Clau Maissen: differenze tra le versioni

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
Mizardellorsa (discussione | contributi)
Nessun oggetto della modifica
Mizardellorsa (discussione | contributi)
Nessun oggetto della modifica
Riga 248:
195 Han las domengias pasta mo de crestgas.
ANNA. Ge ge, vies Clau! El para buca loschs.
Mo quei, ch' el streha ina gniala pleina</poem>
Aschia giu pil frunt, displai a biars.
Las paterlieras fan perfin la tschontscha,
200 El hagi giu murems en Valtellina,
E cun sedar, — tgei sai jeu? — cun rivals
Lu survegniu sil frunt la nauscha frida,
Ed hagi aunc la noda sut la gniala.
Quei poss jeu buca crer —
[p. 94] 205 MARGRETA. Ei spir menzegnas!
Jeu lessel tunder quellas paterlieras.
ANNA. La quolpa port' el sez cun far discus
E cun cuvierer la macorta noda —
MARGRETA. Macorta noda? Tgei? Sco capitani,
210 El sogn survetsch ha 'l survegniu la noda,
El sogn combat encunter renitents!
Quei sas ti bein, miu Clau po buca ceder —
ANNA. Gebein, el ceda buc, mai anavos!
MARGRETA. Jeu tem, ch' el stetti buca ditg cun nus,
215 Tut ei bia memia stretg, tut memia bass.
Sas, Anna, Clau fuss um per autras tiaras.
Cheu la Cadi ha enzaconts magnats,
Ils Deflorins, ils Castelberts, ils auters,
Quels laian buca crescher gleut cumina —
220 ANNA. (riend.) Vies Clau ei gronds avunda, tratgel jeu
MARGRETA. Per fender cuscha? Per tener il criec?
Manegias quei? … Leuvi en Valtellina
Ha el empriu zatgei da segneria.
Il podestà ha pér daquort termess
225 Aunc ina brev ad el, perfin rugau,
El deigi returnar, ei detti plazzas
Pli aultas — sas? capeschas? plazzas aultas.
El mass, la Trina mo retegn el cheu —
ANNA. Ed ha raschun! El ei bein rehs avunda,
230 El sa cumprar in' accla, ers e praus
Ed in bi muvel — dei vegnir cauvitg!
Miu um vul dagl uffeci seretrer,
El fa quei sin d' atun, fa plaz al Clau —
[p. 95] MARGRETA. Vintschegn Romeias dei mo star cauvitg!
235 Cauvitg? E creias ti, che quels puranchels
Mettessien el cauvitg? Miu Clau, quei sas,
Ei memia sin sesez e memia gronds,
Capeschas? — memia gronds en tuts risguards.
Quels purs sefidan nuot sin ina testa,
240 La quala varga sur il pievel ora,
Sco Saul il retg vargava sur ils auters!
ANNA. Cumar, cuschei de Saul! Quei fa tremblar:
Grondius' entschatta e schi tresta fin!
MARGRETA. Nus essan buc el veder Testament,
245 Nus essan ussa, cheu, ella Cadi;
E cheu savess miu Clau sefar valer,
Sche buca quels signurs magliassen tut.
Na, gnanc ferdar poss jeu la mistralia
E quei cumin, ei seigi tut cumedia,
250 Quei di miu Clau en stiva e sevila —
ANNA. (riend) Sevila? Sa, pertgei! Vul el aunc crescher?
(metta giu la sadiala) El para malcuntents —
MARGRETA. — Ei buca ver,
El fa termagls cul pop e ri dacor.
255 Quei bein: el less ver quei che aud' ad el;
In toc cauvitg? Ei quei per el avunda?
ANNA. Viver en paisch e viver sco ils auters
Secuntentar cun quei solegl de tuts,
Magliar paun - segal sco ils cars vischins,
260 Star en baselgi' en baun sper tgi ch' ei frunta,
Sco sin senteri schaian tuts tutina:
Ei quei buc era ventireivla veta?
[p. 96] MARGRETA. (passa cun ella davontier)
Di, Anna: plaida tia olm' aschia?
Ne plaid' aschia mo la scuidonza?
265 Sevila buc! — Ti vegnas cotschna? Quescha!
Sas ti aunc mai e mai aunc emblidar,
Che ti eis buca dunna de miu Clau?
Perquei vul ti, che Clau, igl um de Trina,
Survarghi buc ils auters de Sumvitg —
270 ANNA. Per mei dei el mo crescher ad in crescher!
Jeu hai daditg satrau la regurdientscha
De tups murems. (pren si la sadiala) Fui, vus caveis puspei
Ord fossa quei che dei restar en fossa!
Sche buna notg! Mintgin ha sia sort —
275 MARGRETA. Mintgin fa sia sort —
ANNA. (cloma anavos) la tresta bein! (passa giu).
III. Act.
4. Scena.
158] SGIER. (silla buora; grond moviment)
Deis vus a mi il dretg de cheu plidar? (consent.)
Prendei mei sco termess de nies sogn Lezi! —
En sontga paisch salid' el vies sogn Placi.
5 Sch' ei dat dispeta cheu — jeu sperel, buc —
Sche eis ei nossa quolpa, gronda quolpa!
Jeu fetschel quort! La venerabla claustra
Posseda certas bullas, brevs de Roma,
Las qualas ein de donn agl uestgiu.
Tras nova bulla deian tuttas pleivs
10 Naven da Domet tochen en Sedrun
Vegnir sut stab e gnifla digl avat.
Jeu ditgel: Dretg ne buc, vigur ne buc,
Cheutras vegn nies sogn Lezi sblundergiaus.
