … lundervi da vule sa metter sin viadi. viandont. tgiei honseli a charin tiarm ei quei tochen danief — alluscha lù grad sil [f. 6a] ply ruch a freid unviern vulten ellas mussa la porta — ed 10 ella pli gronda chufla vess ei num uss marsch. dunschalla … … ei froslas — tgi dy da quei? jeu digiel mo che els da gliez tems allura en qual gada aschi per stgys — ne viarchla savessen scha dar da lunsch el sen, da vulè yra … — aber nus lein lu schon tonaton buca schar 15 yra — lein fa noth — a ruga taffer. viandont. metei schon — metei schon — aber metei è per stgysa — ne viarchla. he — dunschalla. 20 miaschlas —- gliez lu! ei vardei — tgi manegiass, china fatscha schi sinzera savess vegni neu navon cun tals sprechs a chlanchs — mo basta! varda encunter la scena — ach — leu veng il papà, jeu stos se fa ord la purla — sur tut buca digien che jeu seigi stada cheu cun els. el fruscha schiglioch a mi savens avunda sut il naas — che jeu seigi bugien 25 entuorn maschels. va. scena 6avla viandont al Barun. Barun. Ei buca meia feglia grad stada cheu? sa pertgiei lei schi hurti caminada 30 naven — quella schgagia schpuretgia? viandont. glei ventyra nunprezieivla — de haver ina feglia aschi enperneivla a muntra! ella incantescha cun siu plyda, od il qual in sa prender ora nuet zun auter — che la ply charina innozenza — ed in zun natyral 35 giudèzi. Barrun. Ò els han in memia bien conzept da meia feglia! — lei eun stada pauchet denter da quellas da siu peer! ed il ynsching da savè bein esser a se fa plyscheivla — nua chels uchleuns ei pauchs musters da quei — 40
 
---492---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/494]]==
 
486 Theodor de Castelberg a tonaton bein savens effectuescha ply che la bellezia — quei ha ella pauc tschaffau. siu fa ad esser ei eun tut modestia naturalla. viandont. a quella ei ton pli rara ed enperneivla — ton meins chin afla quella 5 els burgs ne marcaus — leu ei tut glysnereng — faulsadats — a mirterems, glei vegniu schi lunsch — che ortgiadat — grobadat — a Natyra passen per nums grad tutina a della medema substanza. Barun. tgiei savess a mi po esser pli enperneivel a legreivel, — che quei — 10 che jeu exprimenteschel grad uss — co noss pertraitgs a pareres confrunten aschi bein enzemen. O con mi encresch' ei che jeu vai bucca giu in amitg sco els tochen uss! viandont. els se fan culpeivels dad ina mal giusteia encunter lur auters amitgs. 15 Barun. encunter mès auters amitgs dyn els — sappien jeu sundel passaus 40 ons [f. 6b] enconoschents vai jeu giu da biars — aber amitgs — buch in tochen uss — jeu sundel era mai staus envydaus aschi vehementamein tiel amizizia — che de pauchas uras enneu che jeu vai pigliau desideri 20 da gude la lur. — entras tgiei savessel jeu e se fa meriteivels da quella? viandont. meia amizizia ha aschi pauc da munta, che il sulet desideri de contonscher … quella ei schon meriteivel avunda dad ella — lur dumonda — ei schon valsen da bia da ply che quei chels dumonden. 25 Barun. aber — signiur — mi lubeschen — Lamizizia dad in Benefactur — viandont sco da sigli el plaid. lubeschien — ei buca amizizia! sche els sut quei fauls aspect considereschen … mei — sai jeu bucca esser lur amitg. — metein il cas — per in 30 mumen che jeu fussel lur benefactur! stuessel jeu buca tumè de lur amizizia encunter mei — fuss nuet auter china effectiva engrazieivladat? … Barun. a sa tgiei savess ins quellas duas buca schunscher ensemen? viandont. 35 buca maneivel — zun buca maneivel! lènprema ven tenyda da scadin che noblamein pertratgia — per obligaziun! … — a la secunda consista en spyr movimens voluntaris dell' òlma. Barun. mo sche co dei jeu — basta — lur gust aschi raffinaus a zarts mei 40 confundescha dil tut a faitg.
 
---493---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/495]]==
 
Ina comedia cuorta 487 viandont. sur tut buca tratgien da mei da ply — che quei jeu sundel. — sil pli aul chin sa prender sundel jeu in um — cha observau seia obligaziun consoladamein. — lobligaziun en seseza mereta buca engrazieivladat — a per haver faitg quella cun consolaziun — sundel jeu schon remuneraus entras 5 lur amizizia abundontamein. Barun. aber apropo — forsa sundel memi impertinents! … — jeu vai eunch buca vuliu esser aschi gigliards d' enpara suenter lur num — a stan — ad eser — forsa che jeu offereschel meia amizizia ad in — che che gie se 10 hona pauch ne nuet dad ella. viandont. perdunien sigr Barun. enpau confus. els — els se fan pertraitgs — pertraitgien da mei handels … bia memi grons. Barun. 15 dad in meun schend. sa dei jeu propi enpara el — el savess forsa quellas mias marveglias haver nuydys. glenpara memi bia — ei buch adina tut bien faitg. viandont. era dad in meun schel enpiarra — tgiei dei respunder? — ne dei 20 fa sco biars da d' entaly ina caussa per l' autra! (f. 7a) Barun. dad' ina vart. euncalu sche jeu enpiarrel nuet suenter — sche po el tertgia — quel ha bia marveglias da mei — quei ei in grobianer. viandont. 25 dad ina vart. sa — dei dy la vardat tut alla grada, ne dei duvra mez plaids a trè vinavon? … — Barun. — jeu sai bein tgiei vi fa la sygyra — vi scha charmala oda siu servitur enpau. 30 viandont. dad ina vart sche jeu mo mytschass quella ga o da quei enbruilg. Barun. tgiei — tgiei — en ei aschy stuy a pensifs? — viandont. 35 grad level jeu è vida dels fa quella medema dumonda. Barun. jeu sai bein avunda in sa secomblyda vi bein enduras dil tuta faitg. — lein trer neunavon discuors dad auters faitgs. — tgiei manegien ei — a vulten ei crer chei seigi propi stau giudius chan attachau mei? … miu 40
 
---494---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/496]]==
 
488 Theodor de Castelberg burgameister mi ha detg grad enson, chel tschei dy hagì entupau treis silla via gronda. — a sco el ha descret els — sche veven ply tost tschèra da canaglia che de rechlia glieut. o pertgiei duess jeu dubita da quei? —- in pievel giezaus ora aschi dil giavetsch sil gudoing — enpiarra pauch suenter 5 schel po trappla quel cun ryschun ne senza ryschun cun lest ne cun forza. ei para era chei seigien faitgs aposta tiel henletg — ne per dy alla glatta — tiel cugliena. — hoflis — gagliards — actifs — chuscheivels quei fuss tut qualitads chin duess tene aul els — schels duvrassen bucca quellas ton de schbuserau per nossa ruina. — o glei glieut della zachara — malurdada — 10 scharfatgia. a prigulusa. — ne tgiei dyn els leu tier? ei mi paren tut cunfundy? — viandont. tgiei dei dy —- jeu sto dy che de quellas lamentyschuns vai jeu udiu da biaras. 15 Barun. ad ei sei forsa buca vèr? — schon lur fisonomeia dat cun ina gada enzenas — che a nus fan zaco schliatta inpressiun dad els. — … … quels tuchs zupai — quella conzienzia largia senza funs — quellas grempleraias engonaments … a filistuchas senza fei — quett ins da save legier clar en lur elgs. 20 viandont sevolva naven dad el. tgiei — tgiei volven ei il diesa [[dies a]] mi? — viandont. sco jeu audel grad uss — schèn els in ferm fisonomist — a jeu temel che la meia forsa. Barun. 25 Mo sur tut il Mun! co san els vegny vi da tals suspects? — tgiei meinis — senz esser ailg miula fisonomist sai jeu dy ad els sinzerissimamain — che jeu ina tschera pli sinzera buntadeivla ed enperneivla hagi buca cattau adaugur eunch uss sco la lur. viandont. 30 per dy la vardat — sche sundel jeu mai staus amaturs da sentenzas generalas sin naziuns entyras. vai speronza chels a mi prendien buca en mal questa meia libertad da plyda. — in duess astgia crer — chei detti denter tuttas naziuns bunas a schliattas olmas — ascheia era denter ils giudius. (f. 7b) scena 7avla 35 Barun — viandont — dunschalla che ven da prescha. dunschalla. Ò papa — papa — miu bien papa. Barun. mo — mo — braf spuretg spuretg braf! — enson eis ti schkappada da mei 40 — tgiei veva gliez da munta?
 
---495---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/497]]==
 
Ina comedia cuorta 489 dunschalla. dad els sundel jeu buca schkappada — aber bein da lur capellada. Barun. quella differenza ei buca schi mal dada! — aber tgiei fuss ei stau peia che havess meritau ina capellada da mei. 5 dunschalla. buy — quei san els schon — ei han gie vid il gatti sez viu — jeu sundel stada cheu cun quei signiur leu. Barun. aluscha — tgiei sei lù? 10 dunschalla. quei signiur porta cautschas — a cun quels che porten cautschas han els cumendau, de nueta haudel sta dentuorn. Barun. che quei signiur mereti excepziun, duevasti encorscher bein avunda! 15 — jeu less desidera chel pudess verty tei! — jeu vegnel nueta ad esser contraris sche ti fusses gie adina entuorn el. dunschalla. metei schon — buach — gliei guess stau lenprema a la davos gada. — siu servitur ligia schon sy las bagaschas — quei level jeu by hurti dy ad els. 20 Barun. cun vusch ferma. tgiei — tgi — co — chun — siu servitur? — viandont. gie per survy — jeu vai dau ad el quei cumond! meias fatschentas — ed il scrupel dad esser ad els da gron discomet — 25 Barun pren il plaid. a tatatata. flaussas. tgiei duess jeu po mai tertgia? — duessel jeu esser dil tut privaus da dar ad els ina petschna enzena da meia schwacha aber ardenta reconoschientscha? tgiei creien els che jeu laschy yra els naven senza savè tgi els en? — senza da la duyda honur? — senz' entgina 30 muossa d' engrazieivladat naa — naa — favoreschien a nus sche bucca liun tems — silmeins zaconts dys lur stimatissima compignia — oz vai jeu envidau … en zaconts da mès parens per schar part a quels da miu legermen a per mussa ad els miu eungel pertgierader. viandont. 35 miu bien sigr barun — jeu sto necessaryssimamein se — dunschalla seglia el plaid. se ferma cheu — miu signuret — se ferma cheu. jeu vomel tut a speruns a dy a lur servitur chel deigi puspei schkarga. vul y — aber poz tscheu vegn el schon. 40
 
---496---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/498]]==
 
490 Theodor de Castelberg Eullaly — ven cun stiffels a speruns a duas valyschas sut bratsch. ussa peia — ma prest — miu signiur tut ei parat a pinau — animo furt — furt — resgien giu lur zimermonietas da chumiau — allo — tgiei 5 nazegien quels tschatscherlems da broda — sche nus pudein buca sta cheu? (f. 8a) Barun. tgiei giavatsch enpedescha vus peia da sta cheu? Eullaly. guessas ficulitads signiur Barun — guessas ficullitads da pauch lamez 10 o manegiems da fitgionza daten a miu patrun la ryschun — a scrupels da memi gronda buntadeivladat en las viarchlas da fa fa el sco el fa. viandont. Miu survitur en qual ga vegn el tut odil merch: perdunien po ad el! — jeu vessel che lur jnstanza chels fan ei el faitg sez — ply che mo complimens 15 ordinaris — jeu vi peia se render — era sinaquei che jeu per tema dad esser grobs — se fetschi buca culpeivels d' ina groppadat effectiva. Barun. jeu sundel ad els per questa lur favur grondamein … … obligaus. viandont. encunter il servitur. 20 — vus ma mei peia a prender giu ils faitgs, tochen dumeun leinsa ozamai sta cheu? — dunschalla. encunter il servitur che stat èry. Mo — meis buch — veis buc ureglias — mei zachù — tgiei steis cheu schkin asen chargau — vus deias y — y deias vus a ligia giu bein dabot. 25 — tgiei stuck quei ei! Eullaly. da ryschun duess jeu savylla uss. — jeu quetel è bunamein chil fell seregudy enpau! — gleiti gleiti fuss jeu sil run. — tonaton aschinavon a dapeia chei ven buca mal ply gron lunderò — che de resta cheu comodeivlamein 30 … … — a survegnin by a bien da beiber a da miglia — ed essen bein salvai … — mo sche po ei passa — jeu vi retene la gretta quella ga, o schiglioch sa honel jeu buca miulla de fa breigias per nuet. gliez sappien lù. viandont. chuschei grad uss — vus esses memi schferfaitgs. 35 Eullaly. aha — neschena, per quei che jeu digiel la vardat ad en plat. dunschalla. o quei ei exellen — chels statten cun nus — ussa vai jeu els eun ina ga ply bugien he vidavon. vegnen — jeu vi mussa ad els nies jert 40 — jeu quentel chel plagi ad els.
 
---497---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/499]]==
 
Ina comedia cuorta 491 viandont. schei plai ad ellas — sche lu sei fin faitg guess avunda chei plai è a mi. dunschalla. mosche peia — vegnien denton veng ei tems dad y a meisa. ne buch papa quei lubeschen ei bein? 5 Barun. manco mal — jeu vi per fin mez fa compignia a vus auters. dunschalla. naa — naa — oibo — quei leinsa nueta pretender dad els — els han schiglioch forsa da fa enqual caussa. 10 Barun. grad uss vai jeu da far nuet pli impurtont — che da diverty nies aschi enperneivel gast. dunschalla. o hagien nueta stenta per quei — el prenda nuet en mala part schels 15 staten gie? neschena els? discus agli viandont digien bein hurty naa naa — jeu less ply (f. 8b) bugien yra mo cun els! viandont. per guess en quel uysa vegnel jeu a senrychla — che jeu aschi menéivlamein vai se schau perschuader de sta cheu, schko che jeu vesel 20 che jeu els disturbeschel la mendra caussa. — ed ascheia rogel jeu de nueta se schkomoda per mei. Barun. buoch — pertgiei fan ei è stem dil paterlem da quella bueba! dunschalla. 25 ma buca bueba — sigr papa — mortificheschien mei buca ton denavon. quei sigr veng a tertgia — con giufnetta che jeu seigi e quei leinsa scha schko glei. per yra a spass cun els sundel jeu per ina gada veglia avunda. vegnien — vegnien — ei vardien po — po — lur survitur stat eun cheu schkin paal a ha las valyschas eun sut bratsch. 30 Eullali. sche tgiei lu — jeu quitass che quei mass mo sidengiu a quel cha la peisa a dies — ne buch. viandont. saveis che quescher — in fa honur a vus pèr memia. 35 scena 9avla quels da vidavon — a balbina ven. Barun — vesend vegnen balbina. Els signiur — jeu vegnel gleiti a vegni suenter — schei plai ad els ferton da compygnia meia feglia el jert. 40
 
---498---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/500]]==
 
492 Theodor de Castelberg dunschalla. O per gliez stetien els comodeivlamein schi ditg chei play — lein schon se fa passa il tems — vegnien — vegnien. viandont a la dunschalla … van. 5 barun. balbina — jeu vai da dy a ti citgiei en confidonza. balbina magari — tgiei sei peia? Barun sco da bass a balbina. 10 jeu sai buch eun tgi quei nies gast ei! — per differents motifs a mi conveng ei è buch dad enpara el savesses ti buca enschigna da cava ora da siu servitur? balbina. sèntali — laschien fa mei — tscheu sei detg, jeu vai meza è quellas 15 marveglias — a grad per quei vegnel jeu cheu. Barun. fa peia quei enpau pulit — api sappies da dy a mi — jeu vegnel a savè grau. balbina. 20 schon bien — jeu vai facht da quei — ma vomien els. Eullali. Ussa peia sigr Barun — hagien buca per mal che nus schein plysche da sta cheu cun els — aber gliez lu muert mei rogel jeu els hagien nueta stenta — jeu secuntentel cun dil tut che veng avon meun. 25 Barun. jeu surdundel a ti — fai bien cun el a laj nueta pyty el. va. Eullali. jeu mi racomondel peia a vus mamasell — vus vignys a salva bein mei (f. 9a) a scha muncha nuet zun — quei ei aura per mei — buca 30 tgiei vul — a venter tgiei gareggias — ussa sto jeu yra a luga mes faitgs. vul y. scena 10avla balbina Eullali. balbina reteng el che vul y. O per bia buch gliez naa — naa, jeu vi silmeins buch esser aschi 35 malschecha de scha tier che vus seigies aschi mal hoflis — sa tgiei? — sundel jeu forsa buca cambrèra avunda — per esser vengonza da setenesi in urialletta cun mei? Cullali [[Eullali]]. sappermen — vus perneis quei scha corna valti staing — mamasell. 40 — sche vus seigias cambrèra avunda ne fors eun davonz — gliez lù sai
Line 60 ⟶ 70:
---499---
 
Ina comedia cuorta
Ina comedia cuorta 493 jeu buca grad dy — schin figies stem della lingieradat dil filuch tschintschuss — sche duess ins quitta che memi pauch cambrera fusses vus schon buch. — basta seigi quei sco ei vul — per quella furtina vegnys a da chumiau a mi — vus veseis gie vai bratscha a meuns surchargau — mintgia mai cura che jeu vai fom ne seit — vegnel jeu a vegny flissiamein tier vus. 5 balbina. grad quei fa nies Wacht da casa è grad tutina. nies pulach fa grad ascheia. Eullali. giavesthen — quei sto esser in fixs um — el fa sco jeu! 10 balbina. sche vus lesses enprender d' enconoscher el — sche schaj el davos casa vi vid la cadeina. Eullali. schil giavel tenta buch — jeu creig franchamein — che vus menigieias 15 il tgieun da casa. — vus peia veis entelgiu entras miu dy la fom a la seit corporala — a jeu — jeu manegiavel la fometa a seiteta autruysa gie — vus capys schon mei forsa. balbina. cappy buca wal — o lu schmina nua vus lesses ora gliez forsa bein. 20 Eullali. allo — lein discuerer enpau — betta giu la[s] valyschas: cheu veis bein larg. — jeu sai buch tgiei mei reteng — jeu — jeu vai del inclinaziun per vus, mamasell. balbina. 25 quei ei dau dentelli bein bia cun pauch — aber stuein quei metter enpau manedlamein in ord — glauter. Eullali. naa gliez — lein biar on schar entyr sco glei. — euncalù — che nus saveien enpau cun bein patarla ensemen — veias la buntad da prender 30 plaz quei sta sin peis traso mei fa steunchels da bestia. alla — nueta zimermonias — fa sè ella fin ina valyscha ad el se metta giu sin lautra. jeu vai quet jeu enpau charezia per vus. balbina. oueima naa — aber — jeu — jeu sesel vess schkol bloch sin quei 35 uorden cheu — se meina vy a neu. cheu sto esser en citgiei dyr odmoda, dyr caussas. forsa cudischs. Eullali. sentali — grad cudischs — aber da quels lù amureivels a spiritus! a vus seseis vess sin da quei. glei la bibliotecha da miu patrun. cheu 40
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/501]]==
493 jeu buca grad dy — schin figies stem della lingieradat dil filuch tschintschuss — sche duess ins quitta che memi pauch cambrera fusses vus schon buch. — basta seigi quei sco ei vul — per quella furtina vegnys a da chumiau a mi — vus veseis gie vai bratscha a meuns surchargau — mintgia mai cura che jeu vai fom ne seit — vegnel jeu a vegny flissiamein tier vus. 5 balbina. grad quei fa nies Wacht da casa è grad tutina. nies pulach fa grad ascheia. Eullali. giavesthen — quei sto esser in fixs um — el fa sco jeu! 10 balbina. sche vus lesses enprender d' enconoscher el — sche schaj el davos casa vi vid la cadeina. Eullali. schil giavel tenta buch — jeu creig franchamein — che vus menigieias 15 il tgieun da casa. — vus peia veis entelgiu entras miu dy la fom a la seit corporala — a jeu — jeu manegiavel la fometa a seiteta autruysa gie — vus capys schon mei forsa. balbina. cappy buca wal — o lu schmina nua vus lesses ora gliez forsa bein. 20 Eullali. allo — lein discuerer enpau — betta giu la[s] valyschas: cheu veis bein larg. — jeu sai buch tgiei mei reteng — jeu — jeu vai del inclinaziun per vus, mamasell. balbina. 25 quei ei dau dentelli bein bia cun pauch — aber stuein quei metter enpau manedlamein in ord — glauter. Eullali. naa gliez — lein biar on schar entyr sco glei. — euncalù — che nus saveien enpau cun bein patarla ensemen — veias la buntad da prender 30 plaz quei sta sin peis traso mei fa steunchels da bestia. alla — nueta zimermonias — fa sè ella fin ina valyscha ad el se metta giu sin lautra. jeu vai quet jeu enpau charezia per vus. balbina. oueima naa — aber — jeu — jeu sesel vess schkol bloch sin quei 35 uorden cheu — se meina vy a neu. cheu sto esser en citgiei dyr odmoda, dyr caussas. forsa cudischs. Eullali. sentali — grad cudischs — aber da quels lù amureivels a spiritus! a vus seseis vess sin da quei. glei la bibliotecha da miu patrun. cheu 40
 
---500---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/502]]==
 
494 Theodor de Castelberg denter eis ei comedias legras a spassusas chin pudess bargi ò ils elgs — ed ei lù è comedias trestas da mort a disgrazias che fan schluppa da ry. glei en remas las ply narras da grons guerriers (f. 9b) api canzuns stuydas — seriusas per far pringis a beiber taffer. a da quels handels eis ei aschi 5 suenter il strech dad oz il dy, aber jeu sai tgiei — lein barata — sèsei vus tscheu silla meia — seglia sin peis — mai leu — la meia ei ply loma. balbina. O perdunei — jeu vi buch esser aschi malschecha! 10 Eullali. figiei nueta fers — se teny che sy — sche vus leis buch — sche vus aulz jeu vi sisù? balbina. masche — ma che vus cumendeis — ella stat sin peis per se metter 15 sin … tschella … Eullali. cumenda — chöz feltischen — gie bein cumenda — cumenda gliez a naas! — sche sche vus perneis en quella conformelitad — gie lu stey val ery. el sèsa puspei sin seia valyscha. 20 balbina. tgiei grob biestg — aber tgiei dei fa — sto scha esser bien. Eullali. aber ussa veinsa piars il fil da nies discuors d' enson — basta je vous aime enschess jeu sche vus fusses ina maschera franzosa. 25 balbina. poz lydy — vus esses forsa in franzos. Eullali. naa — en miu turpetg sto jeu dy jeu sundel mo in pumpaluser. vai aber giu la ventyra de esser dentuorn bia franzos, a vei enpriu tschechamein 30 da quei chin rechli cherli dei savè. a creigiel è chin quei encorschei ualti gleiti vida mei. balbina. pilg encorscher — gliez ei lù quei che glei leu! aber vus vegnys forsa cun vies patrun ord frontscha? 35 Eullali. Mo naa. balbina. sche da zanù auter peia — metei schon. Eullali. 40 il liug danunder nus vignyn schai eun bia schurnadas davos la frontscha giu.
 
