|
}}
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/291]]== ▼Durich Chiampel 271 Aqui suainter la parpætua glöergia; 40 Parthæl chia scodün hægia in aquaist fatt üna memöergia. La uitta æterna ns' uöelgia Dieu imprastær, Aqui in aquaist muond in sia foarza saluær. Vus ê nus tuotts â Dieu ans arcumandain; Par huossa oattar dyr nun sauain. Finis. DURICH CHIAMPEL. Vn cudesch da Psalms, a Basel, in chiasa da Iachiam Kündig 1562. PHILIPPVS GALLITZIVS chi Salutius a la Christiauna giuuentüd, id a tuot Christiauns d' Ingadina, gratzgia è paasch 5 da Deis, traas IESVM CHRISTUM. [p. 3] IN tuott ilg muond ch' huossa par gratzgia da Deis s' preidgia lg Euangeli, suun chi scrywen è chiauntan Psalms è bellas Chiantzuns, a laud è dingratzgiamaint da Deis, éd auisamaint da lg proassem, choa eir quell dee crair è s' impissar. Sul proa nuo in noassa Ingadina mauncka 10 blear in quai. Brickia chia lg' Euãgeli nun uénnga in noassa terra pradgiad. (Parchè ch' ell ais imprüm schkumantzad a ngyr pradgiad in Ingadina dsur è dsuott in ls' 1524. anns: da mai imprüm, è dalãdrinaun eir dad auter fidels pradgiaduors d' la [p. 4] noassa terra blears, fina ch' eir alchiüns our d' Lũmbardia, naun sũn lg' dawoa suun ngüds proa 15 nuo). Improa nuo nun haweiwan Poëts è parsunas sapgiauntas chi ns' pudessen eir in quai gnyr in agiüdt. Parchè tü Christiaun lectur deisch ssawair ch' és chiatta aunt uaingk u trenta alatrads, è chi uschelgoa pür bain sapgian, choa pür ün Poet, chi hagia ilg mœd è lg ssawair da faar indrett schantadas chiantzuns, chia ls' plaeds tuotts s' cumbütten è s' raspuondan, 20 … schkoa è dee esser éd auda in üna tngyn ouwra. Moa huossa haa Deis eir a la noassa terra fatt quella gratzgia è datt quell duun, ch' ella haa brickia pür la uiua preidgia da lg saingk Euangeli, moa eir lgieut, chi ssaun metter in lg noass languack la Scrittüra saingkia (schkoa haa fatt huossa dincuort cun lg Nouw testamaint ilg bain sapgiaũt Iachiam 25 Bifrun) è faar Psalms cun quella déschauntza schkoa huossa ais ditt (ilg qual ais ün spetzial duun da Deis). Parchè chia lg noas languack mæ nun ais statt [p. 5] scritt, nè eir crett brick ch' ell s' poassa scriwer, infyn awaunt brick blear anns, chia lg saimper deng da ngyr cun hunur numnad huom ser Ioan Trauers da Zuotz, haa ell imprüm 30 … scritt in Ladin, la noassa guerra chi haa schcumantzad cun
▲<pages index= =[[Pagina:"Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu /" from=291 ]]= to= 307 />
PPN345572629_0012-0282.xml
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/292]]==
272 Durich Chiampel nuo lg Chiastlaun da Müsch, da lg qual nuo ns' hawain stuüd ustar cun l' arma incuntra lgqual Deis eir ans haa datt uittoargia è ns' cussaluad in noassa frytad. Huossa (schkoa eug hawèg cumantzad a dyr) haa Deis muuantad sũ lg huneist, alatrad, éd in la Scrittüra sainchia bain affundad 5 Sar Durich Chiampel, chi haa miss in Ladin quell bel cudesch da ls' Psalms, da quell fidel è grandamaingk da Deis ludad raig è saingk prophet Dauid (cun autras eir bellas saingchias Chiantzuns spirtualas tzuond da nœw fattas) cun taunta ssièntza, taunt beaus plæds, taunt' adastretza è gratzgia, ch' ün stoua s' mürawlgar. Parchè ch' ell cun quaist seis scriwer 10 haa miss laa brickia pür ilg mainung d' la scrittüra da lg Prophet, moa eir pardũtt [[pardütt]], chia lg [p. 6] noass languack, chi uain tngüd groasser, haa eir la sia gratzg' éd amur uschè bain schkoa eir qual auter. Pũr [[Pür]] tü huossa, chi lèr ssasch légia è chiaũta quaistas chiantzuns, chi poan tai è queaus chi t' auden adastrar in la uia da lg Sénger. Parchè chia ls' uêlg ductuors 15 haun ditt chia ls' Psalms saian ün summari, è lg métzguilg da tuotta la scrittüra saingchia. Parquai schi artschaiwa quaist cudesch cun laud a Deis, è sapgiasch graa, ch' ün poassa hawair buna uœllga da scriwer plü, è foarsa faar eir auter, chi a tai saia bœn, éd hunur a tuotta la noassa terra, laquala … hagia eir tscharwellas è lgieut chi sapgian. Qui nun t' uain miss 20 awaunt auter choa quai chi ais hunur a deis è salüd d' las oarmas. Deis saia quell, chi ns' illgümna, ch' nuo cũguosschan plainamaingk la sia uia, è quell bain ch' ell ans faa traas seis sulettnad filg Iesum Christũ, ün Deis cun lg Bap è lg Spiert saingk. Amen. 25 Datum à Cuira, alg 15. dy d' May, da lg ann 1562. [p. 7] DVRICH CHIAMPELL. rouga èd awuira gratzgia, paasch, sandadt é salüdt da Deis Bap, 30 traas IESVM CHRISTVM a lg Christiaun légiadur. CVmbain, chiarisschem amych chick chi uainsch quaist noass cudesch a lèr, ch' eug nhag quaista lawur awaũt bain intzaquuãt anns, tgnü da impart fatta, numæ par mia bragiadella, ud eir par amur dad alchiüns 35 spetzials amychs: è tzuont brichia cun prapœst da wlair quai intzacura daar a la stãpa à lasschar à la lgüm schquitschar oura, lg pustütt a lg muõd chia hussa da noass teinp ais, in lgqual sun taunta alatrada lgieut, chi haun lasschad èd iminchiady lasschã oura in iminchia lãguack, taũt alatrad cudeschs, è saingchias bellas lawours, intaũter ils quaus eug poass 40 bain racũguosscher, ch' eug nun saia da metter, nè da ngyr schmaad auter choa schkoa Saul ngywa quidawaũt schmaad intaunter ils profets, schi bain
PPN345572629_0012-0283.xml
Vn cudesch da Psalms
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/293]]==
273 aunt, ch' eug dess ngyr numbrat intaunter ils nunalatrads, taunt schkoa Corydus: e siand chi sun lhura lascuntra intaunter queaus, chi ssaun pauckett, taunts uschi plains d' inuilgdgia, chi nun ssaun swess faar inguotta, … chi uala, è quai che auters faun, nun ssaunai auter [p. 8] choa dritzar oura, è schdãgar, èd uschè als pagiar èd ingratzgiar, par la fadigia 5 … è pissèr chi uain miss par lur nütz è salüdt. Moa cũbain (dyg eug) ch' eug nun eira tzuond inguotta sün senn, par las chiaschuns huossa dittas, da lasschar quaist yr oura a lgüm, schi m' hag eug improa lasschad uoaluer è müdar giuo da quell senn: è nhag uschè wlgüd quaist faar stãpar, èd in quella guisa eir eug qualchiaussa, dawoa la mia flaiwla 10 statta, purtar in lg taimpel da Deis ilg Sènnger, proa seis saingk saruetzi à seis laud éd hunur, sch' eug nun poass aur èd argient, u peidras pratziusas, ch' eug poarta giawer pells d' chiawra, siand chia è s' stueiwa eir quellas hawair proa lg taimpel da Salomon. E quai nhag eug wlgüd faar ilg plü par quaistas chiaschuns. 15 In lg prüm par chia siand eir in noassa terra, uschè bain choa in qual auter pagiais blearas bunas suttillgas tscharwellas dad imprender, schi ngissen adastradas, lasqualas improa brichia tuottas, parchi nun haun la pussauntza da la rauba, poan yr in terras eistras ad imprender, ilg Tudaischk … nèaunck, u lg Lumbard, taschair ilg Latin è Greck, &c., chia 20 queaus eir hagian inqualchiaussa dad imprender a lèr èd a scriwer, giawer in noass plæd, ilg qual eaus poassen faar cun pauck cuost, stand in lur chiasas, èd improa cun blear é dalattaiwel nütz: lg pustüt siand chia blears d' Ingiadina Dsuot plaundschen fick par quai, ch' eaus wlessen chia è fuoss u ngiss schquitschad oura [p. 9] inqualchiaussa eir in lg plæd d' Suott 25 Puunt Auta, ilg qual saia ad eaus plü in amm, plü chiœndsch è leiw dad imprender è da lèr. E lhura eir par quaist, chia queaus chi ssaun u uènngen ad imprender dèck noass languack, hagian eir eaus inqualchiaussa brichia pür da lg Nouw Testamaint (ilg qual ais huossa d' incuort traas ilg bain amuossad 30 Ser Iachiam Biwrun da Sammadæn, laschad oura in Ladin) moa eir our da lg Veider Testamaint, ch' eaus poassẽ brichia pür udyr dad auters, moa eir cun lur agièn œlgs uair, our da lgqual eaus poassen imprender a cunguosscher lur Deis, èd a quell a seruyr, da quell s' impissar, è cun quell tschantschar è s' dalettar: ilg qual ais ad ün fidel deuoat Christiaun, 35 ilg plü bell dalet, è la plü nützaiwla allagrusa chiaussa, chia in lg muond mæ poassa esser. Siand eir chia lg pustütt aint in lg cudesch da ls psalms, ais toutta la süstaũtza da la uaira cretta Christiauna, è ductrina da lg Euangeli, uschè bain, clær è kraffaiwelmaingk (par nun dyr plü) cun üna spetziala arsantüm, gratzgia è uiuur, cumpillgada è sarrada, choa in qual 40 auter cudesch da la scrittüra saingchia: chi uoul pür cun diligèntza lèr e s' impissar. Da lg qual eug m' cradaint ad hawair lg intlètt da quell spiert chi fawella in ls psalms bain è clær in quaist noass cudesch miss èd Romanische Forschungen. XII. 1. 18
PPN345572629_0012-0284.xml
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/294]]==
274 Durich Chiampel asseguüdt, da lg qual improa eug uœllg è dee auters chi s' intlègien, ils quaus uenngen quaist a lèr, lasschar giüdichiar. Mèlginauaunt nhag eug quaist eir par quai wulgüd [p. 10] faar, par ch' eug dawoa lg meis uffitzi cuffessa è preidgia la uardad, lg laud èd 5 hunur da Deis, brichia pür cun la buocca, moa eir cun lg maun è cun la penna, èd uschèa in inqualck guisa lasscha oura è cuffessa la mia cretta in Deis. E chia in quella guisa uènnga a la fyn la uardad è laud da Deis, aunt ilg giuwnessem dy par scritt rasad, lasschad oura è pradgiad in tuott languacks da lg muond, eir in quell chia quidawaunt me nun ais stat 10 scritt, schy, ais statt schmaad, ch' ell nun s' poassa scrywer. Eug nhag eir quaist uulgüd faar, parchia chi uoul gugent esser leidt u s' allagrar cun chiantar, hagia èd imprenda chiantzuns, cun lasqualas ell poassa staar da buna uœllga, è chiantand s' allagrar