---501---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/503]]==
 
Ina comedia cuorta 495 balbina. acha! oda tiarra talliana peia. Eullali. grad oda tiarra taliana buch — aber buca da lunsch daleu. balbina. 5 lu bein! o dad' engellan peia. Eullali. bunamein — aber engellan ei mo in tochet tiarra chauda leu tier. nus essen pli che tschunchonta schurnadas da cheu naven da casa. — aber — pauper mei — mès cavals èn eun cun siallas — perdunei mamasell — 10 hurti — se figiei sin peis. prenda las valyschas sut bratsch. sche jeu stessel gie ply bugien cun vus — sto jeu tonaton lugà mes faitgs avon. nus vein eun tudy avon nus. aluscha en vertit da nossa bialla libertad ludeivla — la noitg eun — tgiei bialla moda — quels hengiarts cun zun da stgyr senza rispett human — a senza tema da diu. huitgia. lein schon 15 se parègier. tumei nuet vi schon trapla vus puspei. va. (f. 10a) scena 11avla balbina — a Willibald Tschaff ven vardond suenter Eullali che va. balbina. da quel vegnel jeu a save cavignia pauch — para ei. ù chel ei 20 memi da lappi — ne che el ei memi mala vuelp. domaduas qualitads lajen mytscha ò citgiei da num — vess — mo cun misch masch. Willibald Tschaff. ascheia — ascheia — meia balbinetta — quei ei lu schon in camerad, che jeu duess purta crappa cun el — ui gliez. 25 balbina. ui gliez — da gliez eis ei nueta basens da miu savè. Willibald Tschaff. buca basens? — o jeu traitgel traso co jeu sèsi en grazia tier vus? balbina. 30 O quei ei lu gliez — signiur foch — el tratgia quei! — a glieutetta da seia stampa ha è ils dreitgs da tertgia da quellas narradats fattas. a per quei mi brysch ei e bucca si chel tratgia da quei — aber chel ha detg quei a mi — gliez mi schmarelg' jeu — a tgi sa tgiei? jeu lessel bugien savè tgiei ei va sidengiu ad el — schel seigi en grazia tier mei ne buch. — 35 cun tgiei curteseivladats — cun tgiei schengetgs ha el zachù se faitgs merets da quella? oz il dy dat ins buca davenda il cor aschi alla schnurra. a manegia el forsa che jeu seigi intrigada cul miu. naa — naa. a jeu aflel schon eun enqual galant giuven, eun cha better quel grad avon ils pors. 40
 
---502---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/504]]==
 
496 Theodor de Castelberg Willibald Tschaff. furschond il naas. poz demuni — quei — pezegia buca by! — jeu sto bein dabot prender ina presa tubach — forsa cun sturnyda calla il pezigiem. prenda neunavon la scatla la meina quella spegliond 5 els meuns entuorn a prenda pleun siu cun tuta gravitad ina presa. balbina tschegeniond en traviers silla scatla. tgiei gianter — sa danunder quei buser ha faitg si ina schy bialla scatla? … 10 Willibald Tschaff manierliamein. plyschess ei forsa ina presina? porscha tabach. balbina tut affectada cun zenchlins. cun in zenclin cun particular plyschè — signiur foch. prenda la presa. Willibald Tschaf. 15 tgiei ina scatla d' argien po schchaffy: ina giatta savess buca se fa ply leischna. balbina. eis ei propi ina scatla dargien? Willibald Tschaff. 20 tgiei auter — a schella fuss buca dargien, Willibald Tschaff — purtass buch ella. balbina. fuss ei buca lubiu da varda ella ply eigeli. Willibald Tschaff. 25 pertgiei buch! aber sentally en mès meuns. balbina. la — fuorma la fattura ei estra bialla. Willibald Tschaff. gie — ad ella peisa tschun loths detg bein. 30 balbina mo muert la fuorma lessel jeu haver ina schkatletta ascheia. Willibald Tschaff. per sort che jeu seresolvel da sa schmelzigìa ella schei la fattura a la fuorma a tut en vies survetsch. 35 balbina. O els en memi buntadeivels — metei che quei seigi en qual schengetg (f. 10b) Willibald Tschaff. Mo senteli! a mi ha ella chustau buch in quatrin! balbina. 40 In schengetg ascheia tschuchentass buca mal ina giufna! els savessen
 
---503---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/505]]==
 
Ina comedia cuorta 497 fa lur ventyra cun tut. signiur foch. — jeu per mei schin … attachass mei cun scatlas dargien — jeu savess malamein se dusta. Willibald Tschaff. bein — bein — jeu capeschel quei schon — capeschel maneivel. balbina. 5 ton ply chella chuosta nuet ad els — sche cussigliass jeu signiur foch de fa si ina buna amitgia cun quella. gliez duessen ei fa. Willibald Tschaff. bein — bein — jeu capeschel quei schon — capeschel maneivel. balbina. 10 se lyschnond a strichond la fatscha a se seza — lessen ei buca schengigia quella a mi? Willibald Tschaff. cun lubientscha! oz il dy dat ins las scatlas dargien buca naven aschi alla schnurra — a crei ella meia buna balbinetta che jeu seigi intrigaus 15 cun quella jeu cattel schon eun enqual galant giuven euncha better ella avon ils pors. balbina. mo tgiei lavurs! ha ins è udiu enzachu ina sumeglia ply maltertada — goffa — ed aschi od fuorma groppa — sumiglia ina tabachèra ad in cor? 20 Willibald Tschaff. gie — aber ina tabachèra dargien — cun in cor da crapp. balbina. ei pil de crapp — gliez forsa callass gleiti dad esser — sche mai — aber jeu reschdel quei tut per nuet — el mereta buca fetg meia bein 25 vulientscha. mai buch. tgiei narra pupratscha da memi bien cor sundel jeu. fa sco da bargy. ei havess munchau bunamein nuet nuet — che cartevel chil foch fuss eun da quella glieut neu — che manegien — sco ei tschontschen. Willibald Tschaff. 30 a tgiei narrun tapalori sundel jeu? eun ply bia memi da bien cor — che jeu creigiel china femna tschontschi — tal qual sco ella manegia. — tscheu — tscheu meia balbinetta — buca bargy — dat la scatla ed ella tschaffa ella dabot aber uss bassai meretel jeu bein enpau beinvulientscha. … he — a per lenzena dell' entschatta garegiel nuet auter — che vus deias 35 sin meun — fa muossa da vule bytscha il meun. en a quella ven la dunschalla davos tier a stauscha el cul naas sil meun. scena 12avla quels da vidavon a la dunschalla. ei ei signiur foch — bytschei … è a mi il meun. 40 Romanische Forschungen XXX … 32
 
---504---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/506]]==
 
498 Theodor de Castelberg balbina. mo tgiei schbuserau spell tonaton. Willibald Tschaff. bein bugien signiura dunschalla — mo scha peia — vul … charga … … il meun 5 ed ella dat entuorn las ureglias ina chils cavels seglien a grad si. dunschalla. toch dad in pytoch — asen malschech — saveis zun nueta spass? … (f. 11a) Willibald Tschaff, se strichond il tgiau als cavels. agli giavel po quei esser spass — a mi pon ei spergnia cun da quels. 10 balbina ry ò el. ha ha ha ha — quei m' increscha miu bien foch. ha ha ha ha. Willibald Tschaff. braf — api ryeis o taffer eun tier — ei quei il bien grau che vus saveis? schei val — vi schon — schmanatscha cul dett api va. 15 scena 13avla balbina dunschalla. dunschalla. quei vess jeu schon mai cartiu da tei — sche jeu vess che viu meza. ti retscheivas baselimanchs — api eun sur tut dil foch. 20 balbina. aber jeu sai buca tgiei dretgs ellas han — de spiona o mei — jeu tertgiavel chellas massen a spass el jert cun quei jester. dunschalla. gie bein! aber tonaton jeu fussel eun leu cun el — schil papaa fuss 25 buca vegnius aschi dabot suenter — aber ascheia sai jeu neanch discuorer in bien plaid de fundamen cun el. il papaa ei bia memi sustenius. balbina. ei — ei — a tgiei numnen ellas in bien plaid da fundamen? tgiei han ellas ton denavon da discuorer cun el — chil papaa astgi buca tadla tier? 30 dunschalla. da bia milli raubas! — aber sche ti mei enpiarras cun ply sche gliez lu — lu savylel jeu. sappias jeu vi bein a quei signiur jester — quei astgiel jeu bein confessa — ne buch? balbina. 35 Ellas vegniessen a Kizla cul papaa buca pauch — schel pinass tier in spus da quella sort ad ellas. — a senza spass — tgiei pon ins savè tgiei el fa? glei mo don che ellas han buca enpau ply biars ons — a schiglioch savess ei forsa gleiti gartegia. dunschalla. 40 o — sche glei mo pils ons da fa — sche gliez se loga gleiti — il
 
---505---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/507]]==
 
Ina comedia cuorta 499 papaa sa di che jeu seigi zacons ons ply veglia — jeu vi buca fa much encunter a quescher by schuber. balbina. tut nueta da quei — jeu sai cun [[eun]] in bia meglier remiedj — jeu vi zeder ad ellas zacons da mès ons — sche sei gidau a domaduas. jeu sundel 5 buca memi veglia ply ed ella buca memi giufna — tgiei nezegien noss lests — sche nus duvrein buch els cu glei las uras? dunschalla. o gie — … o gie — quei bein quei — quei en vardat va pulit ascheia quei ei scharmant. 10 balbina. ussa gleiti dei vegny cheu il servitur da quei viandont jester — a jeu sto plyda cun el da caussas da gronda premura — glei tut per lur bien laschien mei star persula cun el — vomien ellas — glei meglier. dunschalla. 15 aber sur tut il mun e buca comblyda vi davart ils ons. — audes ti — balbina buca lai ord memoria quei dils ons. va balbina. quella tema è chei schchumondien il maryda — da sieu meun sei para ei nuet entops. sto yra a da ina lugadetta en cuschina — denton 20 ven quei lali servitur, da quels cur chei san chin sto survy cun tgiei che plai — han da tutas uras bien stummi. va ven schau giu la tenda. (f. 11b) 2d act. scena Ima 25 balbina. Ussa vai dau ina lugadetta als faitgs da casa. less chel vegness uss! vardond encunter la scena. aha el ven leu schon. scena 2da balbina Eullali. 30 balbina. metei che vus seigies niechers — a vais fom a seit — neschena? Eullali. sentaly — per guess — aber — stueis savè da quella fometta a seitteta — gie — sco nus vein giu endamen enson. saveis bein — per dy 35 la verdat — vai jeu giu glelg sin vus jer — strusch che jeu fuvel giu davailg. aber schko miu patrun ha lunas a fa viadi sur ura — sche gie — vevel jeu pauch handel da fa encoschientscha, a pi stué yra a scha tut a mèsa via. — quei fuss bunamein stau traitg il giat od fuorn per la chua. aluscha veng ins schgerflaus buca mal. 40
 
---506---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/508]]==
 
500 Theodor de Castelberg balbina. gliez ei schon — aber uss veinsa peda da stas enpau da firaus. — jeu sai fa dumondas — a vus da las rispostas — jeu sai vegni neunavon cun mès dubys — a vus saveis quels a mi metter od marveglias — ed 5 in plaid trai lauter, savein fa noss pertraitgs — jeu sai da vus endriescher — vies stan — condiziun — ad esser — della rauba — patria ed ascheia vinavon. Eullali. buserada! pertgiei tut quei? tgiei meunglei tuts quels handels? schei 10 fuss grad d' enzina en savesses buca vegny neunavon cun tontas ficullitads. balbina. bababa — cu glei vitier enzina en prend ins las caussas nueta aschy stèdy — lu lains ons stgysa zaco — ed esser bien. aber per entscheiver amizizia — oho gliez ei lù auter. mintgia bagatella — ei gronda importonza. 15 — sche vus peia se scheis … buc en da metter od marveglias mei — tut quei che vi endriescher da vus pietigot stiza — neanch la mendra curteseia veis da spitgia da mei! Eullali. lein vezer peia con lunsch vossas merveglias se rasen. marveglias 20 da femnas … funs han ei mai. balbina. in servitur enprend ins il ply d' enconoscher cur chin sa enpau dils faitgs ed esser da siu patrun. ed ascheia vi jeu save avon tut — bein dabot. — 25 Eullali. tgi miu patrun ei — ne ascheia — ne buch? hahahaha — quei va leger — vus enperreis mei quei cheu — a jeu less ply bugien enpara vus quei cheu — sche jeu cartess che vus … savessas ply che jeu. balbina. 30 a cun quella viarchla aschi martscha menegies esser a metsch? alla grad — tut cuortamein jeu sto savè tgi vies patrun ei — ne che nossa amizizia e nolla tut a faitg. Eullali. jeu miu patrun enconoschel jeu mo da quater jaumas [[jamnas]] enneu. mo 35 da quei tems enau ha el a pigniu priu mei en survetsch. da leu naven vai jeu compigniau el senza haver marveglias ne da chichs ne da chachs auter. tut quei che jeu sai (f. 12a) à pos savè ed ei — eis ei chel ei rechs da biestg. el ha sin viadi nueta schpargniau ed ha schau muncha mai nuet — ni per mei ni per el: futtra — tgiei vai jeu de senpypa per 40 auter? vai neanch endyrau la breigia d' enpara tgi el seigi.
 
---507---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/509]]==
 
Ina comedia cuorta 501 … balbina. Mo pulit — aber tgiei dei jeu savè spitgia vegnen da vossa charezia —- mache vus ina bagatella ascheia leis a mi confida zun nuet. — jeu encunter vus fussel lu pli conporteivla. mirei — per exempel — tscheu vai jeu ina bialla tabachèra dargien. mussa la tabachera … … . 5 Eullali. alusch! tgiei vai jeu da pli per quei? balbina. ailg schmiul che vus desses buns plajds — vus enschessel jeu tut alla grada — da tgi jeu vai ella. 10 Eullali. per savè da tgi vus veis ella — m' importa in fych. jeu lessel pli tost bugien savè a tgi vus lessas quella da. balbina. sin quei puintg cheu sundel jeu eun buca grad ressolvyda dil tut. 15 tonaton — per sort che vus survegness buch ella — schei nagin la cuolpa auter — che grad vus sez. vossa sinzeritad schassel jeu schon buca passa senza regala ella. Eullali. pil zaffermen — schi guess che jeu sundel in rechli cherli — sche jeu sundel 20 quella ga reteneivels da reschda — sche sundel jeu quei per la nèra forza. pli che bugien lessel jeu savè schwida funs ad uierchel — aber quei mallon! tgiei dei dy che jeu sai mez nuet. balbina. vi schei waal — jeu vi vus buca tenta pli — adie — nueta per 25 mal — jeu pos chuy che vossa fitgionza vus gidy gleiti tier ina schkatla d' argien ed ina muronza — ma che vossa eigeliedat en quella furtina vus fa piarder domaduas. vul y Eullali. he — he — feltischen nua — nua — bueima enpau pazienzia encunter 30 il pievel giavelen cheu ha che num — jeu sto menty a taffer tier. — in schengetg ascheia lai ins buca bugien yra denter chaz a priel. balbina. allù — leis plyda pli clar a bein? — buach — jeu vesel schon vus stenteis — naa — naa — jeu vi nuet savè — schei waal esser. 35 Eullali. grad uss — grad uss — vus deias savè tut by schuber. dad in meun och sche jeu vess uss il dun da quels che rasen ora nuyallas — faitgs — historias — a san fa crèr ed ei neanch in stumbel da vardat lundervi. encunter ella. ussa tedlei — miu signiur miu — miu patrun 40
 
---508---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/510]]==
 
502 Theodor de Castelberg ei ei ei da niebel. — nus — nus vignin — ensemen vignin nus — da da hollan. el — el ha halt stuiu — per per citgiei ficullitads — en se sez per ina bagatella — per in mazamen — stuiu se fa ord la puerla. balbina. 5 dad aul. tgiei? pervia din mazamen. Eullali. gie — aber lù per in honoreivel mazamen — per y ora sil tegien — hai stuiu alza combas ed uss — grad uss eis el silla fugia. balbina. 10 a vus — miu amitg? Eullali. a jeu era — sumigliontamein — sundel era cun el silla fugia. quel chei restaus morts sil tratsch. — jeu vi dy — jeu digiel ils parens dil miert han faitg da a nus suenter fetg — fetg — a per quei chitschem — 15 gie — saveis seza tertgia glauter. — sa tgiei! (f. 12b) tgiei nausch duevins fa. patertgiei vus seza. in giuvenaster luschard lappi dy evyras a nus — miu patrun buca mauffers betta el culs peis ensi. quei saveva el nueta fa autruysa — sche citgi dy evyras a mi — sche fetschel jeu grad en ascheia. — ne silmeins — silmeins lù tragiel jeu ina entuorn las ureglias 20 — chils dens — schanuglia a ventrells balluchen. in galant cherli sto nueta grad scha fa giu pil naas mintgin. balbina. quei ei braf — de quella sort glieut plajen a mi. jeu sundel da quellas che verteschen nuet wal tut maneivel. vardond encunter la scena. 25 aber leu ven vies patrun! Eullali. schaa — schaa lein untgy ora el — el savess maneivel encorscher vi da mei quei che jeu vai detg ora dad el. balbina. 30 mosche peia lein y bein hurtj. Eullali. mo gliez lu — la schkatla — la schkatla. balbina. zito — mo veny. vi myra avon schend dad in meun tgiei il 35 patrun dat per las nuyallas che jeu vai cavau ora — schel salva bufatgiamein — sche dundel jeu ella. van scena 3ta il viandont palpond pils sachs. a mi meuncha meia schkatla. — gliei zwar buca gron valsen — eun 40 cha lu quella perdita ei a mi bucca indifferenta — tgi sa mai — sche
 
---509---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/511]]==
 
Ina comedia cuorta 503 quei fogt — nueta ton meins sai jeu haver piars ella. jeu sai senza sèncorscher haver runau ora ella. mo cul suspett ston ins mai offender citgi. — aber tonaton — el sefuritgiava ton staing vida mei. el leva branchaa lura. jeu vai engartau siu meun. savessel peia senza miu engarta bucha era haver burchau la schkatla. 5 scena 4ta viandont — Willibald Tschaff. vesend il viandont sur stat [[surstat]]. huscha — heso — tschess, vul turna enavons [[enavous]]. viandont. nuet — nuet — mo vegy neutier. pera vegny miu amitg. dad 10 in meun quel ei zegigiaus — grad sco sche el savess mès pertraitgs. Willibald Tschaff rubiesti. he strien — jeu vai ca peda. jeu sai schon els lessen tschatscherla cun mei. jeu vai autras raulas pil tgiau. jeu sehonel nuet dad udy diesch ga lur bravuras. reschdien ellas a citgi auter che sa nuet. 15 viandont. tgiei audel jeu? enson fuva il fogt tups aber hoflis — ed uss eis el in grobianer impertinent. qual ei vossa vèra maschèra? Willibald Tschaf. quei ha il nausch mussau ad els de hudlia meia fatscha per ina 20 maschera. jeu pos nueta se cattina cun els. a schiglioch. — viandont. vossa schfarfagiadat — augmentescha miu suspett. naa — naa — mo pleun vies. jeu vai da dy a vus caussas fetg necessarias. Willibald Tschaff. 25 o jeu quentel de nueta haver da responder seigi schi necessari sco ei vul. laschien peia dad in meun tuts enperems. vai e nuet marveglias citgiei — zaco. (f. 13a) viandont. allo gugigeien. aber fetg laid mi fuss ei sche jeu figiess dentiert ad 30 el — miu amitg — vesses nueta viu meia tabachèra? — a mi meuncha ella! Willibald Tschaff. tgiei dumonda ei quei lù. enpos jeu chella ad els ei vegnyda engulada? a tgi sa tgiei — per qual tegnien ei mei? per quei che zuppa vi — ne pil lader sez? 35 viandont. a tgi sa tgiei — tgi tschontscha dilg engula? vus sedeis en sez culpeivels. … Willibald Tschaff cun vusch aulta. jeu sedundel en sez culpeivels — ina broda! ascheia manegien ei che 40
 
---510---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/512]]==
 
504 Theodor de Castelberg jeu hagi ella? san ei è tgiei quei vul munta cura chin taxa in galant um en tala maniera — san ei quei? he. viandont. tgiei blunder mungleis schglatty ascheia? eunch uss vai jeu vus nuet 5 enculpau! vus se tgiseis sez. Willibald Tschaff. miaschlas se tgisel jeu mez — els han buca lur — aber vardien bein co ei droven ella! viandont. 10 a manegieis vus che a vus figiess gron entiert tut quei? tgi vai jeu engertau enson che leva burcha meia ura. Willibald Tschaff. ussa bein — o els en in um che ni sa — ni entelly il mender spass. a quei èn ei chi sappien. dad in meun. sche mo el ha buca 15 … viu che balbina veva ella. quella sterpauna bassai ven buca a se rasa cun ella. viandont. Vus stueis save che jeu entellegiel aschi bein spass — che jeu per fin quettel che vus cun meia tabachèra leias è fa schpass. aber bia gadas cun fa memi gron schpass veng ei lù dediciert. m' increscha per vies bien 20 num. aber scha vus vesses gie buca manegiau aschi mal — sa sche tonaton. auters. — Willibald Tschaff. porti il fuertg vi — auters — auters — auters fussen schon de heheias enneu unfysy da scha better avon elgs da quei. schels aber manegien 25 che jeu hagi ella — sche ma leu palpien — visiteschen vi da mei. viandont. sai bien grau — quei ei buca miu mystreng. aluscha metei chin porti grad tut cun ins el sach adina. Willibald Tschaff. 30 aha — sche sei manegiau lez uysa? sina queichels [[sinaquei chels]] vèsien cun lur agiens elgs che jeu sundel in rechli um — sche tscheu jeu vi volver ora mez tutas meias barlakas. fetschien bien adaitg. il giavel fuss schon mo in piertg schella dess od sach. viandont. 35 buach — pudesses schpargnia quella breigia, a quei discomet. Willibald Tschaff. naa — naa quei sto grad esser — jeu entardel nuet il discomet. volva ils sachs in suenter lauter, o da dus ven nuet od il tierz dat ora giu duas barbas tgiei strieng dat ei ora giu cheu. el vul 40 tschaffa, aber il viandont ei pli gleitis a va cun ina.
 
---511---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/513]]==
 
Ina comedia cuorta 505 viandont. sa tgei dei quei munta? Willibald Tschaff. dad in meun. mo tgiei giavel, vai manegiau che jeu hagi mess dad in meun schon daditg quella miarda. 5 (f. 13b) viandont. quest ei ina bialla! — glei propri ina barba faitgia a posta, enprova vid il batytschun pauch fa sche sumigliass jeu grad in giudiu. Willibald Tschaff mieivel. ei ei dettien neu — dettien neu. sappi il nausch, tgiei els tratgien 10 puspei. jeu vai quei per tementa miu matatsch — per quei vai jeu ella. viandont. buca veis stenta per quei — bassai vus vignys bein ad esser aschi buns da schar a mi ella — jeu vi è tementa cun quella. Willibald Tschaff. 15 callien uss — da chugliena si cun quei mei. dettien — dettien neu. vul schdrappa od meun. viandont. grad uss stei o da mei — a mei per vies faitg — ne che uss veng ei autras uras. Willibald Tschaff. 20 quei ei in schmaladiu spell dilg unfiern. uss metei schon che jeu possi lagigia nua ils zimermans han schau la rusna. encunter il viandont aber giavel en a giavel o jeu sundel galant um. quel vy jeu è varda en fatscha — che astgia da en citgiei schliet da mei. teny endamen quei. vegny nua chei vul, sche sai jeu fa in seramen gron a laad liun a gries, che jeu 25 vai nueta duvrau quella barba per schliats motifs. va murmignion. scena 5ta viandont. quei christgieun tut da sesez rebetscha mei tier in suspett — chei ad el nuscheivels buca pauch. savess quel buc esser staus in da quellas 30 bagordas da morders jer? aber mo pleun — cun tut adaitg vi jeu yra enavon en meia suposiziun. scena 6ta il Barun al viandont. viandont. Els pon bunamein crer che jeu seigi vegnius alla baruffa jer cun 35 quels giudius. da morders — che jeu ad in vai schdrappau ora la barba entyra. muessa la barba. Barun. a lu — tgiei manegien ei cun quei? aber — apropo pertgiei nus han ei banduna aschi hurtiamein el jert? 40
 
---512---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/514]]==
 
506 Theodor de Castelberg viandont. perdunien meia malschecadat. jeu level turna bein schwend — jeu mavel mo encurren meia tabachèra che jeu sto haver piars cheu entuorn zanua. 5 Barun. quei mi displai grondamein. schels vegnessen eun en don cheu tier mei il meister fuss gliez. viandont. ui per quei don — grons od sporra fuss quel buch. aber — mussond 10 la barba puspei — considereschien enpau quella respectabla barba. Barun. ei han schon mussau ella ina ga. a pertgiei tut quei? viandont. jeu vi plyda ply clar — jeu creigiel — aber naa — vi eun retenè 15 mès menigiems. Barun. tgiei manegiems — reschdien enpau ply clar. viandont. buca fetg. — jeu sundel staus memi eunetgs. a savess maneivel y en èr. 20 Barun. els mi metten ply a ply en peina. viandont. tgiei tegnen els sin lur fogt? (f. 14a) Barun. 25 lubeschien — nus buca myda discuors — hagien la buntad da confida … a mi tgiei els crejan — tgiei els manegien — en tgiei els pudessen esser y en èr. viandont. la risposta suletta sin meia dumonda d' enson — po mei muenta dat 30 uffnia tut quei ad els. Barun. els peia vulten savè oravon — tgiei conzept jeu hagi da miu fogt. a dy la verdat sche jeu — quei che vi da mei veng — tegnel jeu el per in bien galant um. 35 viandont. sche glei ascheia — sche sei meglier da metter tut en enblidonza quei che jeu level dy ad els. Barun. O bialla — ina barba — manigiems — il fogt — co sai jeu tut 40 quei pusseivlamein combyna ensemen? vai jeu peia nagina urbyda tier els?
 