cun Deis è brichia incuntra Deis: cũ seis nütz è salüdt, è brichia cun seis grand dann è cundamnatzgiũ 15 … da la sia oarma, in chiasa èd our d' chiasa, ud eir in baselgia. E chia uschè ngand chiantzuns da Deis intaunter ilg pœwel impraisas, uènngan las chiantzuns chi suun incuntra Deis èd infidelas, imblidas è lasschadas dawoa: schkoa sun las chiantzuns mundaunas, schbarlaffadas pittanaischkias, sturpgiusas, èd eir las pappalas èd Antichristianaisas: da laquala 20 soart d' chiãtzuns sa soula lg pustütt chiantar sün ls cunuiuis è par las uias, cur la lgieut ais aiwra: schkoa da la awriauntza nun uain auter choa tuott strafuorden. Par ilg qual eir Saing Paul daa ad intlèr a ls Ephesers cap. V. chia sün ls cunuiuis nun s' deia ngyr aiwer plain d' uyn, da lgqual uain strafuorden, moa bain [p. 11] aũt plain da lg spiert saingk, 25 quatras sa stetta leidt cun Deis, raschunand è chiantand psalms è chianczuns da Deis, brichia pür cũ buocca u cũ la uusch, moa eir cun lg cour: chia quatraas uènnga alg crastiaun fatt ad imaint ilg bain chia Deis ans haa fatt è ns' faa, ch' ell uènnga muuãtad a lg ingratzgiar dauoutamaingk: èd uschè s' poassa uyuer in paasch, stand lün à lauter subgiett, è cun 30 temma da Deis: Chia uschèa uoul S. Paul, chia s' parchiürand da l' awriauntza, … è stand cun têma da Deis, e chiantand chiantzuns da Deis, s' lasscha esser da chiantar è da tschantschar (schkoa ell dysch uywaunt impa südsura) … plæds spurchiaischks, sturpgiuus, narrs, uauns, u schgiandefflus, plains d' pittanœng, d' malnettischa, è d' auaretza: quatraas soula ngyr l' ira da 35 Deis è chiastigiamaint sün ls uffaunts dschubeidis èd ardünads. Lg plü dawoa m' haa eir quaist fick muuãtad, a lasschar quaist schquittschar, ch' eug nhag chiattad chia blears, da queaus chi m' haun tngüd ruguad quaist cudesch ad impraist, haũ our da quell u swess scritt, ud auters lasschad scriwer giuo blears psalms u chiantzuns, lasqualas cur eug 40 guard indrett, schi chiatt eug blear falls alaint, traas chia queaus chi haun scritt giuo, haun tngüd pauca diligèntza è scritt maal cũchiawalg. E cuntuott … parchia quai nun poassa plü dwantar, è chia inqual chiaussa da quaista lawur, nun uènnga rasada oura a la cummüna, nè plü bœn nè plü maal,
PPN345572629_0012-0285.xml
Vn cudesch da Psalms
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/295]]==
275 choa dachoa ch' eug mwess l' hag fatta, è brichia dawoa [p. 12] ch' auters l' haun wlgüda mèlgdrar u guastar, schi l' hag eug wlgüda lasschar ngyr a lgüm traas la stampa, ingual (taũt schkoa pussibel ais) schkoa eug nhag scritt, è quai traas blears cudeschs. chi saian tuots lün schkoa lauter. Quai suũ las chiaschuuns da quai, ch' eug nhag aschkiad aqui tour 5 a maun, è chi m' haun muuantad a faar quaist: lg pustütt siand chia quell fidel èd aut alatrad huom, Ser Philippus Gallitzius nun m' haa quai schkusslgad, moa bain aunt cusslgad ch' eug fattscha, schkoa quell chi ais meis spetzial bun amich, è uèlg fidel schuolmaister u preceptor. Eug nhg eir crett, chia quai deia purtar brichia dann è mendhunur, moa bain aunt 10 salüdt, üttel èd hunur a la noassa patria u terra, traas las chiaschuns surscrittas. … Da lg qual improa nuo wlain ruguar Deis noass buntadaiwel Bap celestial, uy da lgqual sul quai staa, ch' ell uœllga imprastar la sia gratzgia, … chia quandroura cresscha blear bun frütt, a seis laud èd hunur, èd à salüd da seis fidels. E tscheart sch' eug uèng uedzand chia quaist poarta 15 inqualck frütt, è chia è uain tuudt sü cun inqualck racunguossèntscha è graa, schi uènng eug foarsa cun auters insemmel à ngyr muuantad a lasschar oura eir auter plü, ch' eug nhag par 'lg tèmp passad fatt in Ladin. Huossa dawart ilg chiantar psalms è chiãtzuns da Deis, in baselgia ud our d' baselgia, in quaunt quai poassa esser cun Deis u brichia, è choa 20 quai s deia faar indrett, s' poa ssawair è bain tzuond indrett [p. 13] intlèr, our da quella fick alatrada præfatziun u pream da Ioannis Zwick' chia nuo huossa dawoa ngyn a schantar, miss oura da lg Tudaischk in Ladin. Vschè t' uœlg eug chiarisschem amych Legiadur, hawair ruguad, tü uoellgasch quaist tour sü in bœn, è tuott ilg cudesch lèr cun diligèntza, 25 è tuottas chiaussas alaint cũferyr e metter par mètz la scrittüra saingchia, è brichia schdãgar, blasmar è cundamnar inquachiaussa chia tü nun ssaasch, infina ch' tü nun haasch intlètt raschun da mai. Aqua saiasch racũmandad a Deis, ilg qual t' uœlga dafender èd ustar da maal, e cun seis saingk Spiert saimper t' cussaluar è reidscher dawoa la sia saingchia uœllga. 30 Amen. Datt a Susch, in Ingiadina d' Dsuott in, lg 9. dy d' Awrilg, in, lg ann da la naschéntscha da noass saluader Iesu Christi 1562. 35 18*
PPN345572629_0012-0286.xml
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/296]]==
276 Durich Chiampel [p. 35] Ilg secund psalm. Quare fremuerũt gentes, &c. A. K. S' poa chantar in las noattas da ls psalms tudaischks 1. 11. 12. 13. 15. 73, &c. LA SVMMA In quaist psalm profetizesscha Dauid dawant ilg raginam da Christ, choa ls infidels uèngan a s' metter incuntra quell, èd improa 5 chia chiaik ch' eaus pillgã a maun incũtra Christ, uènnga tuott ad esser par inguotta, chia Deis uèn nga a rir d' eaus, èd a ls faar fallar lur cussailgs. E cun tuott auys' ell chia tuott deia esser a quel' raig subgett, è brichia s' metter incuntra quell. Chia queaus chi s' mettan incuntr' ell, uènngan bricha pur a nun schkiaffyr nè a guadãgan inguotta, moa tzuond 10 a pryr. Moa ls fidels chi uèngan a lg ubdyr, uènngan traas ell a ngyr cussaluads èd a uyuer, & c. Choa ais ilg pœwel' uschè our d' senn, Chia tuott uschè s' infüœrgia, Snguors, raigs é queaus, chia réidscher denn, S' cussailgan cun ingiœrgia, 5 A cuntrastar a teis saingk maun, A Christ ch' ais Deis è crastiaun, Ch' ais ngüd ans agiüdare. Eaus lg uœllgen esser brick subgietts, Moa uyuer a lur mœde, 10 Seis giuff büttar giuo d' lur cullœtz, Saluar teis plæd par uœde. [p. 36] Sgundar pür saimper lur cussailg, E 'lg dritzan our cun maal chiawailg, E' dygen d' faar fick bleare. 15 Moa tü singur aint in lg tschèl aut, O Deis uainsch a ryr d' eause, A faar eir giamgias cun teis dguaut, Ch' eaus s' pailan ils chiaweause. Cun füœrgia uainsch a ls daar dür plæd, 20 Ch' eaus uènngan ad hawair grand læd, A staar cun grand stramuinge. Ilg sènnger haa schantad par raig, Christ, quell chia wuo schbüttade, Sün seis saingk muunt Sion cun fay, 25 Quaj ais la Christantade, Ch' ell deß pradgiar ilg schantamaint, Da seis saingk Bap, è lg urdnamaint, Ch' ell uoul chia nuo guardn' oura. Ell diß ad ell, Tü èsch meis filg, 30 Da my' aigna natura, Eug quaist cußailg urdnad nhag stilg,
PPN345572629_0012-0287.xml
Vn cudesch da Psalms
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/297]]==
277 E' quell uoellg eug chi düra. Chia ls powels deian staar suott tai, E' queaus chi saluan tai par raig, 35 Traas tai denn saimper uyuer. Quell hierta filg eug t' uoelg dunar, Ch' eaus saian meiß hertawels. E' queaus chi t' aschkian cuntrastar, [p. 37] Nè staun proa tai eir stawels, 40 Metsch tü a frack, schk' ün bun pal d' fierr, In miglas metta tzaintza ierr, Vaschella d' terra coatta. Cuntuott wuo raigs tadlad bain quai, Ws' lasschad intraguidare, 45 Ad essr' ubeidis a quell raig, Seiss plæd bain ad hundrare: E' tzuond brick autras creatüras, Chi haun schkoa Deis brick' lur natüras: Quei fuoß noaß Deis schdangare. 50 Seis giuff pillgad sü leidamaingk, Chia wuo nun lg agrittaintet, Guardad lg eir oura stüdgiamaingk, Chia wuo fick nun lg attaintet. Sy ira leiua baut schk' ün fœch, 55 Ne arda brichia schkoa da giœch, Bead chi s' fyd in elle. [p. 72] Psalm XVIII. Ebræ. Diligam te Domine fortitudo mea, &c. S' chiaunta schkoa lg 9. psalm, &c. H. C. CVMPILGAMAINT. Ell lauda èd ingratzgia Deis da lg agiüdt è uitoargias ch' ell lg haa datt incũtra seis inamychs: èd amuossa in quaunts priguels ls' fidels uèngen suwent, cho deis lgs agiüda oura: Chiai eaus 5 fatschen lhura, è koa eaus sapgian gra à deis. EVg Sèngèr mia farmetza, Tai amm dad im meis cour, Meis bastiun fortetza, Saluadr' è spandradur. 5 Ilg sènger ais meis Deise: Eug m' lasch sün ell, lg spealm meise, Ell ais meis schküdt, da meis salüdt La coarna, è meis chiastèlg tscharnüdt. Eug in agiüdt clamare, 10 Vœlg ilg singur plain d' laud, E quell mai uoul spandrare,
PPN345572629_0012-0288.xml
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/298]]==
278 Durich Chiampel Da meis fadyws cun dguaut, Duluors d' la moart sarrade, Lgèut peartza stramentade, 15 M' hawenn, schk' ün flüm, chi da in ün, Dandæt cur lg ais tzuond schkür da füm. Tèsüras da lg infièrne, M' haun tzuond tschintad cun plaunt, [p. 73] Eir latschs d' la moart d' lg hiwierne, 20 A mai sun ngüds awaunt. Cuntuott eug in l' anguoscha, Clamm meis Deis chi m' cunguoscha. Vy d' quell bragick, laschad m' hall brick, Our d' tschél exaud' ell in lg iffick. 25 Parchè cur sy' urailga Udyd ha meis clamar, Sch' hall fatt ch' la terra sailga, Tramlaw 'ad imnatschar. Ils munts tramland s' bassawan, 30 Da fuond sü sa schquassawan, Ch' ell s' grittanta, seis naas fümma. Our d' buocca fœch arsaint s' uida. Bassand ilg tschèl ell ngywa, Tuott suott seis peis ais schkür, 35 Sün seis chiawall currywa, Sün l' aura praist è sgür, Improa uair ilg pudeiwa Ingiün, tzuppad ch' ell s' tngeiwa. In nüwel nair, dadaint par lg uair, 40 D' tampeista plain, chia tuott deß tmair. Sias nüwlas wy passawan, Tampeista, d' fœch titzuns, Ch' las lgiüms da lg sngur schwulawan, Giuo d' tschèll daw ell seis tuns. 45 Aut daw' ell sia uusche, [p. 74] Tampeist' è fouchs tzuond strusche, Hall sagiattad, è ls' haa schkiatschad, Cun blearas lgümms tzuond stramantad. Qua lg fuond da lg maar pareiwa, 50 D' las auguas in lg chiafuoll, Ilg fuond da lg muond s' wadseiwa, Chia lg séngr' haa datt quell buoll: Chia lg flad d' seis naas buffawa, Giuo d' tschèl d' maun ell amdawa,