---513---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/515]]==
 
Ina comedia cuorta 507 els savessen esser y en èr — a metein perfin il cas — chels seigien y en èr. tgiei ryschcheschen els dad uffnia lur manigiems ad in amitg en confidonza. viandont. els mei metten fetg ellas stretgias. jeu peia digel ad els chil fogt ha piars quella barba. — el veva eun ina — aber leza ha el raffau a sesez 5 — che jeu vai buca pudiu tier ella. — jeu vai engartau el sin auter faitg eun — che fa agli pauch bien num. Barun. ei mi para bunamein — che jeu fetschi èlgs pèr uss tut en ina gada — ei po schon esser — a jeu temel fetg mez — chels seigien nuet y en èr. 10 — aber sur tut il mun — pertgiei han els difficultad dad ufnia quei a mi — jeu vomel sil zuch per fa tut il pusseivel da vegny silla vardat. — il meister fuss ei sche miu morder senflass propi en casa meia. viandont. aber quei che jeu ad els cauldamein recamondel ei! chels hagien 15 buca gretta sin mei — per sort che mès manigims — per ventyra fussen fauls. — els han a mi quels cavau ora schforzadamein zaco. Barun. seigien vers ne seigien fauls — je vegnel ad els adina a saver gron grau per suenter. va. 20 scena 7ma viandont persuls. schel mo prenda a meuns el buca memi furiusamein! quei mi dat fastedj — sai buca tgiei fa! — jeu less da in bien ton sche jeu pudess eun impedy il prozess informatif da tut quei. 25 scena 8va viandont — Eullali ven tut a r' yen [[ryen]]. Eullali. ha ha ha ha. san els era tgi els en? miu signiur patrun? viandont. 30 a saveis vus era che vus esses in gron narrun? tgiei tertigniem enpareis cheu? Eullali. schels san tut nuet quei — schi vi jeu metter ora ad els — els en da Niebel — els vegnen da hollan — leu han els giu baruffas en y o 35 sil tegien — els han giu la biala ventyra da massacra in luschard giuvenaster — ils parens da quel han faitg da suenter ad els. els en se messi silla fugia — a jeu vai la honur da compignia els silla fugia. viandont. semieis — ne esses od cadeina? 40
 
---514---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/516]]==
 
508 Theodor de Castelberg Eullali. quei ei tut fandonias — jeu sai schon tgiei tschontschel. (f. 14b) viandont. a tgi … nausch ha dau d' entally a vus da quellas trapplas schmaladydas? 5 Eullali. da d' entally a mi? oho — gliez fècha — lù. aber en sesez aflen ei quei buca bein dau? en quella cuerta urialla che jeu vai giu da schmenzignia si tut quei — havessen els sez cun tut lur perdertadat nueta studiau o meglier. 10 viandont. è oda quei mal tartau hardumbel — tgiei dei jeu prender lunderò. Eullali. nuet schuber auter che quei che plai ad els — glauter laschien tut a mi. els ston savè co glei ju tier. mei han ei enparau suenter lur num 15 — suenter lur stan — suenter lur patria — suenter lur fitschentas. — jeu senzá patertgia ditg — vai detg tut quei che jeu savevel — a cun dy tut quei che jeu savevel — vai jeu e stuiu dy tut alla grada — che jeu sappi nuet zun — buca miula da tut quei — aber — buca fetg chei fuven cuntens cun quei — javollas buch. ei figieven ply a ply noth. 20 aber è tut adunbatten — tut per nuet. jeu chuschevel tgiu tgiu — perquei che jeu savevel nueta dy cun vardat. aber cura chei han schpengliau in schengetg — o lu — vai jeu detg bia ply che quei che jeu savevel. glei baul faitg — vai mentiu taffer. viandont. 25 calfacter che vus esses — vi dil gatti vai jeu in braf survitur. Eullali. jeu vegnel bein buch a haver senza fraud schmenzigniau neu navon la — vardat gie per sort. viandont. 30 menzasè senza tuorp! vus meteis mei en hofli enbruilg. Eullali. ui per gliez san els oda quei enbrugliem se gida ora maneivel. scha els quei tetelet de calfactar chei han grad enson dau a mi lajen vegny pli bein denter la glieut. 35 viandont. aber eis ei lu lugau cun quei! sto jeu per mutif da quei forsa buca da denconoscher? … Eullali. ton meglier — schenprendel jeu leu tras è d' enconoscher els. aber 40 en sesez pertratgien els è — sche jeu en buna cunzienzia duess se fa in
Line 124 ⟶ 151:
---515---
 
Ina comedia cuorta
Ina comedia cuorta 509 schkrupel da conzienzia per quellas manzègniettas — pren neu navon la … … … tabachèra vardien tscheu? sa sche jeu ply bien marcau havess saviu gudigna quella? viandont. schei vè enpau ella! prenda enta meun mo! tgiei spell ei quei? 5 Eullali rient. ha ha ha ha — neschena jeu creig è jeu chels fan elgs gross. metei che era els schessen in tschupel menzegnias — per survegny ina da quella sort. viandont. ascheia peia veis vus quella burchau a mi? 10 Eullali. mo gliez! tgiei? — co? chum? viandont. vossa malfideivladat mi fa eun buca schi gron disgust — sco il pertraitg che jeu vai faitg in fauls suspect sin in glant um. a vus veis eun la 15 temeritad — da vule da da crer a mi che quei seigi — in zwar per vus adina turpigius — schengetg? bestia che vus esses — mei sil zuch o da mès elgs. Eullali. ussa bein — ussa siemien els vid il gatti. bassai che la schquidonza ei buca aschi (f. 15a) tier els stravaganta — chels hagien schi zun gretta 20 che jeu hagi quei schengetg, chels vegnen neunavon cun da quels sproposis: — gie bein — la schkatla dei esser lur? … a jeu salva veni dei haver engulau … ella? braf — quei mi plai. — aber — sche tut quei gie by fuss! — mosche tgiei jertg giavel de kusch stuess jeu esser — da vulè grad si per els fa spengliems cun quella? — grad bien var dond [[vardond]] encunter la scena 25 leu ven balbina — culla ven neunavon ma dabott — tscheu — tscheu toch' ei glei caul — vus gydei po metter a sen miu patrun! lei tuchaus da nauscha glieut — pilvè veseis. scena 9na viandont Eullali balbina. 30 quei signiur leu metta en pei bials zumbailgs en casa nossa! — tgiei ha nies foch mess en peis ad els? els han mess il segner en fiuch a floma da furia encunter el! ei ven tschatscherlau — da barbas — da tabacheras — de tschafin — tschafo — il foch gniugna — bragia — zundra — engyra el seigi nozents — els digien buscheias — il patrun stat silla seia 35 — è uss ha el termess pil mystral a dertgyra per fa metter el a chauma. tgiei blunder ei quei? Eullali. a tria toco tera — quei ei tut nueta handel — tadlei — tadlei enpau tgi el ha encunter mei silla corna. raubas bia ply — che dil zali bach. 40
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/517]]==
509 schkrupel da conzienzia per quellas manzègniettas — pren neu navon la … … … tabachèra vardien tscheu? sa sche jeu ply bien marcau havess saviu gudigna quella? viandont. schei vè enpau ella! prenda enta meun mo! tgiei spell ei quei? 5 Eullali rient. ha ha ha ha — neschena jeu creig è jeu chels fan elgs gross. metei che era els schessen in tschupel menzegnias — per survegny ina da quella sort. viandont. ascheia peia veis vus quella burchau a mi? 10 Eullali. mo gliez! tgiei? — co? chum? viandont. vossa malfideivladat mi fa eun buca schi gron disgust — sco il pertraitg che jeu vai faitg in fauls suspect sin in glant um. a vus veis eun la 15 temeritad — da vule da da crer a mi che quei seigi — in zwar per vus adina turpigius — schengetg? bestia che vus esses — mei sil zuch o da mès elgs. Eullali. ussa bein — ussa siemien els vid il gatti. bassai che la schquidonza ei buca aschi (f. 15a) tier els stravaganta — chels hagien schi zun gretta 20 che jeu hagi quei schengetg, chels vegnen neunavon cun da quels sproposis: — gie bein — la schkatla dei esser lur? … a jeu salva veni dei haver engulau … ella? braf — quei mi plai. — aber — sche tut quei gie by fuss! — mosche tgiei jertg giavel de kusch stuess jeu esser — da vulè grad si per els fa spengliems cun quella? — grad bien var dond [[vardond]] encunter la scena 25 leu ven balbina — culla ven neunavon ma dabott — tscheu — tscheu toch' ei glei caul — vus gydei po metter a sen miu patrun! lei tuchaus da nauscha glieut — pilvè veseis. scena 9na viandont Eullali balbina. 30 quei signiur leu metta en pei bials zumbailgs en casa nossa! — tgiei ha nies foch mess en peis ad els? els han mess il segner en fiuch a floma da furia encunter el! ei ven tschatscherlau — da barbas — da tabacheras — de tschafin — tschafo — il foch gniugna — bragia — zundra — engyra el seigi nozents — els digien buscheias — il patrun stat silla seia 35 — è uss ha el termess pil mystral a dertgyra per fa metter el a chauma. tgiei blunder ei quei? Eullali. a tria toco tera — quei ei tut nueta handel — tadlei — tadlei enpau tgi el ha encunter mei silla corna. raubas bia ply — che dil zali bach. 40
 
---516---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/518]]==
 
510 Theodor de Castelberg viandont. gliei schon — meia buna balbina — jeu sundel staus memi anetgs — il fogt ei senza cuolpa — miu survitur quei schkrok ha mei mes en quei impeng. el ha engulau a mi meia tabachèra — a jeu vevel suspet 5 sil fogt! — jeu vi yra grad uss a da agli satisfacziun — jeu encon[o]schel miu feler — fa muessa dad yra a pi surstat. Eullali. nueta schi en prescha — quei va nueta bein ascheia — oravon tut ston ei fa bien a mi. encunter balbina tgiei steis cheu schkina petgia 10 da saal? ussa sei tems da scha y il mullin — vus veis buca lingiera avunda schiglioch. — allo — reschdei co glei cul faitg — jeu less che vus fusses stada en pègna cun vossa tabachèra! sa sche jeu dei esser lader … per quella? veis buca vus dau a mi ella? stgieis schnega? balbina. 15 mo sentally — a quella dei esser a resta vossa. viandont. pusseivel? ma! — sche sei tonaton la vardat! aber la tabachèra ei mia. balbina. lur ei la tabachèra? quei savevel jeu schon buch. 20 viandont. enquel uysa vesses vus balbina enflau ella? a miu lef sen ei chyschun da tuts quels disgusts. encunter Eullali jeu vai faitg entiert a vus — mi perdunei! — jeu se turpegiel mez dad esser jus aschi en èr. balbina. 25 dad in meun. bun dy — ei mi va en ply a ply bein. ò el ei nueta jus en èr. quei ven ò biallas. viandont. allo vegny — bein prest — lein yra. ena quella veng il Barun tut da rabia. 30 scena 10a quels da vi davon al barun. Barun. grad uss sil momen balbina metta a meuns a quei signiur seia tabachèra! glei tut alla glysch, el ha confessau tut — a ti has buca giu turpetg da 35 retscheiver schengetg dad in tal um. moo — neunavon — nua ei la tabachèra? balbina. Il signiur ha schon ditg enneu ella. tschel uysa da quel chels se schaven survy — astgiavel jeu è retscheiver in schengetg. vein enconoschiu 40 el pauch bein domadus.
Line 132 ⟶ 162:
---517---
 
Ina comedia cuorta
Ina comedia cuorta 511 (f. 15b) Eullali. tonche — chei glei tut detg a tut faitg — schil schengetg che jeu vai … survegneu a dueva magari resta mès — quell va gli giavel el tgil. porti il nausch vi! il ply guess uss oz il dy ei quei — chils proverbys velgs buns — darar ne mai tochen en — aber ils schliats — ils ez ei 5 nueta prigel vegnen schon neu tier sco grad uss cun mei — sco gliei vegniu — è sei è jeu. alleger — a stgiavo. Barun. aber co sai jeu po mai ad els — encunter il viandont esser engarzievels avunda? era questa secunda gada mei libereschen ei mei dad 10 in prygel grad aschy gron schko gl' enprem. ad els vai jeu dengarzià la vetta. quei prygel aschy da maneivel — mai ply fuss quel vegnius ella glysch senz els. miu burgemeister — in um schiglioch cha ina favialla oreifer, sche gie chel stauscha cul plaid — ei staus pil mun — ha viu dil tut — a sa dil tut chin stueva bunamein tenè per il ply fins um en 15 miu segneradi — quel ei staus compointg cul fogt per fa quei culp. tgi vess tertgiau da quei? asche els maven oz naven — pauper mei — jeu fuvel a meuns. viandont. glei vèr — quei agit che jeu vevel dau ad els — fuva da ping cuoz! 20 — la providenza ha compaitg vuliu che quei terribel faitg vegni schkuvretgs entras mei! silmeins sundel jeu ussa grad aschi lèds — schko jeu fuvel schiglioch en tema dad esser jus en èr. Barun. mo sche mo quei severificass eun che la balbina a mi ha enson dau 25 d' entally. la dunschalla ven. scena 11a dunschalla a quels da vidavon. balbina. eh bein! a sa pertgiei ei dei buch esser vèr quei che jeu vai detg. 30 schko da nundy — che jeu tschintschass zachu el luft — hu. Barun. neu tscheu meia feglia — neu — a roga è ti cun mei — che quei signiur fetschj mystad cun tei — a retscheivy — tei a cun tei meia suletta artavla e la mia entyra possessiun. els dejen da questa meia offerta ton 35 meins seschmerviglia — pertgiei entras lur servitur — veinsa enderschiu bein avunda lur stan ed esser — meia facultad ei tala — chella po esser vengonza dad els — tscheu en els sygyrs da lur jninitgsa [[jninitgs a]] persequitaders — a vegnen purtai sin meun. — aber jeu vesel — els vegnen tut stuy — jeu less buca haver surpriu — ne strydau els cun meia proposiziun. 40
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/519]]==
511 (f. 15b) Eullali. tonche — chei glei tut detg a tut faitg — schil schengetg che jeu vai … survegneu a dueva magari resta mès — quell va gli giavel el tgil. porti il nausch vi! il ply guess uss oz il dy ei quei — chils proverbys velgs buns — darar ne mai tochen en — aber ils schliats — ils ez ei 5 nueta prigel vegnen schon neu tier sco grad uss cun mei — sco gliei vegniu — è sei è jeu. alleger — a stgiavo. Barun. aber co sai jeu po mai ad els — encunter il viandont esser engarzievels avunda? era questa secunda gada mei libereschen ei mei dad 10 in prygel grad aschy gron schko gl' enprem. ad els vai jeu dengarzià la vetta. quei prygel aschy da maneivel — mai ply fuss quel vegnius ella glysch senz els. miu burgemeister — in um schiglioch cha ina favialla oreifer, sche gie chel stauscha cul plaid — ei staus pil mun — ha viu dil tut — a sa dil tut chin stueva bunamein tenè per il ply fins um en 15 miu segneradi — quel ei staus compointg cul fogt per fa quei culp. tgi vess tertgiau da quei? asche els maven oz naven — pauper mei — jeu fuvel a meuns. viandont. glei vèr — quei agit che jeu vevel dau ad els — fuva da ping cuoz! 20 — la providenza ha compaitg vuliu che quei terribel faitg vegni schkuvretgs entras mei! silmeins sundel jeu ussa grad aschi lèds — schko jeu fuvel schiglioch en tema dad esser jus en èr. Barun. mo sche mo quei severificass eun che la balbina a mi ha enson dau 25 d' entally. la dunschalla ven. scena 11a dunschalla a quels da vidavon. balbina. eh bein! a sa pertgiei ei dei buch esser vèr quei che jeu vai detg. 30 schko da nundy — che jeu tschintschass zachu el luft — hu. Barun. neu tscheu meia feglia — neu — a roga è ti cun mei — che quei signiur fetschj mystad cun tei — a retscheivy — tei a cun tei meia suletta artavla e la mia entyra possessiun. els dejen da questa meia offerta ton 35 meins seschmerviglia — pertgiei entras lur servitur — veinsa enderschiu bein avunda lur stan ed esser — meia facultad ei tala — chella po esser vengonza dad els — tscheu en els sygyrs da lur jninitgsa [[jninitgs a]] persequitaders — a vegnen purtai sin meun. — aber jeu vesel — els vegnen tut stuy — jeu less buca haver surpriu — ne strydau els cun meia proposiziun. 40
 
---518---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/520]]==
 
512 Theodor de Castelberg dunschalla. els forsa dubitschen ne pertraitgien suenter da meia vart citgiei — gliez sai jeu da dy tut alla grada — els ston savè che jeu a miu papaa vomel nueta o da meun a fetschel bugieu [[bugien]] obedientscha. 5 viandont. jeu sundel tut surprius — a quest lur aschi generus … act dad excesiva renconoschientscha mi fa stupy od fuorma. — aber — corespunder sai jeu buch! miu servitur ha schpargniau la vardat per quei chel saveva sez buch ella — e ha dau dentally menzegnias en tuts graus. 10 … Barun. lessi Dieus — chels fussen buca tals schko el ha dau dentally. magari chels fussen buca da niebel — sche ton ply tgiunsch accepteschen ei meia offerta. (f. 16a) viandont schend dad in maun. cheu ache num — jeu sto da denconoscher. — miu signiur Barun! — lur nunconprendeivla nobla beinvulientscha sil ply vif mei penetrescha dil tut a faitg. — nueta ton meins ston ei scriver tier alla sort dil destin — a buca a mi — che lur offerta ei adunbatten. per quei che jeu sundel — Barun. 20 forsa schon marydaus. viandont. naa gliez e buch. Barun. sche tgiei peia — tgiei auter enchap — eis ei — ne sa esser? 25 viandont. jeu sundel giudiu. Barun ferm. in giudiu — tgiei fattallitad terribla. Eullali. 30 ascheia — ascheia in giudiu! balbina. mo mai buch in giudiu! dunschalla. aluscha tgiei lu — tgiei fa quei! tgiei … schmarvegliems … … da broda 35 figieis per quei? balbina cul det encunter la buca. st — signura dunschalla — st — jeu vi schon dy gleiti tgiei quei fa. Barun. oz a mai dat ei per fin cas — che la providenza seza empedescha — 40 dad esser engarzieivels.
Line 140 ⟶ 173:
---519---
 
Ina comedia cuorta
Ina comedia cuorta 513 viandont. els en engrazieivels ply che avunda — schon tras quei chels lessen esser engrazieivels o da tuta fuorma. Barun. sche vi jeu tonaton fa — quei che po vegny faitg cun tuta ryschun 5 stetien peia cun nus cheu — lein prender bièn a schliet ensemen ed els dejen esser patruns da mès beins bein adual a mi. viandont. era questa offerta ei buch enperneivla — pertgiei il diu da mès babuns ha mei mess en pei da mettels è beins — che jeu vai ply che avunda — jeu dad els garegiel buch auter engraziamen — che quei — che els silg avegnen giudicheschien ply mieivlamein a buca aschi generalmein … da meia naziun — buca per motif che jeu seturpigiavel da meia relligiun … — vai jeu buca sa dau denconoscher. — naa! sunder per motif — che — vesevel chels leven bein a mi — aber veron [[veven]] mala inclinaziun tier 15 meia naziun. Eullali. o da tuts schmarvigliems — embroilgs — a buseras — vegnel jeu pèr uss a sen. encunter il viandont. tgiei? els èn in giudiu? è han giu la curascha — da prender in rechli christgieun en lur survetsch? els 20 — chei sappien — dueven survy a mi — gliez fuss stau endretg schco la biblia dy. poz schlaperment. els han enten mei offendiu la christgieunadat … entyra è traitgia. per quei nausch savevel jeu buca pertgiei miu patrun sin viadi migliava buca carn piertg — a pi figieva denter en giests a grymassas a stuchas fisierlias. buca tratgien che jeu els compogny 25 ply lunsch ply. jeu vi da en els nua chei auda. viandont. jèu sai buca pretender da vus — che vus dejas tertgia meglier che lauter pievel — jeu vi è buca fa endamen o da tgiei miserablas circumstanzas … jeu vus vai gidau cun prender en miu survetsch enta pigniu. jeu 30 schforzel e buca vus da sta ply (f. 16b) ditg cun mei! — nueta ton meins essend jeu cun vies survetsch waltj bein cuntens … … è havend jeu enson senza fundamen giu fauls suspet da vus — sche aud ei a vus per recompensa — quei — che ei stau la causa dil fauls suspet. tscheu - dat la tabachèra. la vossa pagaglia — leza vus dundel jeu tonaton. aluscha saveis yra nua 35 che vus leis. Eullali. oho — seigi il sointg schkol vul — ora pro nobis — in um che myda meini ei è in um. vida tuts gattis dat ei denter en giudius — chen buca giudius. èls en in braf um — a jeu dundel plaid da sta cun els. topp peia. 40 Romanische Forschungen XXX. 33
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/521]]==
513 viandont. els en engrazieivels ply che avunda — schon tras quei chels lessen esser engrazieivels o da tuta fuorma. Barun. sche vi jeu tonaton fa — quei che po vegny faitg cun tuta ryschun 5 stetien peia cun nus cheu — lein prender bièn a schliet ensemen ed els dejen esser patruns da mès beins bein adual a mi. viandont. era questa offerta ei buch enperneivla — pertgiei il diu da mès babuns ha mei mess en pei da mettels è beins — che jeu vai ply che avunda — jeu dad els garegiel buch auter engraziamen — che quei — che els silg avegnen giudicheschien ply mieivlamein a buca aschi generalmein … da meia naziun — buca per motif che jeu seturpigiavel da meia relligiun … — vai jeu buca sa dau denconoscher. — naa! sunder per motif — che — vesevel chels leven bein a mi — aber veron [[veven]] mala inclinaziun tier 15 meia naziun. Eullali. o da tuts schmarvigliems — embroilgs — a buseras — vegnel jeu pèr uss a sen. encunter il viandont. tgiei? els èn in giudiu? è han giu la curascha — da prender in rechli christgieun en lur survetsch? els 20 — chei sappien — dueven survy a mi — gliez fuss stau endretg schco la biblia dy. poz schlaperment. els han enten mei offendiu la christgieunadat … entyra è traitgia. per quei nausch savevel jeu buca pertgiei miu patrun sin viadi migliava buca carn piertg — a pi figieva denter en giests a grymassas a stuchas fisierlias. buca tratgien che jeu els compogny 25 ply lunsch ply. jeu vi da en els nua chei auda. viandont. jèu sai buca pretender da vus — che vus dejas tertgia meglier che lauter pievel — jeu vi è buca fa endamen o da tgiei miserablas circumstanzas … jeu vus vai gidau cun prender en miu survetsch enta pigniu. jeu 30 schforzel e buca vus da sta ply (f. 16b) ditg cun mei! — nueta ton meins essend jeu cun vies survetsch waltj bein cuntens … … è havend jeu enson senza fundamen giu fauls suspet da vus — sche aud ei a vus per recompensa — quei — che ei stau la causa dil fauls suspet. tscheu - dat la tabachèra. la vossa pagaglia — leza vus dundel jeu tonaton. aluscha saveis yra nua 35 che vus leis. Eullali. oho — seigi il sointg schkol vul — ora pro nobis — in um che myda meini ei è in um. vida tuts gattis dat ei denter en giudius — chen buca giudius. èls en in braf um — a jeu dundel plaid da sta cun els. topp peia. 40 Romanische Forschungen XXX. 33
 
---520---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/522]]==
 
514 Theodor de Castelberg buca giudius — bein enqual christgieun havess dau in pei el tuffenari enstailg ina schkatla dargien da tubach. Barun. tut quei chin vèsa ed experimentscha dad els — ei faitgs che surprenden 5 … tuts. vegnien lein yra a dar orden, chils culpeivels vegnien messi a ferm alla sygyra. mo con vengons da perfetgia stèma fussen ils giudius — scha quels tuts — fussen sumiglionts ad els. viandont. a con vengons da charezia fraterna fussen ils christgieuns — sche 10 quels tuts havessen las qualitads schko els. Barun — viandont a dunschalla … … … … van. la davos scena. balbina Eullali. balbina. 15 uss astgins dy — ascheia per dy schko da nun dy — sche enson — miu amitg — veis vus giu la creanza enpau by schuber da menty si per mei ina rateina da pytochas senza miulla vegni chotschens — Eullali. o gie — aber nueta per mal pudeis vè — cha vus saveias lù — 20 jeu vai schon muneida per vus. dumbra si per la detta. per l' ina — quei che fuva la vardat — savevel jeu mez buch. per l' autra — per ina tabachèra — chin sto turna — port ei buca neu da spender bia tschontschas nun dy vèras. balbina. 25 Il davos schei ven sil siarr a carr — cu glei tut detg a tut faitg — schesses vus franchò — è in giudiu fin faitg. teny tschellau ton schko vus leis. Eullali. gie bein — sche lesses ussa savè quei — quei ei eunch' uss ina curiositad memi mervegliossa — meia chambreretta. vegni — nus lein è 30 yra a da uorden a quei a fom a seit — enparau ne dau motifs buca schì strusch veis ussa — a la risposta ven forsa cun tems a pèda — vegny peia. van a la tenda ven schada giu.
 