PPN345572629_0012-0289.xml
Vn cudesch da Psalms
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/299]]==
279 55 M' haa oura tratt, chi eira statt In grand furtünna tzuonda fatt. In mauns da meis fadywse, Pussaunts chi m' wleiwan mal, Queaus mai uandschenn chiatywse, 60 In lg mal curryn a lg paal. Moa lg sènger' ais mia pütta, M' haa mnaad our' a la mütta. In ün largk plaun, fatt sgür è saun, Tras sia gratzgia, our d' lur maun. 65 Dawoa mia giustia, Ha lg sèngr' a mai randüdt. Eir la nættischa mia, Da ls mauns nhag eug giudüdt, Ch' eug nhag ilg plæd da lg sènger, 70 Saluad bain, ch' eug m' artènga, Ch' eug nun crudaß, giuo d' Deis cun lg paß, Seis schantamaints tuots salw' eug schlaß. [p. 75] Nun schbütt sias üsauntzas, Salw prus rial cun ell, 75 Tuott mias damanauntzas, Ch' eug m' bütta brick rawell. Par quai mia giüstia, Giaud eug dawoa la ligia Da lg sengr' è dræts, eir meis mauns nætts, 80 Awaunt seiß œlgs sul sabbis uætzs. Chy haa da lg bœn pißère, A quell faasch tü da lg bain. Ilg huom prus èd intère, Nun laschas ngyr a lgmain, 85 Esch cun lg rial riale, Moa cun lg strawers è male Fasch bèlg palais, eir schkoa ell ais, Cun ell giüstia tèngasch tais. Parchè tü lg pœwel hümmel 90 Cussalwasch, è lg squitschad. Deis ils superwis splümmel, Abassa lg adutzad. Parchê chia tü inuidasch, Meis Deis chi nun m' imblidasch, 95 la mia lgüm. E la schkürdün Tzuond schkatschas, uia tuott ilg füm. Tras tai eug in daroutta,
PPN345572629_0012-0290.xml
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/300]]==
280 Durich Chiampel Mett meis fadyws lur chiamps, In Deis mia foartza tuotta, [p. 76] 100 Rump eug ramüœrs cun ls mauns. Da deis la uy' ais dretta, Sia ductrina nætta, Vn sgür bun schküdt, da tuots tscharnüdt, Ch' in Deis lur sprauntz' haun sul hagiütt. 105 Parchè auter choa lg sènger Nun ais ingün uair Deis, Quell sul eir denn nuo tènger, Par lg fundamaint da ls seis: Ch l' am daa sul ardimainte 110 A seis barun cuntschainte. Mia uia tzuond schladin l' in lg fuond, Meis peis faa ll cuorra praist par lg muond. Tzuond schkoa gialgard beaus tschierwis, Chi staun aut sgürs sün ls' munts. 115 Meis mauns cuntras ls' superwis, Güstrar faall schkoa liuns. Eug rump d' atschal balaisters, Tü schsul meis sckiüd è maister. Sün teis drætt maum [[maun]], 120 Meis fats fearm staun: Tias buntads aut fatt mai haun. T' hasch fatt ch' eug largk passawa, Chi nun m' schlitzg' ilg chialchiang, Ch' eug meis fadyws schkiattschawa, 125 Tzuond aint in lg maar a baing. Eug inawoa nun geiwa, [p. 77] Infyn ch' eug tuots haweiwa Tzuond miß our d' peis, suott ils paß meis, Ch' eaus mæ nun leiwan plü in peis. 130 Tü m' pænasch sü a guerra, Cun fortza da barun, Tuots sternisch uy par terra, Chi leiwn' incuntr' ilg bun, Tü mettisch a la mütscha, 135 Ls fadyws meiß schküna plütscha: Chia lur agüidt nun ls ais mæ ngüdt, Da Deis neir, ch' eaus schbüttad haun tngüdt. Eug schmack queaus schk' üna puolwra, Chia l' aura maina waunt, 140 Schkoa büœrgia d' uiua suolwua,
PPN345572629_0012-0291.xml
Vn cudesch da Psalms
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/301]]==
281 Paß eug suott peiß dintaunt. Tü m' spenddrasch da ls schguardynse Da lg pœwel' è da mal wschynse. Tü m' schaintasch raig sün ls' pouwels dfai, 145 Ch' ün eister pœwel searw' a mai. Schkumbaut chia lur urailgas Udydt haun mia uusch, Da fuond da lur curailgas Sgundad haun eaus da strusch. 150 Ils tradituors s' infendschen, Chi m' searuen par cheaus uendschen: Inuyllg' eaus haun, in temm' eaus staun, E s' ruoign' in lg cour sacrætt schk' ün chiaun. [p. 78] Hei uyw' il Sênger saimper: 155 Ad ell sul auda lg laud, Ch' l' ais mia peidr' è taimper, Sul meis saluader aut. Deis sul am daa pussauntza, Ch' eug m' oast è fatsch schuangiauntza, 160 E m' haa miß suot ilg pœwel tuott, Ls cussailgs da meiß fadyws haa ll ruott O sènger tü m' adautzasch, Sü aut d' meiß inamychs, Da lg huom chi m' tain fatt foartza 165 M' haasch tudt, dad ell haasch rys. Par quai t' uœlg eug ludare. Tauntr' ils pagiauns pradgiare, Teis nuom singur, t' dar tuot l' hunur, Chiantar teis laud da fuond d' meis cour. 170 Parmur da la grandætza, Da lg bain è grandt salüdt, Quatraas tü dasch richiætza A lg raig ch' tü haasch tscharnüdt, Eir bain a quell fatt tèngasch: 175 Teis raig Dauid bain sœngasch, Saimpr' eir seis sæm, ilg qual eug stæm, Christ è seis pœvel, quell eug amm. Amen. [p. 311] Psalm CXLVIII. Laudate Dominum de cœlis, laudate eum &c. S' chiaunta in lg mœd da lg 104. psalm &c. H. C. SUMMA. Eir in quaist psalm uain bèlg miss ilg laud da Deis, da sia pussauntza, sabgèntscha, giüstia è buntad, ilg qual tuott s' uaia in quai,
PPN345572629_0012-0292.xml
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/302]]==
282 Durich Chiampel chia Deis sul cun lg plæd u cun seis cummandamaint è uœllga, haa cread è fatt tuot ilg muond, tschèl & terra è tuottas chiaussas chia laint sun, è quai tuott [p. 312] mantènga in seis esser, nudria paschainta è cussalua, è cun taunta sabgèntscha è buntad reidscha è seis laud èd a nütz da lg 5 crastiaun: chia tuott lg ais aqua ubeidi è d' cummand, auter choa lg crastiaũ, parchiaschun da lgqual el haa fatt è cread è faa tuott: quell chi fuoss culpaunt a lg esser ilg plü ubeidi, èd a lg sawair ilg plü graa, faa quai ilg main, ud ilg plü inuidas. Ilg qual eir, sch' ell baingia nun uoul, schi stou ell improa à seis daspèk, esser ubeidi a Deis è lg saruyr: 10 siand chia quai chia lg crastiaun faa baingia malitzgiusamaingk, par faar incuntra Deis, èd a nun lg wlair süngar, dritza è douwra Deis a sia hunur èd a laud da sia pussauntza sabgèntscha è giüstia, èd a salüd da ls seis, scha baingia quell' chi faa ilg maal nun wless. Ed aqua uain ilg prüm miss choa Deis amuossa seis laud in quellas chiaussas da lg tschèl, è chi 15 sun sü aut da lœndsch our da nuo, è lhura eir in las chiaussas da la terra, da lagua, è da lg ær, è chi ns sun plü proasmauntas, èd intaunter quellas spetzialmaingk in da tuottas soarts d' lgieut, èd in quai prinzipalmaingk in raigs èd auters da tuottas soarts superiours: siand ch' ell tres queaus cun sia pussauntza tènnga in tscharwel taunt pouwels, chia taunts staun 20 ubeidis ad uschè paucs: è ls mantènnga u ls dschdrüa cura è dachoa ch' ell uoul, è reidscha è teng' in frain tuots, sèan buns u maals, è douwra tuotta quai ch' eaus faun a sia hunur, sch' eaus baingia nun uœllgen, ud a nütz è salüd da seiss fidels [p. 313] … ud a chiastigiamaint da ls maals. Moa ilg pustüt haa Deis amuossad ilg laud da sias uirtüds, in quai ch' ell 25 haa dritzad in pee a seis pœvel, quai ais, a sia baselgia, quella fearma plaina coarna da tuott salüd, seis filg Christum Iesum noass Sènger, traas ilg qual ell ans haa spandrad, ans addutzar in grand uair laud èd hunur da la glœrgia chi düra saimper: par ilg qual ell sèa eir saimper ludad èd ingratzgiad. Amen. Ludad ilg Sènger tuott fidels Ws' pissad da sia pusauntza, Buntad, sabgèntscha, ch' ell in ls tschèls Amuossa, ch' nuo cun sprauntza, 5 Ans fiden d' ell, è lg detn' hunur, Siand ubeidis a lg Singur, Elg temn' indrett é lg ammen. Seis laud s' poa uain in lg tschèl sü aut, Ch' ell muoß' in las utetzas, 10 In ls anguels, meß chi uaun fick baut, Vbdeschn' a seiß saruetzis. Seis laud cuntschait in tuott seiß chiamps Celestials, èd uordens taunts, Chi lg sun d' cummand a saimper.
PPN345572629_0012-0293.xml
Vn cudesch da Psalms
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/303]]==
283 15 Sulai é lgünna gran d' hnnur [[hunur]], [p. 314] A Deis cuffessen oura, Tuott clæras staillas a lg Singur, Laud preidgian our' éd oura. Ils tschèls sü suom, u lg ær ch' nuo wsain, 20 Las aguas eir chia nuo giudain, Chi s' raspan in las nüwlas, Quai lauda tuott ilg nuom da Deis Siand ch' l' haa tuott creade, Cun lg sul cummandamaint da seis 25 Plæd, traas la sia buntade: Mantain quai tuott tzuond stawl' é fearm, Schanta haa ledscha relg' è tearm, Dawoa lg qual s' stouen s' reidscher. Cuntschait ilg laud da seis nuom è buol, 30 D' las chiaussas eir d' la terra, Bestgias dragiuns da lg maar chiafuol, Da ls peschs chia quell aint searra, Da lg fœch da lg ær, tampeist' è naiw, Da lg flaad chia l' aura souffla greiw, 35 Inu Deis uoul ch' ell nousscha. Ilg laud da Deis appar' in ls munts, E sun iminchia muotta, Früttaiwla boaschk' in tuott chiantuns, In autra laina tuotta, 40 Limargias eir tuott muwel tzuond, Vermilg', utscheaus par tuott ilg muond, In ls raigs ta tuott la terra, [p. 315] Tuott pouwels é superiuors E tuott mastraus d' la terra, 45 Bragiada giuwn' è uèlg anschuors, Par ünna tzaintza guerra. Quai lauda tuott ilg nuom da lg Sngur, Nun siand chiauß' ingiün' indlgur, Ch' ell nun manténng' é reidscha. 50 Chia lg laud d' seis nuom ais aut sulett, Chia terr' é tschèl trapassa: Sü haa dritzad a seis pœwlett, Fearm plain salüd, chi chiassa Tuott noaß puchiads. A tuot seiß buns, 55 A tuott fidels in tuott chiantuns, Haa ll laud pardeart. Laud a lg Sènger.