---521---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/523]]==
 
La vendetgia paterna 515 [f. 1a] La vendetgia paterna. Ina comedia en trets [[treis]] acts. (Ineditum nach dem Autograph des Verfassers.) scena 1ma bab — Martin — in fachin. bab encunter il fachin. per ina ga engraziel jeu! a vus miu bien um. rebitschei ton pli gleiti meia bagage el marcau, aluscha ultra la vetgyra a vus vi jeu da in 5 bien tringeld. fachin. quei dei daventa bein gleiti. — gie gliez bein gleiti. aber — hagien buca per mal, lur num schgartond il tgiau quei gianter vai jeu schon puspei enblidau. 10 signiur. tscheu tscheu — pren in zedel ord sach a dat gli fachin tscheu sei per scret num a schlateina. fachin. prenda a legia de consegniar agli sigr capitani de wal de Rosas 15 en siu pallaz de vall de Rosas. mo lida — lida mai api mei havess jeu cartiu che els fussen in aschi e niebel sigr sut quella stratscha nauscha havess jeu mai tscherchau in sigr de wall de Rosas api eun capitani. bui — bui. signiur. gie miu bien um! stueis savè che buca mo il vestgiu fa gl' um. — 20 savens sut il pli by vistgiu sa esser furitgiau in gron vallanuet. a sut ilg ply simpel vestgiu sa esser zupau in dils pli buns galant umens. fachin … po tut esser — po schon esser. signiur encunter martin. 25 sur tut — martin! vardi da buch enblida la valyscha. has udiu? Martin. gie gliez — quei ei è gliez — quei ei siu faitg lu! vess gleiti gleiti enblidau. signiur agli fachin. gl' auter rebytschei bein gleiti suenter vus bien um. 30 fachin ent il yra naven. bein, bein hagien buca quittau, vi far puntal suenter lur cumond. va scena 2da il signiur a Martin. signiur. 35 ossa Martin — co sei uss cun tei? 33*
 
---522---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/524]]==
 
516 Theodor de Castelberg Martin. co ei seigi uss cun mei — sai jeu strusch dy ad els miu charissim signiur. per dy ascheia a pressa pauch scho a mi paress ei sco sche jeu vegness ord tègia sut sy el paradys terester. glei pilvè legreia dad o da sen dad 5 arriva suenter tons ons de tribullaziuns — giomers a prigels de schgerrschur dad arriva puspei ella patria. heisa — patria — heiasa — hoposa. segliend sin in pei a lauter. uss buca sclaf pli. — api en survetsch dad in schi buntadeivel signiur a patrun. a su tut eun a casa seia. heiasa hopasa. (f. 1b) signiur. 10 … Miu bien Martin, jeu creig bunamein che ti per tanien legermen savessas bunamein vegni od caset enpau. vardi bein da buca enblida vi quel — al qual ti ad jeu vein dad esser engarzieivels … per quella excesiva buntad. Il tutpussent eis ei quel, miu char Martin, il qual nus unicamein entras siu buntadeivel soing meun sco per myracla ha manau a casa nossa. 15 Martin. o gie gliez quei ei la vera vardat. aber — è quei vess jeu era bein de rudien è enblidau. signiur. ils benefizis dil divin esser stuein nus mai emblidau vi: schiglioch 20 se figeinsa mal vengons dad els. grad uss martin crodi cun mei en schenuglias: … se metten domadus en schenuglias martin mo sin in schenuilg … al sigr ùra. Tut pussent a misericordeivel Diu! mille engraziamens a teia paterna providenza entras la quala ti mei has schurmiau a conservau ad entras myraculusas veias manau mei enavos en la patria: perpetnamein 25 vegnel jeu a restar engarzieivels a questa teia buntad. eh — martin has è urau cun mei? levond si. Martin. senteli gliez lù. aber aschi hezi sco els sundel jeu buca prattis de fa quei. tgiei level jeu dy miu char signiur a patrun! leinsa grad en 30 quels drapps yra el marcau? vulten ei buca se fitta si en enpau meglier uorden? fuss ei buca pli dischent zacò? signiur. oibo — buca fetg! jeu vi per enpau spazi da tems restar nunenchonoschents … — a nunenconoschents sai jeu s' enforma pli maneivel a guess 35 della demanonza, a deportamens de mès felgs: api surprender els tut enetgiamein chei schminen nuet zun. tgiei consolaziun veng ad esser là meia sche jeu engratel els bravs, galants, a de buns deportamens. Martin. e quei lù gie e quei ei ver. era jeu vi cun els esser nunenconoschìus 40 a sche entgin less dy a mi ti eis gie il martin dil signiur wall de rosas
 
---523---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/525]]==
 
La vendetgia paterna 517 sche digiel jeu a quel tut alla grada — ti eis in narrun! il signiur wall de rosas a siu martin en — Dieus sappi nua. aber vardien de leu neu vegnen glieut — quei ei franch da quels dil marcau! oda quels saveinsa perchia ò citgiei da nuiallas. signiur. 5 schon bien — aber sappias martin lai plyda mo mei cun els entellys? scena 3tia ils davidavon — bonifazi — a benjamin. benjamin. vegni vus hofmeister — lein se fa a casa puspei. 10 bonifazi. a per tgi mo? miu signiuret plai ad els quella schpassegiada tutaveia buch? — … a quella bialla vesta silla mar? benjamin. naa! tutveia silla mar pos jeu neanch myra pli! quei element salvadi, 15 ha mei privau de miu char bab — a fors è de miu bien fra — a zwar privau per adina Dieus sa. bonifazi. jeu conpateschel ad els maneivel miu charissim benjamin — ach! sche mo lur fra hartman havess era in schi bien cor. 20 (f. 2a) benjamin. El havess schon in bien cor! sche quei schferfaitg arbogast fus mai vegnius en casa nossa — vardien — mo de varda vi encunter quel jnsla vi e den leu mi fa grefa peina. — a mei spuenta da cheu naven. neua che leu miu schgraziau fra se afla grad en compignia de siu surmanader per termini 25 ora in zircuit da bagegia ìn gron chisti de campagnia per spyr plysche enstailg haver quittau per la vetta — à la liberaziun de nies schgraziu bab. martin. lustrissim saperment — jeu creig tutaveia. signiur. segliend el plaid da martin. 30 has enblidau? ha quescher deis ti. bonifazi. miu charissim signuret — jeu vai zwar buca giu la honur denconoscher lur (g)[s]igniur bab. aber jeu vai cordialla comiseraziun cun quei renomau a qualificau signiur de wall de rosas, il qual ei ù schon morts, ù silmeins 35 schema pètramein en sclavitìt. martin schend sut vusch encunter lureglia al sigr. lustissim — han ei udiu? signiur. tgiei vai jeu detg! martin! sas buca tene claussa la buca. 40
 
---524---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/526]]==
 
518 Theodor de Castelberg martin. mo sche patarlien els! aber cun lur lubientscha — discureven ei buca grad dad in signiur da wall da rosas? benjamin. 5 tgiei pellegrins ei quei? bonifazi. — danunder vegnys vus buns umens? martin. nus vignin oda da da da. 10 signiur seglia el plaid da martin schend. lai tschintscha mei! nus vein giu la ventyra da mytscha ord la sclavereia dils terchs! avon pauchas minutas essen nus cheu arrivai. martin. a nus jeu a miu signiur cheu enconoschein il sigr de wall da rosas 15 fetg bein. benjamin. miu charin bab enconoscheis vus? o plydei — plydei bein dabot? viva el eun, nua eis el? martin. 20 lustrissim quei ei gie lur benjamin. signiur. queschi tgiu dig jeu a ti. els quei giuven signiur en peia felg dil sigr de wall de rosas? benjamin. 25 gie siu felg il pli giuven. jeu vai piars miu bien bab euncha enconoscher … el. aber a mi risdei po neua ei miu charissim bab? signiur. jeu vi ad els reschda tut. jeu fuvel mo silla naf de lur bab. nus vein giu la disgrazia da vegni bess sin in gron plaz da sablun bess enzemen 30 della mar, leu en canaglia de schblundiaders della barbareia a nus dai adies lur bab ha sedefendiu da tut siu pudè schi ditg chel ha saviu. martin. a gie gliez jeu vai mez viu e sai da perdetgia, el ha sitau videnau a faitg fiug a duvrau sabel videneu che tut stermentava. 35 signiur. el ei vegnius blessaus mortalmein. benjamin. ach quei veinsa pèr laider è udiu. signiur. 40 a pi eis el vegnius runaus en sclavereia dils terchs.
 
---525---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/527]]==
 
La vendetgia paterna 519 (f. 2b) bonifazi. Miu bien um! quei che vus cheu reschdeis, confrunta totalmein cun las novas che nus vein retschiert en brefs da constantinopel: ei aber il signiur wall de rosas buca morts dellas blessuras chel veva retschiert? Martin. 5 sche sa co el … vivess eun — schel havess piars la vetta? signiur. el desiderava la mort — el ei aber encunter tuta speronza vegnius madegaus. benjamin. 10 a nua eisel uss? reschdei. martin. lustrissim fetschien buca flausas pli. signiur. calla da vylenta mei pli. — in gron tems buca da lunsch da constantinopel 15 … ha el stoiu fa survetsch da pauper sclaf. avon in zerca miez on ha el cun eun siatonta christgieuns sclafs tuts stuiu sin ina naf dils terchs stuiu se metter vid ils remers per trer quella barcha d' uiarra che fuva termessa en bia jnslas entuorn, per fa da tribut. quei ei tut che jeu presentamein ad els sai requinta. 20 benjamin. ach signiur hofmeister! miu pauper bab sclaf jncadana[u]s vi dils rems a jeu sai ca gyda el — ed il crudeivel hartman vul buca gyda el bragia. martin. 25 lustrissim, co pon ei era varda bargien el schi pètramein. signiur. quesch dig jeu! jl num da hartman numnava lur bab savens. hartman … sto forsa esser lur fra il velg? co san els aber ad el renfitscha chel vegli buca gyda il bab! jl signiur wall de rosas ei zwar de Niebel. aber 30 in niebel da casa da buca grons mettels. quei sa el sez a scheva fetg savens quei de sasez, sees fegls hagien buca la pussonza da spyndra el ord la sclavitit. benjamin. ach schel savess tgiei glei da nief. il bien bab fuva en èr — en 35 suposiziun faulsa. signiur. co peia? mo plaidien cun tuta confidonza alla glatta senza zupa vi la mendra caussa. jeu sundel sinzer amitg de lur bab a sai forsa ad el fa da save tut manedlamein. 40
 
---526---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/528]]==
 
520 Theodor de Castelberg bonifazi. jl signiur hartman fuss en cas avunda da spyndra maneivlamein siu bab. en seia absenza ei curdau tier a quella famillia ina jerta zun gronda. signiur. 5 da quei veva el zun nagina notizia. benjamin. O miu bien um. sche vus vegniesses eun jna gada tier miu bab, sche requentei ad el sche jeu fussi buca minorens, a fussi patruns de miu faitg, sche vugigiass jeu il mender bluzger per spyndra el. 10 signiur. aber pertgiei fa hartman buca quei? quel ei sin sès ons a patruns de siu faitg. lai el nuet vegni endamen siu bab? mai mai? bonifazi. vus miu bien um stueis savè cur chin fa citgiei zun nuydis o lu 15 stgysas a viarchlas meunch ei mai. (f. 3a) benjamin. seigi uss sco ei vul: a mi pareis vus in rechli galant a sinzer um a par quei vi jeu palesa a vus tut ad en plat, co quei faitg ei. miu fra hartman de lur enneu chin forestier el ha tal uysa lavagau a surmanau, 20 ha enblidau vi siu bab dil tut a faitg: quei forestier ha el tal uysa saviu prender en a tschochenta, che jl hartman per buca spyndra il bab — fa ora la canera chil bab seigi morts. el legègia de fa da gron, vul pli bugien bagegia chystials da plysche — cumpra raritads zun custeivlas de tiarras jastras a sfarlata cun da quels handels grondas sumas da danes malnizeivel, 25 … enstailg encurry suenter a haver marveglias nua siu bien bab pudess vegni schchuvretgs a per lybera quel. signiur dat in schem. O ti Diu char! tgiei dolenta tresta nova quei ei! benjamin. 30 per fin mintgia dy spetgia el uss sïn ina naf, che dei purta per el in serviss de porzellana pli fina ord china. dei rebytscha papagailgs — schèmias — a da quella sort vanadats malnizeivlas aber fetg chusteivlas. prenda per in bratsch il signiur manond enpau vi eifer schend vegni tscheu bien um, veseis quella jnsla leu vi eifer. 35 signiur. gie jeu vesel a sai dad ella. benjamin. mo! leu eis el grad uss — a lai termini in plaz per bagegia in tal chysti. quei danè quitass jeu fuss bia pli bein spendius per spyndra 40 miu bien bab.
 
---527---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/529]]==
 
La vendetgia paterna 521 signiur. miu bien signiur giuven! tgiei dolur sto quei fa a lur signiur bab? martin cun se schmulla. lustrissim quei ei gleiti dau remiedi! signiur da villau. 5 quesches ne buch? prendien buch en mala part miu signuret meia gronda curiositad? els han gie tier hartman eun in fra ne buch? benjamin. jeu vevel eun in, in bien charin fra. signiur. 10 quel peia ei buca pli avon meun. benjamin. da miez on eneu eis el buch avon meun, a sai e buch schel viva eun ne buch. bonifazi. jl bien fridolin, ascheia se numna il secund felg dil signiur wall de 15 rosas quel tullenava traso a schischeva ellas ureglias a hartman el deigi seflissigia da survegni novas dil bab, a da termeter daners per spyndra el: aber tut adunbatten: anetgiamein sei vegniu rasau ora la canera che il sigr wall de rosas se afli en sclavareia a constantinopel. fridolin sin quellas nuiallas tullenava danovamein vi da hartman aber enflava nagina udyda. pauchs dys 20 suenter ei fridolin stullius naven cun ina gronda suma da danes: e dad el suenter han ins enderschiu nuet auter, che chel seigi se mess en barcha, a navigaus naven. benjamin. senza dubi cun meinì ad intentiun dad y per encury zanua il bien bab. signiur. 25 quei ei stau ina ressoluzin da gronda carezia aber el madem tems zun periculusa per in giuven. — en miu cor sai jeu buch qual ha surmeun consolaziun — ne tristezia. (f. 3b) Martin. lustrissim sapermenten jeu quitass che uss hagi ei cuzau ascheia 30 liung a bein — glei tonaton è tems de callaa a fa fin — benjamin. miu char a bien um! vegny po en casa de wall de rosas — a dei part a miu fra — che nies bab vivi eun. signiur. 35 jeu vegnel guess — senz auter — oz a quei dy vegnen els eun ad endriescher eun da pli da lur bab. bonifazi. jl signiur hartman tuerna schon enavos dell jnsla. vegnen signiur benjamin, nus mein — a schiglioch sche el catta dagur che nus tschintschein 40
 
---528---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/530]]==
 
522 Theodor de Castelberg cun quei um cheu, sche pretenda el fin fatg nus veien quel cumprau … ora, per enganà. vus bien um spitgieinsa ella schon numnada casa. va cun benjamin. martin. o gliez lu manco mal — nus vegnin fin faitg franco. 5 scena 4ta signiur a martin. Martin. aber per lamor da Diu! lustrissim! co han ei è aschi liun a laad saviu se retene de se da d' enconoscher. tgiei schgerscheivel legermen havess 10 quei affon benjamin giu — sche els vessen se dau d' enconoscher. signiur. martin — martin — ti eis bia memi furtinuss. jeu a ti digiel clar ed telgientau — sche ti duesses aschi schferfaitgs da trady mei — sche sappies cun ti survetsch tier mei sei fitau. jeu vi schon da d' enconoscher chu glei meias uras. 15 martin. lustrissim retegnen lur grètta. bueima, vai manigiau bien a buca mal. jeu — gliez schei sto esser — sche quescher gliez sai jeu schon jeu. aber — els en tut pitgiai — tut zaco truris. signiur. 20 sa — duess jeu pudè esser autruysa? gl enprem momen che jeu mi aflel a casa meia, sto udy las novas de haver piars dus da mès felgs. martin. jeu vai udiu mo dad' in numnadamein dil fridolin! quel — quel tuorna schon puspei laschen wal. 25 signiur. gie bein! mo dad in? … ei il hartman per mei buca piars eun pli mal che fridolin? has buch udiu con freids — con malimpudaus encunter mei il hartman ei? martin. da hartman? o da lez less jeu schon save fa vigni dretg. — gliez 30 va hurtj a quel dess jeu pil bein vegnien miez tozel tafras schlafadas a stgiavo lustrissim — quel en ei el stan avunda da metter en uorden. signiur. silmeins da tempra el, schel less buca se render cun bien. leu ven citgi — varda eigeli. grad hartman eis ei che veng — jeu enconoschel 35 eun quei malgartigiau felg — uss martin — vardi bein a teng teia buca bein a mistreng — quei sto esser. scena 5ta hartman arbogast — a quels da vidavon. hartman. 40 tut va sco jeu sai desidera — miu bien arbogast — o vus veis giu
Line 180 ⟶ 224:
---529---
 
La vendetgia paterna
La vendetgia paterna 523 in pertraitg oreifer bien. quei dat in bagetg — api quella bialla situaziun ed ina aschi bialla vesta. (f. 4a) arbogast. quei ei la vera vardat. p[r]ospect eis ei in magnifich — a by quei che sa esser by. O els en pauch tems san esser in cavalier dils pli brilliants 5 — a terlischonts. hartman. lur bunas jdeias chei a mi comunicheschen daten chischun leu tier. els an quella struppiada demanonza dil hardumbel da moda veglia bandischau ord casa mia. a quei toch maldulau din hofmeister bonifazi in gnigni 10 gnagni senza tratt ne maniera, a quei schafner giust a quei tup da servitur per statuas a bucca glieut quels vi jeu è mustergia by schuber … ord casa. arbogast. o bravo — quei ei tut fetg bein faitg. a fa ad els honur da valè. il hofmeister cun seias expressiuns dad ons ed ons schon ord tuta moda 15 da demanonza da vertits — da christgieuneivladat — da studis a scienzas patarla el traso vinavon ad entellj sez buch tgiei el dy ne vul dy. hartman. els han buna ryschun — quei ei la verdat. o da miu fra benjamin fa quel vegny in fantast ne in waldbrueder. jeu spetgiel vess che quellas 20 meias raritads neu sur mar arrivien gleiti. — ditg san ei buca resta ora pli. observa il signiur wall de rosas schend, … tgi esses vus? tgiei leis vus? signiur. tgi jeu sundel san ei conprender o da mes draps cheu. jeu vesel per ventyra chels en in signiur pussent a rech — a rogel els cun tuta submissiun 25 per pintg styr per dus spindrai od la sclavareia della turcheia. hartman. buach. da quella sort de lumperaglia essen nus traso blugigiai per memia. arbogast. ei dat biara da quella canaglia, che se datten ora per sclafs senza 30 haver viu zachu la turcheia. martin. choz lumpi tutas. schen en a nuet auter quei verteschel jeu buch! dond ferm cul pei silg plintschiu. jeu sundel ne canaglia ne lumperaglia — a miu signiur e buca meins che jeu. 35 hartman. tgiei! ti pudel de pytoch — ti vul eun esser garmadys? martin. tgiei! poz garnialla — tumpiasta a stratscha nauscha; pudel da pytoch vi a pudel da pytoch neu — jeu — jeu vi esser garmadys jeu! 40
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/531]]==
523 in pertraitg oreifer bien. quei dat in bagetg — api quella bialla situaziun ed ina aschi bialla vesta. (f. 4a) arbogast. quei ei la vera vardat. p[r]ospect eis ei in magnifich — a by quei che sa esser by. O els en pauch tems san esser in cavalier dils pli brilliants 5 — a terlischonts. hartman. lur bunas jdeias chei a mi comunicheschen daten chischun leu tier. els an quella struppiada demanonza dil hardumbel da moda veglia bandischau ord casa mia. a quei toch maldulau din hofmeister bonifazi in gnigni 10 gnagni senza tratt ne maniera, a quei schafner giust a quei tup da servitur per statuas a bucca glieut quels vi jeu è mustergia by schuber … ord casa. arbogast. o bravo — quei ei tut fetg bein faitg. a fa ad els honur da valè. il hofmeister cun seias expressiuns dad ons ed ons schon ord tuta moda 15 da demanonza da vertits — da christgieuneivladat — da studis a scienzas patarla el traso vinavon ad entellj sez buch tgiei el dy ne vul dy. hartman. els han buna ryschun — quei ei la verdat. o da miu fra benjamin fa quel vegny in fantast ne in waldbrueder. jeu spetgiel vess che quellas 20 meias raritads neu sur mar arrivien gleiti. — ditg san ei buca resta ora pli. observa il signiur wall de rosas schend, … tgi esses vus? tgiei leis vus? signiur. tgi jeu sundel san ei conprender o da mes draps cheu. jeu vesel per ventyra chels en in signiur pussent a rech — a rogel els cun tuta submissiun 25 per pintg styr per dus spindrai od la sclavareia della turcheia. hartman. buach. da quella sort de lumperaglia essen nus traso blugigiai per memia. arbogast. ei dat biara da quella canaglia, che se datten ora per sclafs senza 30 haver viu zachu la turcheia. martin. choz lumpi tutas. schen en a nuet auter quei verteschel jeu buch! dond ferm cul pei silg plintschiu. jeu sundel ne canaglia ne lumperaglia — a miu signiur e buca meins che jeu. 35 hartman. tgiei! ti pudel de pytoch — ti vul eun esser garmadys? martin. tgiei! poz garnialla — tumpiasta a stratscha nauscha; pudel da pytoch vi a pudel da pytoch neu — jeu — jeu vi esser garmadys jeu! 40
 
---530---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/532]]==
 
524 Theodor de Castelberg signiur. comparteschien a miu consclaf! el ei din natyral enpau stemprau lubeschien miu bien signiur! buca tuts sclafs dils terchs mereten ina tala rubiestiadat ent il retscheiver jeu enconoschel mez denter quelz schgraziai 5 — che auden zun buch da vegni dumbrai denter canallia. il capitani silla naf dil, jeu fuvel a sundel vegnius pigliaus cun el, fuva guess buch in lump ni schchroch. martin. gie — gie gliez — gliez han ils terchs sez enpruau a buca schi 10 strusch tier. hartman. o tgi fuva quei capitani peia dil qual vus figieis tanien spiarna? signiur. in zert signiur de wall da rosas. 15 hartman. de wall da rosas? signiur. gie han ei forsa enconoschiu el? hartman. 20 jeu sai seregurda che jeu vai enconoschiu el. signiur. san ei è co glei ju cun el suenter? hartman. el ei vegnius blessaus mortalmein ad ei morts vid seias blessuras. 25 (f. 4b) signiur. Naa — quei ei buch. el viva eun! a cura che jeu sundel staus a constantinopel, sche fuva el sco miserabel sclaf — eun sut survetsch. jeu enconoschel bein avunda. hartman. 30 eh bein — quei po schon esser. tonaton il gref giuf della sclavareia veng quei bien um guess gleiti rebytscha ella fossa. requiescat in pace. riend da quei freid. martin. lustrissim — figiend schmanis da rabia. quel uss tschafel jeu 35 gleiti pil culiez a zachudel el, che sès tschun sens gli boluchen taframein. signiur. pleun tiu — reteng la grètta! sche jeu sundel informaus endretg ha il signiur wall de rosas felgs cheu el marcau — quels vegnen bucha haver aschi freids pertratgiaments per el. jeu sto a quels purta las novas da 40 seias schliattas circumstanzas ellas qualas el ei quei lur bien bab.
 