PPN345572629_0012-0294.xml
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/304]]==
284 Durich Chiampel [p. 463] Vn autra chiantzun eir in quella noatta. C. & H. Cam. Sch' tü uousch hawair granda fadigia, … Schi guarda nun la büttesch uia, E uaa la dretta strada, Ilg plæd da Deis ais quella uia, 5 Christ t' l' haa bain amuossada. Saingk Iachiem quella strad' ais yd, Sch' tü lg uousch chiattar schi uaa ll' eir tü, Tuott büttasch uschlgœ uia, Cun yr ainta Gallitzi, bain 10 Danærs éd eir fadigia. Sch' tü uousch Saingk Saluadur chiattar, Quell Christ chi salw sulett t' poa faar, Nun bsœnngasch yr in Spainga, Ell tzètz' in tschèl, faa lg plæd par nuo, 15 Tscharchian quella muntanga. Chiai ysgiasch sü par lg Munt Sarrad? … Vn blœck qua chiattasch sururad, Nun chrair chi sai Maria. [p. 464] Tü fesses mèlg a staar a chiasa, 20 Sparngar quella fadigia. Scha tü ls' apostels uousch chiattar, Talosa tü nun bsœngsch tscharchiar, Faa bain è staa qui oura, A muossa bain a ls teiß uffaunts, 25 Schi faasch' üna mèlgr' ouwra. Chiai uaasch a Noassa Duonna D guaut? A muonchs nun haa datt Deis seis dguaudt, Ch' eaus sweß sun plains d' puchiadse, Bsüngassen Deis ruguar par sai, 30 Chi ls' ngissen pardunadse. Chi tschearchia Petrum è Saingk Paul, A Ruomma, quell ais narr è uaul. Qua s' chiattan chiatiwiergias, Plü choa in auters louchs da lg muond, 35 Da tuottas soarts d' miniergias. Eir queaus, chi uaun a Saingk Guadèngk, Nun faun schkoa lg bun drett Saingk Lurèngk, Aunck main schkoa auters Saingkse, Moa faun bain aunt schkoa ls Phariseaus … 40 Chi suun lur uair cumpangse. Chia ls' Phariseaus huondrawan fick, Ils coarps da ls moarts, moa ls uyws tzuond brick. E s' tngeiwn' à faar fick baine, Ed eirn' improa incuntra Christ, 45 Lur cours d' putrœnnga plainse. [p. 465] Vschè als tragia Christ sü tzuond, In lg euangeli, imnatschand, Trist pouwrr' infendschaduorse, Pür faad schkoa uoass baps pardawaunts, … 50 Chi dschfenn ils saingks ductuorse. A Deis in tschèl sul saia laud, Pasch, gratzgia, uaira cretta baud, Deis in ls noaß cours adampgia. A quidawoa haa 'll imprumiß 55 Als pruus la uitta saimper. Vna chiantzũ fatta dad ün bun fraar, è fidel pradgiadur da lg Euãgeli, in lg prüm chia quell traas gratzgia da Deis, cummantzaa awaunt war trent' è duus anns à ngyr pragiad in noassa terra. P. G. Ludad Deis wuo fidelse, Ws' tngait buuns è ws' allagrad, In Dieu traas Iesum Christe, Chi ns' haa uschè lgümnad,
PPN345572629_0012-0295.xml
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/305]]==
Chiantzuns spirtvalas 285 5 Cun lg seis uairisschem plæde Ch 'l ans ha lasschad parscritt, In la scrittüra saingkia, Chi ns' uain clær huossa ditt. Laquala ns' fuo miß giuo e, 10 Da lg Pappa cun seiß prears, Lascuntr' haun ditt a nuo e, [p. 466] Lur sweß spiads fauß uearß. Cun lsquaus eaus haun surmnade, Ilg muond quaunt ch' ell ais statt, 15 Chi deiwa ngyr mussade, Dad eaus, proa Deis ngyr tratt. La messa bargiatœli, Duus sprédschamaints da Christ, Ais statt la marchiantia, 20 Da prears da lg Antichrist, Cun lsquaus eaus haun sprédschade, La paschiun da Christ, Saisweß ingrasschantade, Famailga da lg Antichrist. 25 Queaus wgielgias è trentaisems, Stueiwan nuo faar faar, Par wlair our d' bargiatœli, Noaß moarts cun quai spandraar. Quell fœch ngywa stüdade, 30 Cun duuns d' argient è d' aur, Schkoa Deis ch' haa tuott creade, Haweß bsœng d' noass thesaur. Schkoa Iesus Christ saluader Dalg muond, uair filg da Deis, 35 Martuir' hag' indürade, Par tour tuots nuo da schdèsch, Da schdèsch da l' eternala Cundamnatzgiun, èd eaus [p. 467] Ad ell stoun' agiüdare, 40 Sch' l' ans dess pudair faar salws. O wuo fidels da Dieu e, Ws' lasschad bain yr par cour, Chiai prears haun tuudt a maune, Par wlair ilg muond schbluottar, 45 Ch' eaus tzuond nun s' haun schmurydse, … A wlair eaus sweß schantar La Messa, neir schnaguidse, Cun quella Deis sprèdschar. Muonchs è trachoats ans ngywan, 50 A claustras par raspar, A Deis uschè saruywan, Cun saiswess schmalgantar, A ls schlechts dschand, ch' eaus giagiünnen, … E fattschen abstinèntzgia, 55 Siand plü graß ch' ingiünne, Cun tuotta lur pantèntzgia. Siand eir quell strafuorden, Ch' in claustras uain manaa, Incuntra Deis, par choarda, 60 Par uaira ch' eug quai ssaa, Vpœgia ch' la scrittüra, Chia Christ ans haa lasschad Nun saia uair' è sgüra, Sün Deis d' quait scheart ws' fidad. 65 Eir meß da saingks blears ngywan, [p. 468] Par wlair ad eaus ruguar, A Saingk Guadéngk guarbywan, Saingk Spiert è Saingk Niclau, Schkoa Deis ad eaus nun wesse, 70 Dunad ilg paradys, Proa ell neir uyuer poassen, Ch' nuo ls' stouan nuo faar richs. Schkoa ls' saingks schkiattschads giuo d' tschèle In terra saian ngüds, 75 Ch' nuo qui in taimpels d' müre, Ils uéstan schkoa ils nüds, Ch' eaus uœlgan ch' nuo ls' paschainten, … Cun rauba temporala, E brichia ch' eaus s' cuntainten, 80 D' la spaisa celestiala.
PPN345572629_0012-0296.xml
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/306]]==
286 Durich Chiampel Huoß eir chia lg muond chiatt' œlgse Lur chiattiwierg' a uair, Ad eaus plü daar nun uœllgen, Tuott quai ch' eaus wlessn' hawair. 85 Cummaintzn' eaus à salgire, Chi ls' uain tuock in lg büngun, E spüdn' é faun mantyre, Nèls ais ingiün drett bun. Vschè cun lur sumlgèntschas, 90 Ch' eaus haun ilg muond surmnad, Cun lgisschas è parèntschas, Ils schlechts haun cradantad, [p. 469] Ed ais improa lur esser, Ch' eaus haun bain tngüd amaun, 95 Tuott nassas statt da peschse, Schguatzad qua traas ch' eaus haun. Deis ingratzgiain Singure, Chia Christ ans haa spandrad, Cun lg meß ch' l ans haa tramisse, 100 Chi ns' haa seis plæd purtad, Traas quell ch' nuo imprandaine, La uia da Iesu Christ, Quatraas nuo eir uadzaine, Chia ls' prears sun lg Antichrist. 105 Guardain choa Deis saluader, Da 'lg muond, uair filg da Deis, Ans haa tuott amuossade, Chiai nuo deenn faar ils seis, In sia ductrina scritta, 110 Ch' nuo auter lasschen staar, Sch' nuo wlain ngyr in la uitta, Ch' noaß Bap a nuo uoul daar. [p. 474] Vna chiantzun a ludar Deis, par quai ch' l' ans haa tramiss la sia lgüm, quatraas ell ans haa spãdrads … our dsuott la schkürdün da lg Antichrist, schkoa ell haa tngüd imprumiss: é par quai ch' ell mantènnga la uardard, è faa quella yr inawaunt, a daspèck da tuott seis inamychs. Fatta in lg ann 1550. dad ün bun fraar. H. C. Ludain fidels Deis baine, Fick ingratzgiar nuo lg daine, Ch l' ans haa spandrads dalg maale, Cun lg seis saingk plæd ch' l ans haa lgümnads, 5 Da lg uorden fauß Pappale, Ch' nuo nun uénngan plü surmnads. [p. 475] Quell ais statt sü dritzade, Cun fauß indsching spiade Incuntra lg plæd da Deise, 10 Da lgqual nuo èschen sgürs è tschearts, Ch' ell staar nun poa in peise, Ch 'lg Antichrist dee esser peartz, Quai haa ilg Spiert da Deise Ditt traas Saingk Paul a ls seise, 15 Als da Thessalonicke, Chia lg plæd da Deis uain a lg schfurtzar, Pauck a pauck pür plü ficke, A lg giuwnessem dy chiassar. Quai haa Deis cummantzade 20 Martin Luter schdaschdade, Ilg qual chiatschad haa maune, Dandett ilg Zwingli ngüd dawoa, Yd inawaunt plaun plaune, Ch' la uardad stützar nun s' poa. 25 Chia lg Antichrist ais giade, In grand guisa matzade, In ls cours da ls Christiaunse, In ls quaus ell foartz' haa brichia plü, Chia ls' huommens è dunnaunse, 30 Taunt nun lg craian schkoa lg haun tngüü.
PPN345572629_0012-0297.xml
==[[Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, V.djvu/307]]==
Chiantzuns spirtvalas 287 Sch' ell bain faa rauaschia, Cun stüd' è fantaschia, Eir douwra tradimainte, [p. 476] Cun quai uschè wleß sü mantngair, 35 Seis fauß ingiannamainte, Ruuinad ch' ell stoua uair. Par quai haa 'll fatt cusailge, Ch' ell schdaischda seis famailge, Cun nuom lg imperadure, 40 Chi haa miß suott sias citads, Quai ais dwantad parmure, Ch' eaus nun s' haun indrett purtads. Quai ais dwandad uywaunte, In 'lg Veider testamainte, 45 In lg Nouw eir fick suwente, Chia Deis seis pœwel' haa chiastigiad, … Improa ais quadawente, Saimper seis dguaut adampgiat, Raig Diocletziaune, 50 Quell grand crudel tiraune, Quittaa ch' l' hawess miss giuoe, Tuott ils fidels è la uardad, Quai tzuond fallad a lg fuoe, Lg Euangeli plü nuidad. 55 Quai dwainta bain eir huossa, Dawaunt proa quai samuossa, Chia 'lg Raig dad Ingel Terra, Crudad da nœw ais huossa naun, Cun paasch è tzaintza guerra, 60 Messas plü qua prears nun faun. [p. 477] Quai haa noaß Deis fatt cresscher, Büttad qua giuo la Messa, In blear eir auters louchse, D' la' Lombardia s' uoul rasaar, 65 Gia inuidad ils fouchse, Ch' la uardad nun poa stüdar. Eir our in las cittadse, Chi sun bain chiastigiadse Schia ls prears bain gia faun Messa, Nun poan eaus ils fidels schfurtzar 70 Ch' eaus craian aint in lessa, Ch' eaus aunt s' lasschan martriar. [p. 480] Elg ais üna chiantzun ch' la sudada chi guardã sün las curunas da lg Raig d' Fraũtscha, soulen chiantar, la quala cummaintza … uschèa. … Sü fraischkiamaingk buns cumpanguns, … Da nœw eug ws' uœlg chiantar, Nuuellas bunas é chiantzuns, Chia noaß Bab Raig bain chiar, Ans uoul manar huoß' our' in lg felt, Cuntuott nun wait pissèr par gelt, Ch' l ans uain pagiand bain d' faie, Cun curunas da lg sulaie, &c. In la noatta da quella chiantzũ, ais quaista chi uain dawoa, fatta, dawart ilg drett uair Raig spirtual, … ed aut chiapitaun è da ls' fidels, Christ, choa quell pillga sü sudada, ê chè suot quell daa, è dawart … seis uorden da guerra. E quella s' chiaunta uschèa. D. Gl. Wuo Christiauns sudadse, Tadlad bain chiai eug ws' dych, Nouuas da fraischk lagradse, Chia lg noaß Bap, Raig amych, 5 Ilg qual tschasü in tschél tzètz' aut, [p. 481] Traas seis filg Christ noaß Sènger baut, Voul ell nuo tour sü tzuonde, Ch' ais ngüd par nuo in lg muonde. Duus chiamps uain l' a raspare, 10 In Vall da Iosaphat, Schi ns' denns pruus dapurtare
=== no match ===
PPN345572629_0012-0298.xml
|