---531---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/533]]==
 
La vendetgia paterna 525 hartman. enquera in dane od sach a fa amognia schend. tscheu veis quei danè — a sche jeu sundel buns in cusseilg — sche stupeis la buch co il signiur wall da rosas sàfla en miseria. a schiglioch savesses endriescher zitgiei … — che vus mana patertgiasses. 5 signiur. oho! salvien els lur danè. sche jeu quel en ina schi turpigiusa condiziun … retschevess en miu meun — lu palesas jeu by clar che jeu fuss in lump — ne in schchroch. hartman. 10 mai spetgia ti — schfatschau cherli, quei affrunt deias ti paga aischamein. signiur. quei lur terlachem da schmanatschas ryend mi fa mo ry sappien ei ston savè — dent a sasez sil pèz cun maun plat. sut quei drapp de sclaf ei zupau in pèz: chei salzaus schon da ditg enneu sur tuta tema vi. 15 martin. gie — gie gliez — quei digiel jeu frestgiamein ad els, jeu a miu signiur tumein nagin giavel buch. arbogast. Els grazius signiur! vardien leu vi eifer veng ina naf. 20 hartman. forsa veng ella cun marcanzia che aude tier à mi. quei barchirol enconosch jeu. — quet jeu — vardond enen. grescha he vus veis charga per mei. fachin davos en grescha. 25 naa — naa: jeu mettel mo in forestier a tiarra. hartman varda schend. tgiei forestier ei quei? quel ha fatscha zuppada. scena 6ta quels da vidavon a fridolin vegnend. 30 fachin. … … quei forestier — grend ei ad els schon enconoschents. fridolin. davos la scena eun agli navadur. cuschei! tscheu vossa pagaglia. mei. va vi tier el schend: eis ei lubiu? varda pitgif sin el tgi en 35 els? aha eis ti cheu miu raffinau fraet? signiur. O Diu tut pussent! con nuncapeivlas en teias ordinaziuns! hartman. a danunder … vegnyses ti mal fitschent? co schebegia quei che nus vegnyn 40
 
---532---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/534]]==
 
526 Theodor de Castelberg (f. 5a) … aschi enzemen grad ussa cheu en quei moment? nua has il danè cul qual ti eis fugius schchin lader! he. fridolin. sapias hartman. jeu sundel ni malfitschent — ni lader, quei dane 5 che jeu tgeuamein vai priu cun mei — fuva nueta tès — sappias quei dane fuva proprietad da nies bien bab — jeu sundel navigaus cun quel en asia — sundel vegnius a constatinopel per endriescher zitgiei dil bien bab a per cun quel lybera nies schgraziau genitur, per refunder teia turpigiusa … freidadat — dil tut styzada essientscha da feig entras meia obligaziun 10 a filliala charezia. hartman. schferfaitg terlaschader — astgias ti eun perfin renfitscha mei? fridolin. gie magari — renfytscha astgiel tei pèttramein aber è tuta veia giestamein. 15 … ti stos savè — che nies car bab ei nueta morts — sco ti adina levas fa crè per buca fa tiu posseivel per lybera el. sche ti sil zuch sil enprema nova vegnyda che el seigi pigliaus havess seschprau da endriescher suenter, sche havesses ti maneivel survegniu la contezia chel seigi vegnius straschinaus a constatinopel. lu fuss ei stau bien temps de spyndra el — 20 uss aber sundel jeu vegnius memi tard. è zwar mo in sulet meins memi tard. il bab ha cun auters christgieuns schlafs stoiu semetter sin ina naf d' uiarra dils barbers — a stuiu fa jl survetsch vid ils remers cun tschels ses conschlafs. uss eis el sappi Dieus nua per la mar entuorn, forsa han cherrschedegna — a peinas — fom — a seit a nun suffrilas dolurs 25 forsa schon faitg fin à ses miserabels dys. a sche quei duess esser succediu, sche vèe — vee a ti — morder da tiu agien genitur. la schmaledicziun Divina veng a persequita tei nua che ti vas a passes — a tuts moments da teia vetta. hartman. 30 aha — vegnies puspei cun tiu tarladiu cantarlem da tschueta malspertada. … arbogast. signiur fridolin a scadin mortal ei siu infallibel destin fixaus — a il destin de lur bab ei halt quel dad esser schlaf. quei ei il handel. 35 fridolin. um senza tuorp — schferfaitg surmanader da miu frà. che tiu destin possi esser quel da vegni mess en pryschuneia schi dig che ti has de schcampa en questa vetta. che ti pudesses buca surmana pli in olma de tgi che ha vetta a flat. Dieus mi perduni po quellas expressiuns aschi enetgias da 40 meia giesta malaveglia ella quala jeu mi aflel tut consternaus.
Line 196 ⟶ 245:
---533---
 
La vendetgia paterna
La vendetgia paterna 527 hartman. ti — ti — has meritau perschun a cadeinas. api vul eun da truz a mi è a miu amitg. a quei alla grada a nus en fatscha senza retenientscha? jeu vai tei nuet enperrau davart tiu viadi — e bucha davart il bab. sunder davart il Milli zechins enpiarrel jeu tei, che ti has faitg fraud a mi: quels 5 vi jeu che ti tuornies bein prest. fridolin. quels stos ti savè che els en en buns meuns. schi ditg chin po eun haver speronza, da pudè lybera il bab — mettes ti nuetta teia detta vi da quels. pertraitgi milsenavon adina — che ti seigies mo miu fra — buca 10 miu comendanter — ne miu tjran, che jeu tei temel nuet. (f. 5b) hartman. ti fas il stynau a stas silla dyra tut adumbatten! tuorni bein prest a mi ils milli zechins — ne che jeu fetschel tei metter en perschun. fridolin. 15 pupratsch da buna fei. prigels — malauras — a buraschas della mar han buca podiu stermenta mia carezia ancunter miu bab — a jeu duess tume schmanatschas dad in frà? uss che glei da fa per la lybraziun da miu bab. ed la jerta curdada tier a nossa famillia conpeglia e mia part lien, la quala auda a mi avon Diu ed avon il mund. 20 hartman. ussa sei tems de fa fin. ussa gneanch plaid pli. jeu vi haver jls milli zechins uss cun jna gada. fridolin. aschi gleiti che per teia trost aber a mi per martièri la nova sygira 25 veng a meuns, che il schgarscheivel giuf della sclavereia hagi il bab per teia cuolpa da vegni spyndraus da siu felg hagi el privau de la vetta, sche dei tut quei danè, che a mi eun vanzaus tochen il mender bluzger vegni sbursaus cul auguri cordial che quels po buca traigien sur tei teia totala ruina suenter. hartman. 30 ei jeu vesel schon ti vul mei mo terlacha. lai wall jeu vi schon tempra tei. la perschun dei esser gl' enprem liug il qual ti el marcau deias enfla. neu cun mei. fridolin. mo va ti — jeu sai schon la veia el marcau persuls. hartman. 35 prenda el per in bratsch schend. naa naa grad cun mei stos y. vus amitg arbogast mi gidei runa el. fridolin. mo sche eis ei buch avunda per tei dad esser morder dat in bab vul ti eun vi da tiu fra fa il schbyr ne hentgier on tras? 40
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/535]]==
527 hartman. ti — ti — has meritau perschun a cadeinas. api vul eun da truz a mi è a miu amitg. a quei alla grada a nus en fatscha senza retenientscha? jeu vai tei nuet enperrau davart tiu viadi — e bucha davart il bab. sunder davart il Milli zechins enpiarrel jeu tei, che ti has faitg fraud a mi: quels 5 vi jeu che ti tuornies bein prest. fridolin. quels stos ti savè che els en en buns meuns. schi ditg chin po eun haver speronza, da pudè lybera il bab — mettes ti nuetta teia detta vi da quels. pertraitgi milsenavon adina — che ti seigies mo miu fra — buca 10 miu comendanter — ne miu tjran, che jeu tei temel nuet. (f. 5b) hartman. ti fas il stynau a stas silla dyra tut adumbatten! tuorni bein prest a mi ils milli zechins — ne che jeu fetschel tei metter en perschun. fridolin. 15 pupratsch da buna fei. prigels — malauras — a buraschas della mar han buca podiu stermenta mia carezia ancunter miu bab — a jeu duess tume schmanatschas dad in frà? uss che glei da fa per la lybraziun da miu bab. ed la jerta curdada tier a nossa famillia conpeglia e mia part lien, la quala auda a mi avon Diu ed avon il mund. 20 hartman. ussa sei tems de fa fin. ussa gneanch plaid pli. jeu vi haver jls milli zechins uss cun jna gada. fridolin. aschi gleiti che per teia trost aber a mi per martièri la nova sygira 25 veng a meuns, che il schgarscheivel giuf della sclavereia hagi il bab per teia cuolpa da vegni spyndraus da siu felg hagi el privau de la vetta, sche dei tut quei danè, che a mi eun vanzaus tochen il mender bluzger vegni sbursaus cul auguri cordial che quels po buca traigien sur tei teia totala ruina suenter. hartman. 30 ei jeu vesel schon ti vul mei mo terlacha. lai wall jeu vi schon tempra tei. la perschun dei esser gl' enprem liug il qual ti el marcau deias enfla. neu cun mei. fridolin. mo va ti — jeu sai schon la veia el marcau persuls. hartman. 35 prenda el per in bratsch schend. naa naa grad cun mei stos y. vus amitg arbogast mi gidei runa el. fridolin. mo sche eis ei buch avunda per tei dad esser morder dat in bab vul ti eun vi da tiu fra fa il schbyr ne hentgier on tras? 40
 
---534---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/536]]==
 
528 Theodor de Castelberg signiur. cun lubientscha da quels signiurs. va vi tier a schcarpa fridolin o da lur meuns. martin. 5 quell uysa ston ins fa, cun da quella bargada fa ins de quels complimens. hartman. malenpudau um — ti astgies eun esser aschi gigliards a temeraris? … signiur. 10 … seschaldei buca ton. vies bein patertgiond fra vegnys buch a mana en perschun. hartman. miserabla creatyra dad in schclaf — tgiei va miu fra a ti sydengiu. signiur. 15 de da agit ed assistenza ad in che inozentamein ven persequitaus ei obligaziun a mintgin. hartman. tschessei sil zuch, sche jeu sundel buns per cusselg. signiur. 20 els ston savè tgi sedeporta da galant um, tema nagin! quei ha lur bab bia gadas detg ad els. hartman. jeu tuornel a dy — tschessei sil zuch. e agli fridolin ti neu cun mei. 25 signiur. jeu digel ad els quei sa buca daventa. martin. naa quei daventa buch — e jeu digiel quei. hartman. 30 grobianers che vus esses leis mei fa vegni en furia? signiur. mo gliez per bia buch, jeu mo fetschel quei che lur bab figiess sche el fuss cheu presens. vomien uss el marcau. lur fra vi jeu schon rebytscha el marcau — aber buch en perschun. 35 (f. 6a) fridolin. Miu bien forestier! il quitau che vus veis per mei sai jeu ni cappy ni ni l' imagina. hartman. schclaf! che ti sappias buca schforzi mei — da fa tei malventireivels. 40 se metta sco da trer il tegien.
 
---539---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/537]]==
 
La vendetgia paterna 529 signiur. tgiei vulten ei fa? jn chei capabels da surduvra tal uysa il tegien — dei buca purta tegien. gli prenda il tegien. hartman. Els signiur arbogast gidien mei. 5 arbogast. trai ò siu tegien. martin seglia vi dad el e agli tschaffa o da meun il tegien. martin. tgiei leis vus fa da bien — cun vies tegiennet? veiseis uss tgiei jeu 10 savess fa cun vus, sche jeu less buca duvra pli giudezi che vus — gie bein! sis da quels gieza fisys sco vus — temel jeu persuls buca miulla. hartman. schmaladyda prepotenza! da quels schi miserabels schclafs astgien vugigia da attacha in gentil um. 15 signiur. eun oz a quei dy deien els vigni od marveglias — tgiei pauper schclaf jeu sundel. se absenteschien uss cun ina gada — jeu vegnel bein gleiti a vegni suenter — a pi era turna ad els lur tegien. hartman. 20 Els miu amitg arbogast vegnen cun mei. ti malenpudau fra! a vus pupratschs de schclafs vignys a trembla da meia vendetgia. ils dus hartman … ad arbogast van schmanaschond … … … enavos sin tschels. signiur. grescha suenter. gie — gie — lein schon varda — tgi eun oz veng a trembla. Els 25 ne nus. scena 7ma. signiur. fridolin. martin. fridolin. digien a mi per lamur de Diu miu char forestier? jeu sai tutaveia 30 buca tgiei tertgia — a co jeu dei a vus engarzia: — tgiei ha è tondenavon vus muentau da prender part cun tonta curascha per in sco jeu che vus mai viu ne enconoschiu? signiur. lur bravura aigna miu cordial signiur giuven — els han faitg bia … — 35 bia oreifer per lur bab — pli che quei chels fuven obligai! a pli che quei che ed dad els havess saviu spitgia. fridolin. O gliez mai buch! miu amitg! — jeu havess saviu fa eun da pli — a havess guess e faitg per el lybera eun da pli sche jeu vess pudieu. 40 Romanische Forschungen XXX. 34
 
---540---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/538]]==
 
530 Theodor de Castelberg signiur. co fuss ei stau pusseivel de pude fa da pli? fridolin. o sche jeu havess enflau miu char bab. e havess buca giu daners 5 avunda per spyndra el, havess jeu cun legermen se mess en siu stailg sco schclaf per lybera el della schclavitid: encorscha chil signiur fruscha giu larmas: mò pertgiei bargys miu bien um? signiur. glei larmas da consolaziun e letezia — miu char affon. 10 (f. 6b) Martin. lustrissim. jeu sundel futsch — da retene pli sei a mi buca pusseivel! sche jeu duess gie magari piarder il survetsch. els san seretene zuppaus muert mei sco ei vulten, a mi sto ei ora glei buca pusseivel pli autruysa. signiur fridolin? enconoschen ei buca pli mei? bueima. 15 fridolin. na gliez miu amitg. martin. bueima! il martin velg, che ha els tontas ga sin bratsch purtau. fridolin. 20 mo che Dieus — tgiei po mai ei quei! martin — miu char martin. martin. lur signiur bab encurreven ei lunsch lunsch — è uss chel ei cheu avon els enconoschen ei gneanch el. 25 signiur. fridolin — mo miu char fridolin! fridolin. bab! o miu char bab. sènbratschen. signiur. 30 miu charissim affon. fridolin. jeu aflel strusch plaids pli. la consolaziun mi siarra il cor. charissim bab. els cheu! jeu en lur bratscha! ei quei pusseivel a co pusseivel. signiur. 35 Miu affon! la providenza de Diu ha mei manau cheu! nus ha cheu manau enzemen el medem … tems. per renconoscher teia filliala charezia. a per struffia tiu malgartegiau fra. fridolin. charissim signiur bab! pertgiei han ei bucca sepallesau avon il hartman. 40 … pertgiei tolleraven ei tontas gomias ed evyras dad el.
 
---541---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/539]]==
 
La vendetgia paterna 531 signiur. ò il tems fuva buca neutier eun! ussa neu cun mei lein yra el marcau, gliauter … vi jeu reschda a ti sin veia miu bien affon. fridolin. o miu bab con mal enuorden a mal drappaus sto jeu ver els. tgi po 5 mai dueva enconoscher en quella figura. fin dilg emprem act: laien giu la tenda. … 2d act ella casa da wall da rosas. scena 1ma. giust a chrestli. 10 giust. ei chrestli! saveis vus buch pertgiei motif ne chischun nies grazius signiur aschi bestialmein ei vegnius enavos a casa tondenavon infuriaus de gretta. chrestli. … 15 quei a mi va schon ditg per la testa entuorn furitgion! aber el sen vul ei da nuet tgiei nausch chei pudess esser. muschier arbogast fiegieva era gruing verd mellen da fell a chitschava era ses elgs sco in giat cur chei tuna sil pli fetg a stemprau. giust. 20 quei che mi para il pli fisierli a narr, ei quei che domadus vegneven cullas teigias vittas senza tegiens. zitgiei de sturniada sei stau. (f. 7a) chrestli. gliez vi jeu ton ditg cava tscheu ne leu eun oz, che jeu endrieschy zitgiei sche jeu duess perfin sta tgiau mallèe sche vi jeu fa. jeu enson chu 25 il hartman al muschier arbogast paterlaven sco da schcava sut vusch enzemen, vai jeu giezau las ureglias sco in giat che legegia sin miurs aber vai nueta saviu tschaffa da quei chei scheven che quels schclafs survegnen schon lur toppa — a fridolin udevel jeu è savens numnon. giust. 30 citgiei da fisierli mystèri eis ei fin faitg. agli arbogast rastei nuet zun, a, denter nus sei detg, a nies grazius signiur è buch, sco el fa cun siu bab — meretel quei ed auter. teny endamen chrestli nies patrun sa haver ni ventyra ni benedicziun. schon quei ei per el in clar strof da Diu, che el a quei buser dad arbogast crei tut, a selaj cugliena schi miserablamein 35 da quel. chrestli. cheu han ei buna ryschun. quei cherli metta il grazius signiur fin faitg gleiti en ruyna. il signiur velg — Dieus trustegè quei bien um — 34*
 
---542---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/540]]==
 
532 Theodor de Castelberg gie schei ei schon morts, schas pender si quei faxamacher dad arbogast vid lenprema plonta. quei bien um da siu tems stueva cun gron sparng viver cun seia paucha sustanza, a gudigna siu peun aischamein sco uffizier, quel havess meritau megliera ventyra. poz sapperment curda tier in jerta 5 da tschien milli thalers, a enblida vi il bab en seia misergia aschi cryuamein — quei ei schmisireivel de bestia. giust. … a grad quei chatscha la benedicziun da Diu ord casa — a senza benedicziun da Diu basten tschien mille thalers schi pauch sco milli quatrins. 10 mai figiei per sen christli quei schfarlatta nies signiur patrun bein gleiti. schon quei ei in spell dad oda sen begigia in chisti de pompa per spyr divertimen sin in jnsla bandunada de glieut a thiers nun fritgieivla dil tut, a secatta gneanch aua frestgia — vid fa jert ei gnanch da patertgia — quei ei bess daners a piarder. 15 … scena 2da. hartman, che ha tadlau tier lur discuers a quels da vidavon. hartman. zachu vai jeu traplau vus auters. bergada da lumpapach. vus perneis la gigliardia davos dies da crytisa voss signiurs … patruns da plyda … schi 20 mal dad els. … giust. grazius signiur! jeu dumondel submissisimamein perdun — aber la vardat sei tonaton, quei che jeu vai detg. quei vai jeu ad els e detg schon en fatscha, che jeu aprobeschi en nagin grau, che els grazius signiur 25 bagegien in chysti de divertimen sin jn jnsla bandunada spyr sablun, quei se numna da better daners o da fenestra a quei tuornel jeu a dy puspei grazius signiur — nueta per mal. … hartman. jeu pos fa tgiei che jeu vi. vus veis nuet da mysterla denter, ed 30 eun bia meins critisa a plyda mal. (f. 7b) giust. quei en sesez ei schon vèr — aber — grazius signiur! aber pertraitgen tonaton. in chysti de divertimen bagegia sy sin in jnsla. dil tut bandunada a da spyr sablun? 35 hartman. telpi gron a jertg che ti eis! tapalori dil tems veder. tgiei nausch entelgys vus sin da quellas lavurs. giust. quei ei en sasez schon ver. aber grazius signiur — aber pertratgien
 
---543---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/541]]==
 
La vendetgia paterna 533 tonaton — in chysti de divertimen sin in jnsla dil tut bandunada a da spyr sablun. hartman. a chu glei tut detg a tut patertgiau! tgiei va quei tier a vus? tochei a vus da fa quei chuost. ven quei bucha bagegiau cun mès danes? 5 giust. quei ei en sesez tut ver! aber grazius signiur! aber in chysti da divertimen sin jna bandunada vitta jnsla da spyr sablun a glèra. hartman. vus stupei la bucca! tgi sa tgiei — sa schil arbogast entellj il faitg 10 buca meglier che vus? he? giust. o gliez lu cun lubientscha enpau grazius signiur! quei ei lu schon nueta la vardat. il signiur arbogast sin quei entelly el in quechs! sa cun tgiei mutif quei narrun vul tschenta in chysti de divertimen sin ina bandunada 15 jnsla da spyr sablun? citgiei pli stravagant vai jeu mai odiu tems da meia vetta. mai mai. in chysti de plysche sin ina bundanada jnsla da spyr sablun, nua chin afla gianch in deguot aua buna, ed ei gneanch d' enfla in puintg plein tiarra fritgeivla. hartman. 20 tapalori che ti eis! a tgi sa — san ins buca mana vi peia tiarra de tscheu neu? giust. ascheia — ascheia! mana vi tiarra cun schgerscheivel chuost a spesas, che la mar culla ei en burascha in dy ne lauter sappi puspei turscheta 25 taffer il tratsch a mana daven quel by schuber. glei buca pusseivel che zitgi sappi mo sèmia citgiei pli ord sporra. aber — en sesez per mei enportei in fych sech. jeu vai dad in rechli cherli mess avon, quei chei da metter avon. laschien mangari mana lur arbogast els taffer pil naas. vonsei vegnen els schon a sen. 30 hartman. groppa bestia che ti eis! tgiei maniera quei da plyda cun vies signiur a patrun? vus esses gnanch merets che jeu muert vossa sevylenti. vus esses domadus messi ord miu survetsch. vus saveis encury vossa ventyra pli lunsch zanua. eun oz vi jeu vus paga ora vossa pagaglia. 35 chrestli. aber grazius signiur en tgiei grau vai jeu zechu se faitg da quei culpeivels? schon schi ditg ed aschi rechli vai jeu surviu en lur casa. hartman. vus esses era vegny pagai per suenter. jeu da vus auters vi jeu nuet 40
 
---544---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/542]]==
 
534 Theodor de Castelberg pli savè. vus esses per mei memi stavats senza gygadyras — memi mal dulai — a memi al antycha — jeu vi schon survegni gleut pli fyna. giust. metei a pressa pauch stampada glieut — sco il signiur arbogast. mo 5 — mo grazius signiur quei ei chumiau valti enetg. quei er per guess (f. 8a) la bialla pagaglia che els daten per haver surviu lur signiur bab, a suenter seia absenza a lur vugau, e suenter ad els aschi ditg sinzer — rechli — a fideivlamein, duront quels ons che lur sustanza fuva pli schcarssa — stuevel jeu schcurtia — chrybla — a spargnia sin tuts graus per buca scha 10 vegny en deivets. a uss che glei pli by tene casa, a havess en mes velgs dys meglier ruauss — sche puf — entruyden ei mei ord casa. schei sto esser — sche jeu sai cumpaitg e buca garegia megliera maniera, de duvra cun mei pli curtesia, che quella chels droven cun lur agien schventirau bab. jeu augureschel ad els grazius signiur ventyra schei po esser. — basens 15 han ei schon. las cadeinas che lur signiur bab sto purta ella schclavitid dils barbars seias travaglias — seias ruchas peniblas lavurs — seias larmas — clomen giesta vendetgia giu da tschiel sin els. mo pertgyri po Dieus — pli bugien vi jeu eun oz prender sach — a brocha ad y per lèscha, che cun tuta lur rauba haver schi gref silla conzienzia a pi eun schemer 20 traso sut tema da vendetgia divina. chrestli. gie gie gliez — lur husmeister ha bialla a buna ryschun, a sa danunder … deriva quei che els da quei tarladiu arbogast se lajen engana ed entardy. dariva quei auter che della schmaladicziun … da surengiu? 25 hartman. tgiei sto ins po eun verty de sumiglionta cumina canaglia? da quels grobianers de puranchels. allo mei grad uss o da mès elgs pernei vossa stratschanauscha enzemen — a mei tiel boja tut alla grada. giust. 30 gliez pleun lu — grazius signiur. Dieus seigi ludaus en meia vetta vai nuet falliu — che meritass da vegni a meuns al boja. chrestli. a jeu e buch — sappien lu — gliez jeu e buch. hartman. 35 sefigiei giu ado. bein hurti uss — quei vus digiel jeu pil davos avys. giust. giust vesend vegnien arbogast. holla — holla tscheu ven quei staing um il signiur arbogast. jeu sai schon quel ha gydau complota de nus pretica ord casa. aber tadlei vus?
Line 228 ⟶ 286:
---545---
 
La vendetgia paterna
La vendetgia paterna 535 sur arbogast. cun quella masyra che vus masireis en o — vegn ei fin faitg a vus è vegny masirau enen. chrestli. o gie quei fallescha nuet. quei sa ca fally javolas buch. chrestli a giust van. 5 scena 3tia. hartman, arbogast. hartman. eh bein! co stat ei cun nossa fitschenta! miu bien arbogast? arbogast. 10 tut sil meglier uorden che sa esser. la milliza sut la porta ha grad a leu il fridolin als dus schclafs suenter lur cumond fermau by schuber a mess en fermonza. jeu sundel staus tiel signiur Presiden mez a mess avon il ploing ed el ha detg cun ina gada, el vegni ad obliga il fridolin de … restituy sil zuch ils milli zechins — als schclafs vegni el a fa schcudischa 15 bein prest od il marcau. hartman. o braf miu charissim signiur arbogast. ussa veinsa gudigniau a braf uss essens a cavailg. quels dus sturnellers … da schclafs cun lur faulsas (f. 8b) nuyallas davart miu bab saveven maneivel rasa ora ina gronda 20 lerma el marcau, pertgiei a da quels schlampergniuns vagabunds crei il cumin pievel bia pli bein, che a quei chenqual galant um requenta. la tgisa resta eun adina leu. a sche miu bab vivess … gie eun — sche tgiei lu — sche ei el sez la cuolpa da seia schventyra! stevi cheu a casa — quei ha ins ad el detg savens avunda. 25 arbogast. en quei han bialla a buna ryschun, grazius signiur. ei po esser maneivel avunda, chel ei buca pli en vetta ed en quei cas pilve purtass ei buca neu, dad unfry si per el zacons milli rentschs: a propo — grazius signiur han ei schon jnthimau a lur husmeister giust ed agli chrestli lur 30 sentenzas? hartman. gie quei tut faitg. eun oz ston quels ord casa — quels gliemaris. … arbogast batend ils meuns. 35 o bravo: bravo! quei ei exellen! per els grazius signiur vai novas da glieut fetg enperneivla, che han maniera de viver el mun, ed en stai en tiarras jastras. els vegnen sez a experimenta quei tut. hartman. jeu sundel ad els pli a pli obligaus miu fideivel signiur arbogast. 40
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/543]]==
535 sur arbogast. cun quella masyra che vus masireis en o — vegn ei fin faitg a vus è vegny masirau enen. chrestli. o gie quei fallescha nuet. quei sa ca fally javolas buch. chrestli a giust van. 5 scena 3tia. hartman, arbogast. hartman. eh bein! co stat ei cun nossa fitschenta! miu bien arbogast? arbogast. 10 tut sil meglier uorden che sa esser. la milliza sut la porta ha grad a leu il fridolin als dus schclafs suenter lur cumond fermau by schuber a mess en fermonza. jeu sundel staus tiel signiur Presiden mez a mess avon il ploing ed el ha detg cun ina gada, el vegni ad obliga il fridolin de … restituy sil zuch ils milli zechins — als schclafs vegni el a fa schcudischa 15 bein prest od il marcau. hartman. o braf miu charissim signiur arbogast. ussa veinsa gudigniau a braf uss essens a cavailg. quels dus sturnellers … da schclafs cun lur faulsas (f. 8b) nuyallas davart miu bab saveven maneivel rasa ora ina gronda 20 lerma el marcau, pertgiei a da quels schlampergniuns vagabunds crei il cumin pievel bia pli bein, che a quei chenqual galant um requenta. la tgisa resta eun adina leu. a sche miu bab vivess … gie eun — sche tgiei lu — sche ei el sez la cuolpa da seia schventyra! stevi cheu a casa — quei ha ins ad el detg savens avunda. 25 arbogast. en quei han bialla a buna ryschun, grazius signiur. ei po esser maneivel avunda, chel ei buca pli en vetta ed en quei cas pilve purtass ei buca neu, dad unfry si per el zacons milli rentschs: a propo — grazius signiur han ei schon jnthimau a lur husmeister giust ed agli chrestli lur 30 sentenzas? hartman. gie quei tut faitg. eun oz ston quels ord casa — quels gliemaris. … arbogast batend ils meuns. 35 o bravo: bravo! quei ei exellen! per els grazius signiur vai novas da glieut fetg enperneivla, che han maniera de viver el mun, ed en stai en tiarras jastras. els vegnen sez a experimenta quei tut. hartman. jeu sundel ad els pli a pli obligaus miu fideivel signiur arbogast. 40
 
---546---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/544]]==
 
536 Theodor de Castelberg arbogast. o els en bia memi buntadeivels cun mei. els en in dils pli admirabels cavaliers dil Mun! lubeschen ei era de enparra? co stat ei cun quei hofmeister … in po dy dil testamen … veder? 5 hartman. vai schon detg ad els: quel sto e naven! en casa meia vi haver glieut suenter miu gust. bonifazi — repeta pli dad aul bonifazi — schcoch el ven publicheschel … jeu siu truamen. scena 4a. 10 jls da vidavon — a bonifazi a pi suenter benjamin. bonifazi. tgiei cumonden ei grazius signiur! a lur fleivel survient? hartman. jeu level mo fa da savè a vus, che jeu voss survems vinavon vai buca 15 basens pli. vus saveis per quei enzanu auter encury plaza da hofmeister. a quei ton pli gleiti a ton pli da char a mi. bonifazi. grazius signiur quei a mi para streuni! silmeins per tgiei motif lessel jeu savè. 20 hartman. quei sai jeu dy a vus cun pauchs plaids tut alla cuorta! perquei che jeu sundel signiur a patrun en casa — a sai fa quei che a mi plai. bonifazi. lubeschen grazius signiur! quei sumeglia prepotenza memi gronda. 25 hartman. seigi sco ei vul meia maniera da pensa ei tala. bonifazi. ei para che jeu encorschi quei zun maneivel. aber in hofmeister ei tonaton bucha bueb da cuschina — ne buebatsch de stalla, a per fa avunda 30 a meias obligaziuns creig jeu da buca haver munchau da miu savè. hartman. ma che vus cul enprem cumiau, che jeu vai dau — esses buca sadisfaitgs, sche vi jeu a vus ufnia la vera ryschun muert la quala (f. 9a) vies survetsch ei buca pli engrau a mi. per quei che vus esses in ortg ed 35 einfelti tschapi, per quei che vus veis nagina maniera — ne manonza da savè zitgiei. per quei che vus ord miu fra leis fa in maglia vuts: enstailg da glysch per jllumina el. perquei vies chrom consista en scienzas da negin nez ne lamez en demanonza tschocha a stgyra — ed en eina christgieneivladat … stravaganta.
 
---547---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/545]]==
 
La vendetgia paterna 537 bonifazi. mo pulit! scienzas da nagina valetta — stgyra demanonza — a stravaganta christgieneivladat. quei betten els a dies a mi. grazius signiur! jeu laschel tut quei vegni sil enprova entras in nunpartischont examen. jeu vevel adina tut flyss da instruy jl giuven signiur benjamin en scienzas 5 veras — en vertuosa demanonza — en christgieineivladat vardeivla — scienza sa buch esser malnizeivla vera vertit ei nuet stgyra a vera christgieineivladat … ei mai stravaganta — vesa grad vegnen benjamin tier els a dy: els vegnen cheu grad a tems, miu char signiur giuven. hagien la buntad da dy a mi: tgiei ei la myra a la fin — lenprema a la ply 10 gronda obligaziun dad in christgieun? benjamin. che el surveschi a siu Diu — tegni char ell — a fynalmein vegni salfs. bonifazi. 15 els han respondiu endretg. ei quella obligaziun era nedema per in gentil um? benjamin. gie per guess era la medema. en quei grau eis ei denter il gentil um ed pauper zun nagina differenza. Dieus veng a truar il gentil um grad 20 sco il pauper. hartman. uss vai jeu schon avunda. bonifazi. hagien eun mo ina miula pazienzia! en tgiei consisten il survetsch a 25 la charezia da Diu? benjamin. en quei! chil christgieun observeschi ses comondaments! ad en tuts graus adempleschi seia sointgysima voluntad. vul di cuortamein! chil christgieun … fugy il mal che Dieus scomonda ed opereschi il bien che quel cumonda. 30 bonifazi. tgy a nus muessa quei? benjamin. la christgieuneivladat sointgia. bonifazi. aber ei quella christgieuneivladat sointgia buch ina memi gronda stravaganza. benjamin. nin stailg! Dieus la savieza seza — la seia infinita buntad po a nus nueta cumenda zitgiei stravagant. 40
 
---548---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/546]]==
 
538 Theodor de Castelberg bonifazi. vai jeu è zachu ad els giu endamen davart vertits? benjamin. gie fryli! els han a mi savens mess avon las vertits da nies Divin 5 salvader per quellas fa suonda, seia obedientscha — humilitonza — seia mieivladat — pazienzia — schubradat — a rassegnaziun ella voluntad divina ed eun autras. (f. 9b) bonifazi. quei ei aber vertits tuerblas — stgyras — melanchonichas! ne 10 buch? benjamin. mo naa gliez! da quei dyen mo glieut malynstruyda — glieut senza tema da Diu. bonifazi. 15 els playden cun bien fundamen. a tgiei scienzas vai jeu ad els dau jnstrucziun. benjamin. el latin — ella historia — ella descripziun dellas tiarras — el fa quens — ed aschi lunsch che meia giufna capazitad pudeva arriva era ella 20 notizia della natyra. bonifazi. aber quei fuv ei buca mo fandonias malnizeivlas? benjamin. da quei tschontschen mo tupadyra. 25 arbogast. pa pa pa pa. quei ei raubetes da pauch valsen, plytost dueveven ei jnstruy ella Ethica — äesteticha — œconomia — el bein sèser a cavailg — el bein salta — a da quella sort divertimens alla moda. bonifazi. 30 jeu vi metter paga da bia — signiur arbogast. della ethica ne äestethica san els in quechs — che pronunzia ils plaids — aber tgiei ei munten ne vullen dy han els sez nagina savyda. là megliera ethicas en ils prinzipals prinzipys de nossa sointgia relligiun. L' aestheca — sto in giuven necessariamein enprender … cura chel ha sensibitad dad essientscha 35 seuna, cul ei sin madyr ferstand — a sa setrer sez a capyr or da auchturs chlassichs biallas erudiziuns ed operaziuns dad acziuns succedydas tscheu è leu. ils auters divertimens sa el enprender a praticha da quels che se daten breigia de da lecziuns en quels graus è han la cuntezia leu tier. tgi che saplichescha vi da memi bia objects, a vul enprender dil tut en ina seza
 
---549---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/547]]==
 
La vendetgia paterna 539 gada, en fundamen tschaffel nuet sco jauda — quei vesa ins ord experienza … seza. hartman. vi da vus enconoschins pli a pli che vus per in hofmeister dad in cavalier esses zun buca adequats. 5 bonifazi. senza vule seluda memez — grazius signiur — sche da quels renfitschems … ha tonaton nagin a mi schau cuntonscher tochen uss. uss eun ina suletta dumonda fetschel jeu signiur benjamin. tgiei obligaziun ha in affon encunter sès geniturs? … 10 benjamin. Raspect — obedienscha — charezia — ed agit. bonifazi. agit era? benjamin. 15 gie per guess! sche ils geniturs han basens da nies agit. bonifazi. sche pertgiei gyden els peia buch a lur malventyreivel signiur bab. benjamin fruscha giu larmas a sesez. ach sche jeu mo pudess miu bien signiur hofmeister. con bugien lessel 20 jeu tut meia jerta — miu seun — meia vetta seza unfry si per el. hartman. ussa bein! um senza tuorp. lesses era fa esser benjamin in fantast (f. 10a) in lari — fari — anima el tier in ladernetsch. — tier ina schelmereia? … jeu enconoschel ussa clar — aber memi tard, tgi hagi muentau il 25 fridolin tier in pass dad o da sen de tala frechadat. bonifazi. jeu fin faitg buch. jeu sai gneanch tgiei fridolin entras seia fugia hagi encuretg. el reminent ei desideri, ed il sinteressa per libera in malventyreivel … bab — zun nagina schelmereia. — aber pude libera el — a 30 buca vulè, ei crudeivladat nun udyda. hartman. buca enblydei il respect — che vus veis a mi de porta. vule cumpra ora in miert ei sturniem senza effect. da quei sturniem ha fridolin se faitg culpeivels — el fa uss è per quei penitienza en perschun. 35 benjamin. co? tgiei? fridolin en perschun? miu fra en perschun? ti salvadi crudeivel fra. vul ti fa il cumendanter de perschun ne forsa il boja sez da tès fras?
Line 248 ⟶ 312:
---550---
 
540 Theodor de Castelberg hartman. staupa la
540 Theodor de Castelberg hartman. staupa la bucca grad uss butatsch che ti eis. mai spetgia in auter pli prudent hofmeister ven a ti gleiti a mussa auters deportaments. — gie che ti sappias tiu fra ei en perschun — a mytscha buch ora, tochen chel 5 a mi paga bucca ora blut las milli ducatas chel ha a mi raffau. scena 5ta. jn waibel a tschels da vidavon. waibel cun schmanis a reverenzas da ry. jeu vai la honur da presenta ad els grazius signiur meia devotissima 10 visetta. ed ad els sin cumond da seia exellenza jl signiur. Presiden — N: primo — da restitui — havend dus tegiens bluts sut bratsch dus tegiens, che quels renomai dus schclafs leu ora silg ur della mar han priu giu a N: duo. hartman segliend el plaid al waibel. 15 glauter sai jeu schon! jeu engraziel a quei signiur per seia breigia. tscheu veis in tringelt dat citgiei. ei la sentenza vi da quels dus schclafs schon exequida? han ins schon schcudichau ora els? waibel. he — grazius signiur laschen mei ventscher ora meia comissiun. N: 20 duo — lai seia exellenza il signiur. Presiden ad els grazius signiur cun siu complimen notifica che ton lur signiur fra sco era ils dus schclafs tuchon tier il … fallamen schmenzigniau en encunter quels hagien selegitimau totalmein, … a seigien vegni enflai schubramein innozens e sco tals vegni declar[a]i legermein. 25 hartman. co nausch? tgiei ei quei? waibel. ed ascheia N: tri per consequenza lai seia exellenza jl signiur presiden ad els grazius signiur jnthima a fa da savè fetg a staing chei deigien 30 nuydis ne de buna veglia se scha plysche de retscheiver lur signiur fra senza entgina difficultad — senza dy plaid encunter a senza better ad els la mendra caussa en lur casa, a da tener (f. 10b) char el avon e suenter sco fra ed era a quels dus schclafs sa nagin da laid ni pauch — ni bia — ni miulla ni mesa ed era da bucha verti ni scha tier chei vegni faitg dad 35 auters — quei ei la absoluta seriusa voluntad a meini dil signiur presiden a pro finis hai jeu la honur da serecomanda obedientissimamein à lur graziusadat. vul y
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/548]]==
bucca grad uss butatsch che ti eis. mai spetgia in auter pli prudent hofmeister ven a ti gleiti a mussa auters deportaments. — gie che ti sappias tiu fra ei en perschun — a mytscha buch ora, tochen chel 5 a mi paga bucca ora blut las milli ducatas chel ha a mi raffau. scena 5ta. jn waibel a tschels da vidavon. waibel cun schmanis a reverenzas da ry. jeu vai la honur da presenta ad els grazius signiur meia devotissima 10 visetta. ed ad els sin cumond da seia exellenza jl signiur. Presiden — N: primo — da restitui — havend dus tegiens bluts sut bratsch dus tegiens, che quels renomai dus schclafs leu ora silg ur della mar han priu giu a N: duo. hartman segliend el plaid al waibel. 15 glauter sai jeu schon! jeu engraziel a quei signiur per seia breigia. tscheu veis in tringelt dat citgiei. ei la sentenza vi da quels dus schclafs schon exequida? han ins schon schcudichau ora els? waibel. he — grazius signiur laschen mei ventscher ora meia comissiun. N: 20 duo — lai seia exellenza il signiur. Presiden ad els grazius signiur cun siu complimen notifica che ton lur signiur fra sco era ils dus schclafs tuchon tier il … fallamen schmenzigniau en encunter quels hagien selegitimau totalmein, … a seigien vegni enflai schubramein innozens e sco tals vegni declar[a]i legermein. 25 hartman. co nausch? tgiei ei quei? waibel. ed ascheia N: tri per consequenza lai seia exellenza jl signiur presiden ad els grazius signiur jnthima a fa da savè fetg a staing chei deigien 30 nuydis ne de buna veglia se scha plysche de retscheiver lur signiur fra senza entgina difficultad — senza dy plaid encunter a senza better ad els la mendra caussa en lur casa, a da tener (f. 10b) char el avon e suenter sco fra ed era a quels dus schclafs sa nagin da laid ni pauch — ni bia — ni miulla ni mesa ed era da bucha verti ni scha tier chei vegni faitg dad 35 auters — quei ei la absoluta seriusa voluntad a meini dil signiur presiden a pro finis hai jeu la honur da serecomanda obedientissimamein à lur graziusadat. vul y
 
---551---
 
La vendetgia paterna
La vendetgia paterna 541 hartman. hola — veias nueta tonta prescha! se fermei enpau — encunter quei spruch vai jeu de fa excepziuns encunter. waibel. han exceptziuns de fa encunter — sche grazius signiur per dy sco da 5 nun dy — sche ston els fa excipiziuns avon seia exellenza il signiur presiden — avon mei gie va ei quei nuet a prau. tscheu vegnen las persunas enfladas e declaradas inozentas … — sezas. grazius signiur els san schon co ei han de retscheiver a secontener cun quellas servidoro devoti. va … scena 6ta. 10 Wall de rosas, hartman, fridolin — benjamin, bonifazi, arbogast — martin. benjamin. bein vegni fra fridolin. nua eis e staus schi ditg? contas larmas vai per tei spons denton. 15 hartman. fra temerari a vus selyschnonts miserabels schclafs. esses eun aschi zun inpertinents da vegny avon mès elgs? fridolin. hartman ti vegnies a haver entelletg bein avunda jl cumond dil 20 signiur presiden. jeu repetel a ti — vugegi buch ni a mi ni quels umens da metter zitgiei en peis ni da fa da laid. hartman. jeu creigiel schi zun ti havesses eun queida da schmanitscha a mi. turpigius lader senz onur. 25 fridolin. nueta reproschas — il signiur presiden ha mei dil ladernetsch totalmein … lybers enconoschiu. ti has mei a quels dus galant umens schau arresta — aber la fitschenta ha priu fin per nus honoradamein a per tei schandliamein. … 30 hartman. queschi ti inpertinent! il prozess ei nueta finius eun. signiur. sinaquei che els sappien per tgiei motif jeu vegnel en lur casa vardien tscheu eis ei ina bref dat ad el che jeu vai de consegnia ad els. jl meun 35 veng ad els bein ad esser conischents eun. hartman. jeu enconoschel mez eun jl meun dil bab. cul ha ventschiu legier. ei para dad esser il meun dil bab. aber siu sygill eis ei buch. il liug nua l' ei scretta, il dy cul ha scret ei tut nuet menzionau lien. 40
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/549]]==
541 hartman. hola — veias nueta tonta prescha! se fermei enpau — encunter quei spruch vai jeu de fa excepziuns encunter. waibel. han exceptziuns de fa encunter — sche grazius signiur per dy sco da 5 nun dy — sche ston els fa excipiziuns avon seia exellenza il signiur presiden — avon mei gie va ei quei nuet a prau. tscheu vegnen las persunas enfladas e declaradas inozentas … — sezas. grazius signiur els san schon co ei han de retscheiver a secontener cun quellas servidoro devoti. va … scena 6ta. 10 Wall de rosas, hartman, fridolin — benjamin, bonifazi, arbogast — martin. benjamin. bein vegni fra fridolin. nua eis e staus schi ditg? contas larmas vai per tei spons denton. 15 hartman. fra temerari a vus selyschnonts miserabels schclafs. esses eun aschi zun inpertinents da vegny avon mès elgs? fridolin. hartman ti vegnies a haver entelletg bein avunda jl cumond dil 20 signiur presiden. jeu repetel a ti — vugegi buch ni a mi ni quels umens da metter zitgiei en peis ni da fa da laid. hartman. jeu creigiel schi zun ti havesses eun queida da schmanitscha a mi. turpigius lader senz onur. 25 fridolin. nueta reproschas — il signiur presiden ha mei dil ladernetsch totalmein … lybers enconoschiu. ti has mei a quels dus galant umens schau arresta — aber la fitschenta ha priu fin per nus honoradamein a per tei schandliamein. … 30 hartman. queschi ti inpertinent! il prozess ei nueta finius eun. signiur. sinaquei che els sappien per tgiei motif jeu vegnel en lur casa vardien tscheu eis ei ina bref dat ad el che jeu vai de consegnia ad els. jl meun 35 veng ad els bein ad esser conischents eun. hartman. jeu enconoschel mez eun jl meun dil bab. cul ha ventschiu legier. ei para dad esser il meun dil bab. aber siu sygill eis ei buch. il liug nua l' ei scretta, il dy cul ha scret ei tut nuet menzionau lien. 40
 
---552---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/550]]==
 
542 Theodor de Castelberg signiur. jl sigill de lur bab han ils terchs ad el priu. da buca haver mess dy a liug po el haver ses motifs per suenter. fridolin. 5 astgien tès fras nueta savè tgiei il bab ha scret? hartman. ni bein vus pudeis schon udy. el dat pauchas bunas per quei che jeu mei a vus vai bucca vuliu metter ora sin gassa. legia. felg! ti has enderschiu — jeu sai che jeu dils terchs sundel vegnius pigliaus — ti 10 havevas obligaziun a pussonza de cumpra ò mei. pertgiei aber has quei (f. 11a) buca faitg? eunc alu uss gareggiel jeu buca pli che ti mei spyndries la providenza divina sa quei ordina che jeu mal grau tia schferdada charezia tonaton vegnel spyndraus, a sa schabigia da vigni nunspitgiadamein per strufia tei mal gartigiau felg. tiu bab — wall de rosas. 15 signiur. astgiel jeu spitgia entgina risposta? jeu sai els sygra — che jeu hagi ocasiun sygira de consegnia agli bab lur risposta. hartman. gie, spetgi schclaf. jeu vi respunder. arbogast vegni cun mei. 20 scena 7ma. jls da vidavon deno hartman ed arbogast. fridolin. seias egliadas salvatgias lajen spitgia nuet auter china risposta salvatgia. benjamin. 25 sigir avunda has ti ryschun. rubiesti salvadis eis el ord fuorma. aber dy a mi fridolin danunder vegnievas ti è. a nua eis staus? jeu schevel adina ti seias naven per encurry il bien bab — a per lybera el, vai jeu detg endretg? fridolin. 30 sentelj che ti has detg endretg! miu char benjamin. vai encuretg il bab aber buch enflau nua che jeu encurevel. aber seigies sygirs — jl bab vèses ti schon eun puspei. benjamin. tgiei jeu vegnel eun a vè el? chu? nua? ei dy po! mi fai quei plyschè. 35 fridolin. hagies eun pau pazienzia, quei astgiel jeu grad uss eun buca ufnia. jeu salidel vus sigr hofmeister, jeu vai legermen da vè els seuns a taffers. bonifazi. è jeu vai gronda consolaziun signiur fridolin da enflar els seuns —
 
---553---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/551]]==
 
La vendetgia paterna 543 en libertad — a declaraus innozens. mo quei a mi fa peina che jeu gleiti sto se separa puspei dad els. fridolin. vus stueis se separa da mei? a per tgiei lu? benjamin. 5 ei pertraitgi char fra! hartman ha mess nies hofmeister silla pli groppa maniera od survetsch. signiur. jeu sai ad els da dy il motif. lur hofmeister ei in um senza giogadyras. … a da quel aud ins nuet auter che rauba veglia — plaids velgs — 10 a faitgs — velgs. per quei motif ei oz leu ora silla ryva della mar en mia perschientscha da fa y od survetsch vegniu serau il complot. martin. o gliez lu ei schon passau ascheia. quei ei in faitg che jeu vai udiu leu era cun questas meias aignas ureglias. 15 fridolin. quei ei hondseli — quei ei puspei ina solèta strubiada dil arbogast, quei valanuet. aber quei ei la davos menada chel po tier — uss veng ei auter uorden per el. ed el croda el puez chel leva cava pils auters. signur hofmeister sefydien de mei els van buch od nossa casa. 20 bonifazi. gie miu bien signiur quei san els tem jeu buca dusta! els san gie il signiur hartman selaj nueta perschuader quei che el al arbogast aflen (f. 11b) che survescha profiteivel a lur pèchas da schquidonza a nauschadat — quei sto esser faitg a vegni exequiu senza fall ne retenientscha. 25 fridolin. jeu vai schon detg ad els a tuornel a dy. L' arbogast drova nueta fyl da traus ply en casa nossa a sche il hartman se laj è da mei perschuader nuet zun — sche datt ei eun zitgi che ha da cumenda sin el. quei ei franch avunda. 30 bonifazi. po buca prendien en mal meia forsa lyschada curiositad: tgi sa esser quel che cumonda sin el? fridolin. jl bab — che vus saveias? 35 martin. gie gie — il bab! quel veng a metter si capazaum a quei herli. bonifazi. perdunien! quei sai jeu ni cappi — ni capeschel eun. lur signiur bab
 
---554---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/552]]==
 
544 Theodor de Castelberg suenter informaziun dada da quest bien um ei sappi Dieus eun pil mun entuorn: a sche el po gie vigny libers — sche denton po il hartman eun entscheiver dischuorden a schgurdina ton sco el mai vul. tochen che lur signiur bab tuorna. 5 fridolin. temien nuet zun signiur hofmeister! hartman catscha els fin faitg buch ord casa — a calla guess da fa schgurdins. il bab ei schon lyberaus — ed ei bucca lunsch de cheu. bonifazi. 10 … mo sche quei mo fuss ascheia! co lessel jeu engarzia a Diu cauldamein. … benjamin. co tschontschas e miu char fra jl bien bab seigi lyberaus dys ti — a seigi bucca lunsch da cheu — co va quei in silg auter? nua eis el peia 15 — has ti viu tez el? reschdi clar! tgiei plaidas schi mysterius? fridolin. ei a mi fa gref avunda che jeu sto esser a fa ascheia. gie miu fra, jeu vai mez viu a plydau cun el — ed el ha strenschiu mei en seia bratscha. e tei veng el gleiti è a strenscher en seia bratscha. ha eun mo pintgia — 20 pintgia pazienzia. benjamin. gie bein! sche chu veng el peia? chu veng el he? mintgia momen mi para memi liungs. aber pertgiei has nueta detg da quei a hartman? fridolin. 25 jl bab mi ha quei ferm schcumendau. lai val il miserabel hartman endriescha quei eun baul detg avunda. per guess ed eigeli. benjamin. Dieus seigi ludaus — benedius ed engarziaus! chel a nus schi buntadeivlamein … schengegia puspei nies charin bab. en quel uysa vegnin … nus — 30 al a cun nus nies bien hofmeister, a quei rechli giust a christli salvai, sin in momen pli enperneivel saveva el vegny mai mai mai. fridolin. co peia quei — il giust al christli? bonifazi. 35 domadus han oz a quei dy survegniu lur chumiau. oz deien quels y ord casa. signiur. han quels umens faitg zitgiei dil mal?
Line 268 ⟶ 339:
---555---
 
La vendetgia paterna
La vendetgia paterna 545 bonifazi. buca fetg —- miu amitg els en ils pli fideivels a megliers umens. el en mo memi gstabats a memi al antycha gli hartman ed al arbogast. (f. 12a) martin. ma che tgi sa mai — vul quei sturneller hurlimuz — hartman haver 5 tut spyr da quels hurlimuz sturnellers alla moda nova? signiur. jeu enconoschel lur bab. survients fideivels dischmeta el franch mai. martin. gie gliez quei ei la vera vardat! quei ei in patrun! huch! a quel 10 eis ei termailg a plysche de survy. scena 8va. hartman — arbogast a quels da vidavon. hartman. 15 mai leu! veias adina semper pli confidonza culs jasters — che chul fra! tscheu schclaf ina bref — dai quella a miu bab sche ti zanua aflas el. ussa vomel jeu tut alla grada tiel presiden siu truvamen ven gleiti a tuna tut autruysa. arbogast cun yronia. 20 miu complimen alli signur wall de rosas! jeu laschi ad el augura en siu fatal destin bia buna pazienzia. va cun hartman naven. fridolin. miserabel pupratsch grend suenter sche ti savesses cun tgi ti plaidas. 25 signiur arva la bref. jeu vi era varda tgiei hartman a scret. bonifazi. mo miu bien um! tgiei figeis vus? pertgiei rumpeis sy ina bref jastra? 30 signiur. veias nueta fastèdi per quei. jl signiur de wall da rosas lubescha a mi quei senza dubj. legia da bass — ed agli seglia las larmas. quei crudeivel enconoscha siu bab pli zun nuet. buns affons — ei ston è tadla tgiei lur fra scriva agli bab. legia. miu bab — jeu vai conpassiun de lur 35 destin. tonaton sai jeu che els en disponi bein avunda de suporta quei che Dieus dispona. che els a mi en lur bref schlargien l' obligaziun dad els spyndra ora fan ei cun ryschun conpleina. jeu els havess mai pudiu libera senza metter nossa familia totalmein en pupyra, a per consequenza buca Romanische Forschungen XXX. 35
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/553]]==
545 bonifazi. buca fetg —- miu amitg els en ils pli fideivels a megliers umens. el en mo memi gstabats a memi al antycha gli hartman ed al arbogast. (f. 12a) martin. ma che tgi sa mai — vul quei sturneller hurlimuz — hartman haver 5 tut spyr da quels hurlimuz sturnellers alla moda nova? signiur. jeu enconoschel lur bab. survients fideivels dischmeta el franch mai. martin. gie gliez quei ei la vera vardat! quei ei in patrun! huch! a quel 10 eis ei termailg a plysche de survy. scena 8va. hartman — arbogast a quels da vidavon. hartman. 15 mai leu! veias adina semper pli confidonza culs jasters — che chul fra! tscheu schclaf ina bref — dai quella a miu bab sche ti zanua aflas el. ussa vomel jeu tut alla grada tiel presiden siu truvamen ven gleiti a tuna tut autruysa. arbogast cun yronia. 20 miu complimen alli signur wall de rosas! jeu laschi ad el augura en siu fatal destin bia buna pazienzia. va cun hartman naven. fridolin. miserabel pupratsch grend suenter sche ti savesses cun tgi ti plaidas. 25 signiur arva la bref. jeu vi era varda tgiei hartman a scret. bonifazi. mo miu bien um! tgiei figeis vus? pertgiei rumpeis sy ina bref jastra? 30 signiur. veias nueta fastèdi per quei. jl signiur de wall da rosas lubescha a mi quei senza dubj. legia da bass — ed agli seglia las larmas. quei crudeivel enconoscha siu bab pli zun nuet. buns affons — ei ston è tadla tgiei lur fra scriva agli bab. legia. miu bab — jeu vai conpassiun de lur 35 destin. tonaton sai jeu che els en disponi bein avunda de suporta quei che Dieus dispona. che els a mi en lur bref schlargien l' obligaziun dad els spyndra ora fan ei cun ryschun conpleina. jeu els havess mai pudiu libera senza metter nossa familia totalmein en pupyra, a per consequenza buca Romanische Forschungen XXX. 35
 
---556---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/554]]==
 
546 Theodor de Castelberg pudiu adempli l' obligaziun. jeu vesel peia nigin motif suffizient dad inculpa mei da munconza da meia obligaziun. che els a mi schmanatschen da struffia — a che jeu deigi tume Els croda peia da sesez. sche els sin in autra maniera san mytscha della schlavitit — sche veng ei a mi fa legermen. 5 augureschel ad els buna pazienzia, a da viver bein. hartman presentamein signiur regent de wall de rosas. schcarpa la bref en tochs a betta giun pleun. felg senza charezia, wipera malengerzieivla. bonifazi. mo con lunsch se perdeis po mai miu bien um! cun tgiei dretg 10 astgieis vus? signiur segliend el plaid. signiur hofmeister! han els buch il dretg de schcarpa ina bref che ven scretta ad els? martin. 15 ussa bein — schblaza culs meuns. ussa rump ei ò il chuet. il pluschein se fa od il chries. bonifazi. quei dretg sco els an detg enson sentali che jeu vai è. (f. 12b) … signiur. 20 eh bein — sche il medem dretg ha il signiur wall de rosas è. — tgiei staten ei aschy stuy? neu miu char benjamin — tscheu ei tiu bab. benjamin. fridolin — eis ei el? fridolin. 25 gie gie miu fraet glei propi el il bien bab. martin. a jeu? jeu sundel il velg martin. signiur strenschend en bratsch ses dus felgs. O mès affons. vus stueis a mi entras vossa schi gronda carezia — a 30 galanta demanonza fa megliera si la profunda plaga che vies malgartigiau a crudeivel fra a mi ha aviert. a vus bien hofmeister veis dau ina a mi schi enperneivla educaziun, che jeu sai buch esser engarzieivels avunda. bonifazi. ei ston a mi perduna! signiur wall de rosas. jeu sundel ton devon 35 surprius — che sai bucca tgiei dy ne tergia. benjamin. a jeu è sumigliontamein sundel tut od memez — aber tgiei sterschliu vestgiu han ei a dies? pertgiei han ei a mi leu ora silla ryva e nuet schau cuntonscher — che els seigien miu char bab. ina consolaziun pli gronda
 
---557---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/555]]==
 
La vendetgia paterna 547 havessen ei a mi bucca saviu dar. a schaven mei bargi vinavon. jeu lessel bunamein chizla cun els enpau. signiur. ti has ryschun. chizla miu affon — mo chizla cun mei. tiu chizlem ei a mi ina nova enzena da teia charezia. 5 benjamin. mo! per quella ga vi jeu quei scha esser — aber sil meins mi porschien lur meun, che jeu sappi quel bugnia cun meias larmas da consolaziun. … bragia strenschend a bytschond il meun. bonifazi. 10 è jeu sto bytscha quei generus meun. bètscha quel. signiur. vus hofmeister a vus chars affons mei figieis bunamein enblida vi, che jeu hagi [hagi] hagi eun in felg zun mal gartigiau. scena 9na. … 15 giust — a tschels da vidavon. … giust. jeu vegnel cheu per ryschda ad els zitgiei danief fisierli ord moda. mes giuvens signiurs. grad uss han dus fachins rebytschau cheu en casa ina cofra valti pesanta. silla quala ei la adressa: agli signiur frederi de 20 wall da rosas. da consegna ella casa de wall de rosas. signiur. miu char a fideivel giust. porti als fachins prendend od sach in danè quei tringelt. la cofra ei meia. giust tut sco perplexs. 25 ad els auda quella cofra? aluscha! — co sei cun quei? sundel jeu en in siemi. ne mi aflel jeu enfansegnias [[en fansegnias]]? martin. jeu portel a vus in salid, che vus saveias … vus giust — dil Martj velg. 30 giust. tgiei gianter veis detg? grazius signiur. bugien de hazar less jeu savè che els schessen sche els en els — ne schels en buch els? varda baul sil signiur a baul sil martin bien a staing: a ti martin eis ti? ti! — gie ti eis ti (f. 13a) cun pial a quailg. ti eis il martin quei 35 staing um ad els. — mo mein glei schon — gie els en schon è els en aigna persuna … — grazius signiur. hagien quella barbuna ne buch — a seigien mal drappai ne buch. ei digien po po danunder neunavon vegnen ei tut en 35* …
 
---558---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/556]]==
 
548 Theodor de Castelberg ina gada aschi enetg. Dieus seigi ludaus. ti — ti christli — christli — o christli — nus schvidein o puspei nossas — bulschas. nies char — velg — grazius signiur ei puspei cheu? jeu sto se metter en schenuglias a bytscha lur rassa — seigi ysada a pi eun groppa sco lei. o sche els 5 savessen tgiei schmysireivel plysche jeu vai de puspei pude varda sin els. christli. jeu vess biar on schau vegni endamen la mort al giuvenessen dy che schau vegni endamen che cheu ply survegness de vezer els. Dieus seigi milli a milli gadas ludaus che nus havein els puspei! glei gron gletg sche 10 jeu oz per spyr legermen vegnel buch o da sen. signiur. meia chara glieut vus esses a mi tuts chars a bein vegny. vus resteis en casa mia en miu survetsch sco vidavon. martin. 15 sapermen — christli — tgiei fas — lajes nueta da el sen de sallida è mei? … tiu velg martj? … chrestli. o miu marti! dad aur a da pedra buna. co eis è eun vifs a veschels. ti velg narrun. 20 signiur. mo sche miu hartman fuss è sco vus mès chars. tgi fuss ventyreivels sco jeu. aber tadlei jeu vus vysel — schei encorscher avon hartman nuet dil tut da meia vegnyda. veis udiu! quei sto esser: tochen il tems ven neutier de mi da denconoscher ad el. jeu vi resta en ina chombra, chin 25 metta ils gasts giu dameun — zuppaus denton. giust a chrestli rebytschei si sura meia cofra. martin. a jeu — tgiei sun jeu — sundel jeu nez tier nuet? jeu els bandunel jeu nuet — a cun tschels dus sche els comonden — vi jeu magari gyda 30 fa giu tgieuns. schei sto esser. la cofra leinsa by hurti rebytscha en siu liug. aber signiur wall de rosas — gliez lu trer en il vystgiu da galla cura chei comparen vonsei quitass jeu chei fuss bein faitg — en quei drapp de schclaf quitass jeu che terledess ad els sez de sta pli. basta els san cumenda. 35 signiur. vi schon cumenda leu si tut quei che jeu aflel basens. a che vus veis da fa. vegni cun mei mès chars. benjamin. mo bassai. els vegnen bein è a nus reschda co glei passau cun els 40 tochen chels fuven absens en lur schventyrau stan?
Line 284 ⟶ 360:
---559---
 
La vendetgia paterna
La vendetgia paterna 549 signiur. veias mo eun enpau pazienzia — dei enpau peda aluscha ven quei tut a suenda. fin dil 2d act. ven schau giu la tenda. (f. 13b) … tierz act. 5 scena 1 ma. hartman arbogast. hartman betta la capialla al tegien tut da villau sin meisa. quei ei tonaton in spell dil Demuni. jn schclaf miserabel dei haver astgiau senza entgin strof — da a mi fatscha cun rubiestiadat da better 10 ad els nauscha plaids — a pi eun de mei disarma? jl president sez schnega a mi tuta sadisfacziun. a miu malenpudau fra … — è a dus schliats schclafs chin sa neanch danunder els en ne vegnien teng el ils befs a susteng els. ei quei era mo umbriva da giusteia? arbogast. 15 quei capesch jeu buch ed intelligiel e buch co ei sa passa ascheia! sa tgiei preocupaziun, tgiei mala luna — ne tgiei siniastras jdeas il presiden po haver el tgiau? els pudeven el encurry da perschuader della ryschun, sche fuva seia rysposta adina la medema. jls acusai han lur inozenza enpruau schi claramein sco il soleilg. els stoppien eun oz sezi confessa, 20 che quels hagien sefaitg en nagin grau culpeivels denqual strof. els pudeven dy tgiei chei mai leven sche fuv ei tut adunbatten — a pi vysava el eun chels deien senuspy bein, de buca fa dil mal ad els — ne che els pudessen vegni en gron chuost. a quei fuva traso vinavon la medema leera. hartman. 25 quei ei gie bein ina fyna prozedura cun in gentilum! jeu vai stuiu legueter terladiu fastedy de chreppa. miu bagegia — mes papagais — meias schemias a mi fan nueta plysche. vai eun quella unica trost — che jeu vai dau in lavatgiau buca schi strusch agli presiden. arbogast. 30 o quei ei è vèr. grazius signiur! quei han ei faitg bein — ed ei exellent. tems da seia vetta enblyda il presiden buca vi quella lyschyva. hartman. schei schabigiass ply sche fa el guess pli bein persen. schel ha de da audienza ad in cumin grobianer — ne ad in gentilum. 35 scena 2da. fridolin a quels da vidavon. fridolin. eh bein signiur fra! schon enavos puspei dil signiur presiden? cun yronia co sei è curdau ora il secund truamen? astgiel jeu sta cheu en 40 nossa chasa? ne stoi jeu puspei chamina en perschun?
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/557]]==
549 signiur. veias mo eun enpau pazienzia — dei enpau peda aluscha ven quei tut a suenda. fin dil 2d act. ven schau giu la tenda. (f. 13b) … tierz act. 5 scena 1 ma. hartman arbogast. hartman betta la capialla al tegien tut da villau sin meisa. quei ei tonaton in spell dil Demuni. jn schclaf miserabel dei haver astgiau senza entgin strof — da a mi fatscha cun rubiestiadat da better 10 ad els nauscha plaids — a pi eun de mei disarma? jl president sez schnega a mi tuta sadisfacziun. a miu malenpudau fra … — è a dus schliats schclafs chin sa neanch danunder els en ne vegnien teng el ils befs a susteng els. ei quei era mo umbriva da giusteia? arbogast. 15 quei capesch jeu buch ed intelligiel e buch co ei sa passa ascheia! sa tgiei preocupaziun, tgiei mala luna — ne tgiei siniastras jdeas il presiden po haver el tgiau? els pudeven el encurry da perschuader della ryschun, sche fuva seia rysposta adina la medema. jls acusai han lur inozenza enpruau schi claramein sco il soleilg. els stoppien eun oz sezi confessa, 20 che quels hagien sefaitg en nagin grau culpeivels denqual strof. els pudeven dy tgiei chei mai leven sche fuv ei tut adunbatten — a pi vysava el eun chels deien senuspy bein, de buca fa dil mal ad els — ne che els pudessen vegni en gron chuost. a quei fuva traso vinavon la medema leera. hartman. 25 quei ei gie bein ina fyna prozedura cun in gentilum! jeu vai stuiu legueter terladiu fastedy de chreppa. miu bagegia — mes papagais — meias schemias a mi fan nueta plysche. vai eun quella unica trost — che jeu vai dau in lavatgiau buca schi strusch agli presiden. arbogast. 30 o quei ei è vèr. grazius signiur! quei han ei faitg bein — ed ei exellent. tems da seia vetta enblyda il presiden buca vi quella lyschyva. hartman. schei schabigiass ply sche fa el guess pli bein persen. schel ha de da audienza ad in cumin grobianer — ne ad in gentilum. 35 scena 2da. fridolin a quels da vidavon. fridolin. eh bein signiur fra! schon enavos puspei dil signiur presiden? cun yronia co sei è curdau ora il secund truamen? astgiel jeu sta cheu en 40 nossa chasa? ne stoi jeu puspei chamina en perschun?
 
---560---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/558]]==
 
550 Theodor de Castelberg hartman. pèra terlacha — tiu tarlacha dei buca fini bien marcau! en quella casa deias ti gudè pauchs buns dys. fridolin. 5 bassai che ti vegnies a mi bein ad esser grazius? ti vegnies quent jeu a buch enblyda … — che ti eis miu fra. che questa nossa casa paterna (f. 14a) ei bucca casa da correctziun! aluscha stos ti eun save a tene endamen, che jeu figiend viadi per mar vai giu chyschun da dischmetter ualti fetg quellas temas dad affon. 10 arbogast. quei ei aber e bucca fetg manierli signiur fridolin da plyda cun lur signiur fra en in thon aschi de beffas a tarlachs. fridolin. aber euncalù, tonaton adina schi manierli il meins sco il inpertinent 15 a schmanitschond ton da miu signiur fra. aluscha! els signiur arbogast san bein — els en nueta mi hofmeister. arbogast. aber silmeins vai jeu schon purtau in nief hofmeister per els. fridolin. 20 jeu dubetel era buch chei vegni ad esser in aschi manierli — aschi mieuvel — aschi da bien exempel sco els signiur arbogast. hartman. mo dai peda enpau, sche vegnies ti schon ord marvelglias tgieinin che glei. 25 fridolin. schon bien, quei stueinsa peia spitgia tochen lù. aber ferton quitass che nus duessen denter nus puspei vegni buns — ed en perinadat. jeu vai cheu cun mei sur mar enavos rebytschau cun mei oitg tschien zechins. quels vi jeu a ti restituy — tschels duatschien vai jeu duvrau da fa las 30 spesas sil viadi. hartman. a tier tgiei nazegia uss quei malnizeivel a mal patertgiau chuost? fridolin. quel ei unfrius si alla charezia dil bab per el. a per consequenza 35 bia meglier spendy che bia milli rentschs sin quei bagegiem che tut ry lunder giu — dad in chisti da divertimen senza basens. hartman. schon puspei beffas a terlachs da spott: ti fas meglier de nueta semescheda en faitgs che ti entellys nuet zun. a van e nuet sidengiu a
Line 292 ⟶ 371:
---561---
 
La vendetgia paterna
La vendetgia paterna 551 ti aber teidli ti — jeu cartevel ti mettesses quels danes en deposit zanua schi ditg chin pudeva haver speronza da lybera il bab. fridolin. gie ascheia fuvel jeu intenzionaus. aber ussa vesel jeu en conpleinamein, … che glei nagina speronza, nagina chyschun ply avon meun da spyndra 5 il bab. hartman. a per tgiei lu buch? jeu quitass ti sefydasses schon ton de tes amitgs — quels dus schclafs — a da cun quels ils danes per spyndra. fridolin. 10 els retscheiven nuet ils danes? els san chil bab dumonda sez bucca pli da vegni spyndraus. hartman. co jeu dei quels tès reschienys cappy ne entelgy sai jeu buch. ti a miu manegia eis tut fisierlis — ed a mi para ei che ti seigies zaco tut 15 mydaus. fridolin. teidli fra! jeu a ti confessel sinzeramein: jeu sai mez buch co a mi ei! tochen en cheu — fuvel jeu perveia della schventyra da miu bab — adina en mal ruaus. — pleins quitaus — cont[r]istaus — a tut pitgaus. 20 aber oz! sundel jeu tut en ruaus — tut sereins … — tut trustigaus a bia pli senza quitau che ti. — ò haver buna conzienzia tgiei (f. 14b) gronda lefgiera quei ei per ins ti … creis buch. hartman. ti menezes cheu citgiei in denter gl' auter — sco quellas che 25 schbarbatten paternoss traso. gie daveras — sas è schils dus schclafs en eun cheu. fridolin. gie per guess! quels en eun cheu. hartman. 30 quei ei grad bien! dapeia chil president fa la rauna de a mi fa da sadisfacziun, sche vi jeu da memez prender quella. fridolin. a co vul è prender a meuns da fa quei? hartman. 35 jeu vi pusta glieut per fa bystuna els taffer. arbogast. gie grad quei ston els fa fa grazius signiur! bystunai ston ei vegny chil giavel a da ry — o quei ei exellen.
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/559]]==
551 ti aber teidli ti — jeu cartevel ti mettesses quels danes en deposit zanua schi ditg chin pudeva haver speronza da lybera il bab. fridolin. gie ascheia fuvel jeu intenzionaus. aber ussa vesel jeu en conpleinamein, … che glei nagina speronza, nagina chyschun ply avon meun da spyndra 5 il bab. hartman. a per tgiei lu buch? jeu quitass ti sefydasses schon ton de tes amitgs — quels dus schclafs — a da cun quels ils danes per spyndra. fridolin. 10 els retscheiven nuet ils danes? els san chil bab dumonda sez bucca pli da vegni spyndraus. hartman. co jeu dei quels tès reschienys cappy ne entelgy sai jeu buch. ti a miu manegia eis tut fisierlis — ed a mi para ei che ti seigies zaco tut 15 mydaus. fridolin. teidli fra! jeu a ti confessel sinzeramein: jeu sai mez buch co a mi ei! tochen en cheu — fuvel jeu perveia della schventyra da miu bab — adina en mal ruaus. — pleins quitaus — cont[r]istaus — a tut pitgaus. 20 aber oz! sundel jeu tut en ruaus — tut sereins … — tut trustigaus a bia pli senza quitau che ti. — ò haver buna conzienzia tgiei (f. 14b) gronda lefgiera quei ei per ins ti … creis buch. hartman. ti menezes cheu citgiei in denter gl' auter — sco quellas che 25 schbarbatten paternoss traso. gie daveras — sas è schils dus schclafs en eun cheu. fridolin. gie per guess! quels en eun cheu. hartman. 30 quei ei grad bien! dapeia chil president fa la rauna de a mi fa da sadisfacziun, sche vi jeu da memez prender quella. fridolin. a co vul è prender a meuns da fa quei? hartman. 35 jeu vi pusta glieut per fa bystuna els taffer. arbogast. gie grad quei ston els fa fa grazius signiur! bystunai ston ei vegny chil giavel a da ry — o quei ei exellen.
 
---562---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/560]]==
 
552 Theodor de Castelberg fridolin. aber sappias frà! quei selai bucca fa. ti sas mettei buch eun — che els uss han dismess lur drapps de schclafs — a che lins dad els ei in signiur de reputaziun — a l' auter ei siu servitur. 5 hartman. a cu glei tut priu — a tut detg — a tut faitg. sche sei dus enganaders. fridolin. oibo frà! quei en ei schon buch! a sche ti veses els zachù — lai val — franch dys ti tez chei seigi buch ascheia. 10 scena 3tia. jls da vidavon — al waibel. hartman. sa tgiei veis vus schon puspei dad encury cheu? waibel. cun schmanis de zeremonias. 15 per fa ad els grazius signiur mia devotissima reverenza. a da notifica enten num de seia exelenza il signiur presiden — qualmein milsenavon — eunca . . . a tonaton ad els grazius signiur ad els ed a lur schpatis . . . memoria — vegni eun a ruchlar en quella entuorn quel . . . . . . da vegliurd tems enneu bein manada en è adina hondrer . . . . observada 20 moda da zensura da peina — ella quala rochla . . . . dat grad en dies quel tal — il qual sut elgs ad en fatscha da seia exelenza il signiur presiden se conblidavi a piarda cun plaids maldyschents a lyschai jl rispett. — a schinavon a dapeia che glei buc — cun meins — che els grazius signiur cun plaids encunter glempf a honur a senza respect han surfalliu a mal luvrau — sche dejen ei grada leu en danè blut meter a meuns a mi 25 la solita taxa per quei fixada da 20 zachins, ne en cas da ailg miula tergliena — se pyna tier senza fall da retscheiver la forza executifa. [Brefs.] (Ischi III p. 179 — 189, Brefs de landrichter Theodor de Castelberg edidas das de Dr. C. Decurtins.) I Miu amitg! las caussas para ei, chei sènbrioglieschen pyr e pyr. el Schvizerlan 30 veng ei tut mess sin in total pei nief; era cheu veng ei discuriu da stuè patertgia vid in autra constitutiun. fai quen, co nos purs vegnan … a myra lien, schin propona quei ad els. jeu tem fetg, quei dat anlos tier scenas da tumult a disgrazias. jeu quitass eunch uss, sche gie chei sto gni midau
 
---563---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/561]]==
 
[Brefs] 553 per part, seigi buca las uras. mi lai save, schil camerdiener della claustra da muste ha era plidau cun tei, a tgi quei sign. seigi, che compigniava el, a tgiei ei an faitg leu. cheu van ei vinavon culs process dil Zuezug. il resident franzos nief ha faitg seia comparsa en sessiun. ei para in um affabel a moderau comeyras ei buns naven. novadats e auter sai jeu 5 pauchas. Tor de Cg. Coire, le 12 feuve. 98. II. Zurig ils 7 da marz 98. Sentelly, che jeu sundel cheu. vai retschiert teia bref, aber ei para, 10 che jeu seigi arrivaus memi baul. eunch uss han mintgia cantun da fa per sez; cheu essen nus en critichas circumstanzas. jer sei vegniu notificau, che purs seigien … sin veia per vegni el marcau. Sil zuch sei stau tut allert, ils canuns en sillas batereias per tut entuorn, cheu al corf, nua che jeu sundel, sei dus da mintgia meun la casa encunt il lac, ils burgeis en tuts 15 sut las armas, gliei vegniu truppas da bia vitgs en agit gli marcau; sappi Dieus tgei ei dat eun. cheu ei novas, chils franzos seigien chitschai ord il bernes, solothurn ei liberau, che fuva priu per tradimen. en nossa tiarra sto ei ussa quels dis rumper. jeu sai era, che l' uniun fussa ussa pli necessaria che peun, aber tgi vul mida tgiaus scaldai a stinai. general hoz 20 ei stiarzas arrivaus, a jer sel jus encunter bern; jeu tem, jeu tem, chin se balliastra schi gitg in encunterlauter, tochen chei veng umens da freid jastars, che metten a gled. Sallidi lorentg, a quella ga sa jeu buca ad el respunder. Sentelly, chei fuss stau avunda cun Sprecher a paris, aber sco ca ei leven fa yra planta era puspei, sche stueva citgi da nossa ligia era 25 esser leutier era has ti rischun, che nus duessen tener en pfiffa, aber ina part manegien, chei seigi meglier de searma a fa flaussas. la constituziun tier nus, tochen ils schwyzers an buch ina priu si, chischunescha nuet auter che periculus sgurdins a nus. buxtorf ei staus cheu sco representan dil pievel cun in auter cunpointg, per perschuader cheu da termetter deputaus 30 a bern, per muenta, chei se democratiseschien. cheu aber han dau risposta, che deputaziun seigi buca basens, bein aber veglien ei a lur representan, che se afli schon en bern, da gl' endrez, chel suttegni quella proposiziun leu. jeu vai plidau gitg a liung cul buxtorf. el ha getg, che o hs [[ochs]] tuorni quest jamna da paris, sche gie chel hagi buca finiu seias incunbenzas leu. 35 tgi sa, sche quel ven forza cun enqual ultimat. grad uss veng in dragoner da schafhusa cheu cullas novas, che truppa da leu vegni a vegni per yra en agit a larmada schvizera. oz ne dumeun vegnen era da claruna cheu tras. en quest cantun aber muort las sgrazieivlas disuniuns internas fan
 
---564---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/562]]==
 
554 Theodor de Castelberg ei da nagin agit. dumeun spetg jeu cumonds, co jeu vai da fa, sche jeu dai sta pli gitg, ne schei mi clomen a casa. a luzerna sei stau ju ils lansturm a da schwiz encunter il franzos. nua che jeu less ira els cantuns, sche han ei da fa sez avunda, a mi san da nagina ressoluziun, a senza 5 chei se rimni ina raspada generala dils schwizers, sai ei per nus nuet vegnir concludiu. general hoz dei haver sexternau, il prigel seigi nuota schi grons, schin mo drovi prudientscha sabiamein. tgi sa, el forsa sa era citgiei da quei meun chel veng. sche jeu stundel cheu pli gitg, sche vi jeu scriver taffer, ti fai era il sumiglion; sche mo las brefs van rechtiamein. 10 ils signurs cheu en dy a noitg sil rothhus, chin sa strusch plida cun els, a per quei han ins breigia da penetra citgei da fundamen. auters amitgs cheu [[chen]] buch el regierung han savens da fa wachts, tut fa wacht spirituals, seculars, professers a docters. perfin lavater, il fisionomich, vels sco lei, fa il wacht suenter tour. pestaluz ei a frauenfeld, nua chils nof cantuns, 15 che dominaven leu, han termess mintgin in deputau per termina la nova regenza e schar els libers. mayer vai spigiau suenter tochen uss, aber buca pudiu trappla. sin corespondentas cheu sa ins se scha pauch. era a mi veven amitgs empermess tschella ga, che jeu sundel staus cheu, da scriver, aber vai mai survegniu ina silba. per quella ga quei, da paris dapi 20 chei en y, vai jeu enderschiu ne da vif ne da miert. Cg. III. jeu tournel puspei a scriver. tscharner mi ha scret. gl' enprem fa el ina liunga haranga, co ils schvizers vessen pudiu esser pli ventireivels, schils marchaus vessen zediu alla aristocrazeia bunamein, il qual ei ston 25 ussa fa. suenter veng el cun nossa tiarra, chils s. hagien tut sutminau, enstailg schar yra tut ruesseivlamein, nua che ins els scheniavi, hagien ei tschochentau il pur cun mille faulsadats e menzegnias. per fin hagi v. g. s. Tscharner manitschau meuchelmord. ils cumins caddi, foppa, lognezza, valrhein, schons, tuseun seigien midai. domat, schanvetg undervaz seigien 30 alterai encunt. il ausschuss. per fin el herschaft hagien ils bodmers sut pretexts davart lur cunpra ora a perveia da plontas da libertat, che mallans a majenfeld han derschiu si, ed il usschuss ha els admoniu da quellas dischmetter, pertgei ella part sura schgleteven encunter quei terribel, surmanau … il pur, chels en petters encunter il landtag. Gyot seigi buca segirs 35 en quera a Tscharner a ses amitgs sapien buca da schyrm. jeu vai dumendau da pode turna a casa aber adunbaten. el scriva, che en quella situaziun vegni gl' ausschuss a nunta delibera sils gsandschafts a schiglioch vess el cussigliau, da cloma anavos mei e tei. el vegni a pusa, chins cloma ensemen il landtag e vegli demonstra a quel, chin stoppi haver truppas
 
---565---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/563]]==
 
[Brefs] 555 per schyrm, forza en paucs dis seigien zaconts tschien purs en cuera e detti quess disgrazias. ina dyctara stoppi esser. ils plys vegnien en confus, tgi vegli suspender, tgi vegli ina dertgyra (ein Verdächtiges gericht) tgi ses detti agli Zuezug aber cun sieu meini prendi il Zuezug ussa bucha sin sez. ils democrats seigien memi tumeletgs a rascher memi difficultus 5 per tene stanga. el dubetti, che la myra seigi da stuschar nossa tiarra tier ils cisalpiners: essend che guyot vesi buca bugien che nus seunyen culs schwizers etc. ussa fai quen, co quei va. schei muenten glieut armada per sutene il landtag, sche sei il fiuck envidaus a sappi dieus, co el ven stizaus. gliei prigel, che nus vein uiarra interna, alurcha ven citgi a metta 10 perina. cheu va ei era bein odameun. bern, friburg, sollothurn en en meuns dils franzos. las truppas da tschels cantuns, che fuven vegnidas en agit, tuornen a casa. ils purs el bernerbiet en sco vietys, sappi dieus, tgiei ei dat eun. las truppas da turitg han obteniu da pude turnar cun tut lur uorden, vaffens a bagage cula condiziun da buca purta armas encunter 15 … frontscha, deno sche la cumina patria vegni attachada. quellas da tschels cantuns fuven sils confins a schock ei an udiu che bern seigi fitau, en ei se viults enavos ed y a casa. cheu essen nus eun en belagrungsstand, aber la regenza provisoria ha dischmess ses posts ed il marcau vul receiver 600 umens della tiarra en garnischun da fa ils vachts culs burgers. jer 20 sei vegniu gsandtas da luzern a clarunus, per se metter denter, per uny il marcau cul pievel della tiarra. ei para che ussa se tschenti la mala fidonza e petradat denter marcau e la tiarra. jeu vai termess express las novas davart bern a casa e gargiau danovamein da pude yra ella tiarra. forsa che quella ga surveng jeu risposta, gliei aber e leu en quellas circumstanzas 25 pauch leger. schein vè, schils franzos staten uss, ne schei van eun pli vinavon. jeu vai scret a perdegau ferm l' uniun a perinadat cunzun uss, aber — forsa adumbatten. ussa auter per quella ga nuet. Turitg, ils 10 da mars 98. tiu amitg 30 Cg. general hoze suva [[fuva]] arrivaus, el ei jus per y a bern, cul ha enderschiu chei sei priu sel turnaus, ed uss sel jus puspei sen siu post el austria. IV. Turitg ils 17 de marz a° 98. 35 quest ei la quarta bref, che jeu a ti scrivel, a jeu vai retschiert duas sulettas da tei, ina dils 21 favre l' autra dils 6 da quest. cheu ei la rimnada nazionala ensemen. eunch uss aber ei fatg pauch. ei an decretau, chils comembers deien purta in penda vid il bratsch da tgietschen mellen
 
---566---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/564]]==
 
556 Theodor de Castelberg a nèr. ei an era engierau da conzepi ina constituziun, che se fundeschi sin libertad, egualitad, vertit a relligiun, a da schurmia beins a persunas suenter dretg a rischun: … cun ne senza influenza jastra ei nuota menzionau. ils capps della garnischun en numnai: gl' emprem in della Tiarra, lauter 5 del marcau, il tierz della Tiarra. Ti eis staus pauch flissis da scriver, dumeun ne surdumeun vom jeu a casa. ils munis, tem jeu, che vegnen stergliai, sche buca dismess dil tut. quentel, che ti tuornies è gleiti. V. Turitg, ils 18 de marz 98. 10 … Ussa forsa che la martscha schlop' ora. a basel sei gniu perinamein acceptau in plan, co il schvizerland dei esser da cheu denvi units e nun sparteivels. nagins cantuns deien haver tiarms, bein esser indicai en tgie logens scadin consisti. nus deien era vegni envidai leu tier e sche nus accepteien, dei ei esser 22 cantuns. Valeis, il Watlan, friburg cun empau 15 da bern tier, bern cun quei dentuorn, arau cul argeu, luzern, uri cun d' ursera, laventina, rievera blenga a blizuna, lieun mendris, val maggia a lucarno, il turgeu, las tiarras vidavon dil avat da s. gailg cul marcau da quei num, reinthal, saxs verdenberg, gams, sargans, march a rappenschwyl, schwiz cun chisnacht, gerschau a hofs a einsidlen, zug culs fryamts a baden, 20 Turitg, solothurn, basel, schafhusa, appenzel, unterwalden a la rezia. 5 fussen ils caps, dus cusseilgs, ina zerta quantitat truppa adina sin peis. basta gliei leun, jeu vei grad pudiu surlegier api stuiu turna. 5 ministers stoveins era vè. basel ven a termeter cheu a Luzerna a schafhusa a fors eun pli loogs deputaus per fa prender si ascheia. l' enprema rimnada ven 25 proponida ad arau da tene. ascheia vegness basel buca tiel huffen gron. las fogteias talianeras aber resten schvizeras. gliez han ils representans a lieun scret pèr uss cheu, chei seigi stau a lieun in gieneraladjutant cun scorta et hagi gareggiau, chei deien notifica, tgei cesalpiners hagien els disturbau a faitg de laid, sche veglien ei quels scharfamein zensura. els 30 deien pude resta schvizers, aber la constituziun, chils svizers prendien, stoppien els era prender. dano mensdris a quei, che seigi da tschei meun il lag gliez vegni tier cisalpinien. quei ei sco vai schon getg, notificau cheu ufficialmein et usia en quest plan ei mendris e cun tschei. Tgi vuel cappi, co quei schai? cheu fa ei sensaziun et eun pli veng ei a fa als cantuns 35 pins. ei se lai bia discuorer sur da quei ton pil local sco per la proporziun da pievel. gi sur tut, nua prender da paga tut quei uorden, sche per fin cheu se stermenten sin gliez co els stons populars sei quei d' incamina a pude sustenè. quei dat sbuseraus inbruglielms a tonaton da basel vegn ei scret ad amitgs cheu, che quei stoppi tras neca l' uiarra vomi vinavon. a
 
---567---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/565]]==
 
[Brefs] 557 tgi vul retenè il Rhein gron, che cuorra. basta uss anins da studia a choch in fa, schi fallescha, scheinins cun cuolpa. ella tiarra audel jeu, chei seigi puspei quietau enpau ils s. en se stermentai culla caduta da bern. lanshopma salis seevis che jeu vai viu cheu, mi ha getg sez: nossa famillia dess ussa se sutta metter a buca vule tener stanga; el leva sta cheu eun pli gitg, 5 pertgiei dus sès schienders en per cheslereias imputai e vegnien processai: daniel et ulisses ed el leva nueta capitula; aber cu cheu ei vegniu quella furia ed il marcau fuva el balagrungsstan, sche eis el jus a casa. jl marschal lez vevel jeu mai viu, lez fuva jus ensi schon eunch ei entscheivi, el ferdava cunpaitg. ulisies seigi staus cheu el marcau duront quella tumulta, 10 vai aber mai viu. ussa as ti puspei bia uorden, teia bref dils 13 vai jeu reciert grad suenter, che la meia da jer ei stada naven. alleger, jeu vom dumeun ensi. ils Franzos en da tier, tonaton vargen ei eunch uss buca las grenzas dil bernerbiet encunter cheu. restal Adina tei Cg. VI. 15 Turitg, ils 1 . . . da . . . . . . . 98. . . . ei la pasch fatgia. il obercheit provisoric ha dismesch seia charga dil tut a meuns della commissiun della tiarra. quel regia ussa a ven a numnar il regimen ad interim, tochen che la revisiun ne la constituziun nova ei fatgia. tuts auters dicasterys staten per inagà, tochen la commissiun 20 della tiarra urdeina autrauisa. mille umens della tiarra vegnen per garnischun el marcau. ils cuosts van sil entira tiarra, ils officiers numnen la truppa senza ressalvon capitanis e quels dil staab. ils sez numna la commissiun della tiarra sco era quella fixescha lur sallari. ella constituziun nova veng ei numnau ils regenters a proporziun da pievel ed il marcau fa la 16avla part, 25 el provisory il marcau la quarta. fai quen, con quei sbassau! burgerm. wys ed auters en sabsentai. Oz eis ei gniu tschentau la plonta cheu el marcau vida tschei meun lenprema pun sil plaz dil zunft la maissa. ils burgers han quei faitg sezi a denton ora silla tiarra sbaraven canuns per allegreia. ussa sei tut quietau e perina. dils franzos audins, chei se avonzien pauch 30 u sil meins pleun cheu encunter. dumeun va deputaus 3: in dil marcau e dus della tiarra tiel general brüne per fa da savè, ch' ei seigien perina, veglien mantene buna amizizia e harmoneia culla frontscha, aber spetgien era, che quella fetschi il sumiglion encunter els, vegni a scha nun mulestau lur integritad et independenta. jeu vai scret a casa valti ferm per obvia 35 rupturas e malas veglias. ei mi scriven, chei hagien fatg squitscha meia bref per fa impressiun als cumins. jeu vai allegau, che l' interna mal perinadat hagi traitg la ruina sur bern, sollothurn a fryburg ad ascheia duess quei schi frestg exempel survir dad esser units. quella ga vai jeu
 
---568---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/566]]==
 
558 Theodor de Castelberg scret l' uniun da cheu, che tras quella sappins ver speronza dad in bien success da cheu denvi, ascheia duess ins era ella tiarra fa gl' aussöhnen quellas perigulusas circunstanzas e redemer perinamein la patria ton schcin pò. ei mi termetten cheu ina bref da termetter a ti, la quala jeu mettel 5 cheu tier. a mi han ei dau avis da vegni a casa, jeu vomel peia en pauchs dys. jeu less mo eunch yra eun endriescher cheu la risposta da Brune che quels porten; leu tras sto ei sclary ualti bein la sort dil schvizerlan. sil pli tard dumengia, che veg, po ei esser cheu, alluscha se metel jeu sin viadi per yra a casa. schei van buca mengia hezi el faitg, sche quitass 10 jeu che ruptura dess ei nagina en nossa tiarra. jeu vai plidau cul Mayer, el ei in pulit giuven a discuorra zun bein, el tei salida cauldamein et ha reschdau bia da teia amizezia. el gi, che tochen uss seigien las brefs ydas rechtiamein, aber uss grad en quella furtina, tochen chei seigi buca regulau enpau las caussas, sappi el nueta gi. ussa sai jeu pauch auter, stai ti 15 leger. forsa chil lantag, schel vegn ensemen, tei cloma a casa, allurcha veinsa gitg da paterla. sche ti scrivas pli, sche fai ina capertura a professor füssi cheu, sche mi sa el termetter. sche jeu sunca pli cheu, sas era scriver in per lingias ad el *). Cg. *) Sura. bref ei empau defecta dell' aua.
Line 324 ⟶ 412:
---569---
 
559 [COMEDIA.] (
559 [COMEDIA.] (Ineditum nach Ms. VB.) Gl' emprim act prima scena. Sylvia a Daphna sia amitgia. [f. 1a] … Vezas, mia amitgia, co la permavera entscheiva schon a nus clamar or sil feld, audas lou en quei uaul co ils utschials contan a fan legria? vezas cou, co la tiarra se vistgiescha dad in bi vert a fluriu vistgiu? o con vantireivlas essen nus, mia cara; nos gis passan cou en spira iñocenza, senza nigins quitaus a peinas. con denter nus regia la legria ad il ruaus. 5 a scha nus essen gie paupras, a nossas casas ein streitgias, sch' essen nus auncalura contenzas a consoladas cun nies stand. sche gia nos vistgius ein buca prezius, sch' ein ei tonaton bein faigs a delitgeivels distingui bein savens cun maigs a bindels. en nossas hettas regia la tempronzadat, a migliein cun plischer a buna cunsienzgia chischiel, pischada, paun a laitg, 10 ad essen pli cuntenzas cun quei, ca las riginas dil mund. Daphne. Cun rischun laudas ti, mia cara, il nies stand. mo, eis bucca aunc enzitgiei ca nus pudess far aunc pli ventireivlas? … ei l' amur bucca era quella, tras la quala nus sentein savens in celestial plischer: l' amur nus 15 malegia pli bials ils pisturs, à fa, ca nus vesein els cun ina certa contentezgia, … ca ei da garigiar. Sylvia. O cali da ludar a mi quei tissi. pertgei l' amur ei nuot auter ch' in tissi, ad aschia hasseg' iou ses plischers, a rigiel or ses legarmens. 20 Daphne. Ploun ploun mio [[mia]] Sylvia: l' amur ei da duos sorts. ina ei adina libera a senza turpeig. l' autra ei shobra a perderta. l' emprema hasseg' iou era schi bein sco ti, pertgei ca leza convegn pli ails glimaris, ch' alla gliout. aber l' autra ca ven regida della vertit, convegn pli ad in ch[r]istgoun 25 rischuneivel, ella possa alla olma, ligia ensemel ils cors, ad in veza siu agien maleig en in auter, cha pertragia schi zartamein sco nus. ad hassegias ti er quell' amur? …
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/567]]==
Ineditum nach Ms. VB.) Gl' emprim act prima scena. Sylvia a Daphna sia amitgia. [f. 1a] … Vezas, mia amitgia, co la permavera entscheiva schon a nus clamar or sil feld, audas lou en quei uaul co ils utschials contan a fan legria? vezas cou, co la tiarra se vistgiescha dad in bi vert a fluriu vistgiu? o con vantireivlas essen nus, mia cara; nos gis passan cou en spira iñocenza, senza nigins quitaus a peinas. con denter nus regia la legria ad il ruaus. 5 a scha nus essen gie paupras, a nossas casas ein streitgias, sch' essen nus auncalura contenzas a consoladas cun nies stand. sche gia nos vistgius ein buca prezius, sch' ein ei tonaton bein faigs a delitgeivels distingui bein savens cun maigs a bindels. en nossas hettas regia la tempronzadat, a migliein cun plischer a buna cunsienzgia chischiel, pischada, paun a laitg, 10 ad essen pli cuntenzas cun quei, ca las riginas dil mund. Daphne. Cun rischun laudas ti, mia cara, il nies stand. mo, eis bucca aunc enzitgiei ca nus pudess far aunc pli ventireivlas? … ei l' amur bucca era quella, tras la quala nus sentein savens in celestial plischer: l' amur nus 15 malegia pli bials ils pisturs, à fa, ca nus vesein els cun ina certa contentezgia, … ca ei da garigiar. Sylvia. O cali da ludar a mi quei tissi. pertgei l' amur ei nuot auter ch' in tissi, ad aschia hasseg' iou ses plischers, a rigiel or ses legarmens. 20 Daphne. Ploun ploun mio [[mia]] Sylvia: l' amur ei da duos sorts. ina ei adina libera a senza turpeig. l' autra ei shobra a perderta. l' emprema hasseg' iou era schi bein sco ti, pertgei ca leza convegn pli ails glimaris, ch' alla gliout. aber l' autra ca ven regida della vertit, convegn pli ad in ch[r]istgoun 25 rischuneivel, ella possa alla olma, ligia ensemel ils cors, ad in veza siu agien maleig en in auter, cha pertragia schi zartamein sco nus. ad hassegias ti er quell' amur? …
 
---570---
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/568]]==
 
560 [Comedia] Sylvia. Sco ti reschdas cou, schei quei l' amicizgia, a quella hasseg iou buc. Daphne. 5 Na, l' amur va plinavon ca l' amizizgia; ella ei bia pli ferma, ella schravolva l' olma, a dat pli zarts a pli plischeivels sentiments. ella ligia ils cors ensemen con pli ferm ligiom ca l' amizizgia; a schengegia siu cor mai ad in obiect. pos ti aunc hassigiar ina schi niebla amur, la quala il scafider ha tschentau en nos cors? 10 Sylvia. Ilg ei ver, quell' amur ei schon flanziada en nos cors, aber ils lasters han schon maclau ella da gig en nou. la soletta amicizgia ei quella, ca po star con la vertit. aber miri lou ei quei bucca Damon, ca ven lou? Daphne. 15 Bein, us vi iou ir, stai si legra. l' autra scena. Damon a Sylvia. Damon. O Sylvia, dei iou pia adina plonger per nuot? Dai iou nuota gir a ti da mias peinas a da mia amur? Ti mi turmentas memgia gig. ti 20 miras strusch sin mei; ad eis entraso crudeivla. Dai po plaz all' amur; a teidli mei. [f. 1b] Sylvia. Ti sas schon mia risposta, ti has schon udiu savens ella. crei a mi iou tegn ault la vertit, a vi nuota ver da fa con tei, iou gig grad or, a 25 vi nuota saver della amur. Damon. Ach pertgei eis ti mai schi vilada encunter mei, ad aschi crudeivla? ach pertgei hassegias ti mei schinavon? Sylvia. … 30 Jeu ti hassegiel nuota Damon, sonder jeu fetsch cun auters sco cun tei, ad aschia deias ti bucca ver per mal. Damon. Jou ca ti carezel pli ca tut il mund? jou ni vi ne pos rumper quels ligioms, coils quals ti mi has ligiau. 35 Sylvia. Tui propiest, o Damon, mi fa bucca midar mes patertgiamens. ad igl ei la spira vanadat ca ti inspira quest propiest. ti enqueras miu cor, jou vez schon, per cerschentar il diomber de tias victorias sur dellas mattouns. allura vigniessas ti a rir or mei, ch' iou ti vess schau surmanar. 40 in ca vul mai murar alla moda, quel ven bucca a muventar mei.
Line 332 ⟶ 423:
---571---
 
[Comedia] 561 Scena terzia.
[Comedia] 561 Scena terzia. Dorinde, Damon a Sylvia. Dorinde. … … … … … … Scha tia Sylvia ha acceptau tia amur, o frar, scha mi displai ei, ch' jou vus vai disturbau. 5 Damon. O na mia sora, ella stat semper ferma, a se lai tuttavia bucca lamgniar. … Dorinde. Quellas, ca se muossan schi spuregias, mieren ordinariamein liberas a senza mariu. 10 Sylvia. O questa sventira ei bucca gronda. in afla er senza mariu plischers ad honurs; aber scha mai il num da doña purtaz cun sesez stimas ad honurs, o con loschs fussen bucca lu ils omens? Dorinde. 15 Gie sch' in stess adina giuvens a bials, scha less iou era ludar nies liber stand sur tuts auters stands. Sylvia. Grad perquei ca la giuventetna a la bellezia fuin, scha stuein nus encurir la vertit, la quala se mida bucc. La rosa ca nus carezein la damoun, schaziein nus 20 biaras gadas nuot silla sera, cura ella ei passa. aschia va ei era cun nus. oz essen nus dunschallas, damoun in piez da vischalla. gliout ca stiman bucca la vertit, oz lauden ei mei, a la sera, cura ca iou sun veglia, scha mirin ei or. Dorinde. Jou creig grad il contrari, essend che ils gis passan schi gleiti, 25 scha stuein nus quels guder, toca nus pudein en legria a plischer. Sylvia. In ca ha entaleig a ferstand ven bucca ad enqurir mai ina bellezgia vauna, sonder ven era ad enqurir lou speras la vertit. pertgei ca tgiei ei mai in bi tgierp sch' il spirt ei buca bials a bein fitaus? bucc auter ca 30 sc' in bi a bain faitg vut da len, ca ha ni olma ni spirt. aber biaras ein virtuosas per forza, essend che ellas ein mucortas, sch' enqueran ellas la vertit, per vegnir ludadas a stimadas sil meinz per gliez titel. Dorinde. O tia doctrina ei buna mai per femnas veglias, da quest temps eis 35 ei paucs cha pertratgian sco ti; iou sun era stada, sco ti sas, en marcaus a claustras, a lou ein tuts da miu meini. Sylvia. Tgei vai … merveglias da quei, iou vi viver suenter questa mia regla aber iou vez, ti eis vilada, iou vi ir tocca igl' ei biall' aura. 40 Romanische Forschungen XXX. 36
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, IV.djvu/569]]==
Dorinde, Damon a Sylvia. Dorinde. … … … … … … Scha tia Sylvia ha acceptau tia amur, o frar, scha mi displai ei, ch' jou vus vai disturbau. 5 Damon. O na mia sora, ella stat semper ferma, a se lai tuttavia bucca lamgniar. … Dorinde. Quellas, ca se muossan schi spuregias, mieren ordinariamein liberas a senza mariu. 10 Sylvia. O questa sventira ei bucca gronda. in afla er senza mariu plischers ad honurs; aber scha mai il num da doña purtaz cun sesez stimas ad honurs, o con loschs fussen bucca lu ils omens? Dorinde. 15 Gie sch' in stess adina giuvens a bials, scha less iou era ludar nies liber stand sur tuts auters stands. Sylvia. Grad perquei ca la giuventetna a la bellezia fuin, scha stuein nus encurir la vertit, la quala se mida bucc. La rosa ca nus carezein la damoun, schaziein nus 20 biaras gadas nuot silla sera, cura ella ei passa. aschia va ei era cun nus. oz essen nus dunschallas, damoun in piez da vischalla. gliout ca stiman bucca la vertit, oz lauden ei mei, a la sera, cura ca iou sun veglia, scha mirin ei or. Dorinde. Jou creig grad il contrari, essend che ils gis passan schi gleiti, 25 scha stuein nus quels guder, toca nus pudein en legria a plischer. Sylvia. In ca ha entaleig a ferstand ven bucca ad enqurir mai ina bellezgia vauna, sonder ven era ad enqurir lou speras la vertit. pertgei ca tgiei ei mai in bi tgierp sch' il spirt ei buca bials a bein fitaus? bucc auter ca 30 sc' in bi a bain faitg vut da len, ca ha ni olma ni spirt. aber biaras ein virtuosas per forza, essend che ellas ein mucortas, sch' enqueran ellas la vertit, per vegnir ludadas a stimadas sil meinz per gliez titel. Dorinde. O tia doctrina ei buna mai per femnas veglias, da quest temps eis 35 ei paucs cha pertratgian sco ti; iou sun era stada, sco ti sas, en marcaus a claustras, a lou ein tuts da miu meini. Sylvia. Tgei vai … merveglias da quei, iou vi viver suenter questa mia regla aber iou vez, ti eis vilada, iou vi ir tocca igl' ei biall' aura. 40 Romanische Forschungen XXX. 36
 
PPN3455