Jeu roghel igl avat, che ha anson
15 Plantau il plaid angelic della paisch,
Jeu roghel el, ch' el laschi raccoltar
Las monas della paisch, cun turnentar
Els mauns de nies uestg las pleivs cumpradas!
(igl avat leva si)
Quels privilegis paran sacrilegis. —
20 Jeu hai plidau e plaidel buca pli;
'Gl avat ed il cumin han de plidar. (giu)
[p. 159] BERCHTER. Il sur canoni ha plidau sco um
Che va per vias gradas, sco adina.
Tgei lein nus aunc bahautschas videneu!
25 Salter, fagei votar!
AVAT. Mo plaun! Mo plaun!
SALTER. (tegn si maun)
Tgi ch' ei dil meini, che las pleivs da Domet —
AVAT. (sper la buora)
Calei, salter! Ei maunca il mistral,
Che sa menar sco sauda il cumin. —
30 Ha buca sez il sur canoni detg:
„'Gl avat ed il cumin han de
plidar!“
Ha il cumin plidau? — Jeu plaidel buc;
Jeu sai, signur Clau Maissen schess puspei,
Ch' jeu plaidi per memez, sco losch prelat.
35 Per mei e per la claustra dei plidar
Il pader, che vus tuts stueis stimar,
Nies pader Roman! El havess raschun
Ded esser loschs pli ch' in cheu denter nus;
Bigliel ei ina veglia schlatta nobla,
40 Pli nobla aunc ei la humilitonza! (va tier il pader)
Confrar, mi perdunei quei plaid! — Plidei
Sco vus saveis sin pugn de mort rispunder,
Cuschei, sche vus anfleis per bien de quescher!
BERCHTER. Jeu vi mussar al monsignur avat,
45 Ch' jeu sappi bein menar aunc il cumin. —
Cars libers umens de cumin, tedlei!
Jeu temel las midadas en baselgia;
Sche mintg' augsegner less midar, tschentar
Culs peis ensi ils vuts ch' ein sigl altar,
50 Sche fuss quei bein restniev, mo buca bien!
Quei fan ei ussa, ils augsegners gronds,
[p. 160] Ei midan nies bien vegl e stabel uorden,
Ei stauschan videneu las veglias pleivs.
Ei quei endretg? Midadas en baselgia! — —
55 Aunc enzatgei! Il monsignur avat
Ha beins avunda, ha quitaus avunda:
Tgei vul el aunc surprender tontas pleivs?
Quei ei pilver in tec de vanagloria —
P. ROMAN. (quora tier la buora)
De vanagloria?
60 PLIRAS VUSCHS. Si cun ell El plaidi!
P. ROMAN. (il mistral ha fatg plaz ad el)
Cheu sund' jeu, leu ei nossa cara claustra,
Leu igl avat, a beffas exponius —
Ei cheu il pievel era de sogn Placi?
Ei tschontschan bia de pleivs e de fatschentas,
65 Sefan valer sco defensurs dil dretg.
Ha nossa claustra violau in dretg?
Ha nies avat buca sforzadamein
E cun unfrendas grondas acceptau
E suttascret quei niev contract cun Cuera?
70 Ha buca Roma approbau, tras bullas,
Quei che vus cheu tracteis tut senza dretg? —
Malgartegiai affons de nies sogn Placi,
Pertgei nutris vus scuvidonz' el cor,
Sche quella casa, la pli venerabla
75 Della Cadi, cuviera sia grunda
Cun enzacontas aissas de splendur?
Ei quella casa buca vossa casa? —
Ed aunc dapli: ell' ei la cara fossa
De nos patruns; e vus, o vus vegnis
80 Cun temas e rampins per impedir
Che questa fossa resti gloriusa!
[p. 161] (encunter Maissen)
Sil stratsch de saung ha in della Cadi,
Sogn Placi de Surrein, de Vossa pleiv,
Surdau siu tgau a siu emprem avat!
85 E vus alzeis il bratsch? Meneis il pievel
De star encunter sia veglia claustra?
Quei ei nuot auter che scarpar cun sforz
Ord bratscha de sogn Sigisbert avat
Il stratsch bognaus cul saung de nies sogn Placi.
(El va tier igl avat.)
IL PIEVEL. (en carschent entusiasmus, repetidamein)
90 El ha raschun! … Eviva nies sogn Placi!
CLAU MAISSEN. (seglia silla buora e plaida vehementamein)
Vus veis sablun els égls!
Jeu, Clau Maissen, fruschel ord vos égls
Quei sablun, buca cun in fazolet de seida,
Na, cul cunti.
95 Fa ei mal?
'Gl ei bien, ch' ei fetschi mal — —
Vus fusses tschocs en in gena. —
Quei pader ha menau vus sin baselgia,
Mussau il stratsch de nies sogn Placi;
100 Endretg, avat e pader dei' n star en baselgia!
Cheu sin cumin essan nus patruns. —
Jeu meinel vus aunc plinensi,
Ensi ault sur il Scopi,
E spluntel cun quei miu pugn
105 Silla porta dil sogn parvis.
„Arva! sogn Pieder, arva!
Il pievel della Cadi stat cheu von porta,
Less visitar ses sogns patruns.
Els deian vegnir ora,
110 Nies Sursilvan Placi,
[p. 162] Il humiliteivel Sigisbert avat!“ —
Els vegnan ora.
O seies salidai, cars sogns patruns!
Nus, vies pievel, essan pelegrinai
115 Si tier vus, per vus domandar:
Ei vossa claustra giu sigl ault de Mustér
Aunc buca reha e pussent' avunda?
Sogn Sigisbert, il venerabel,
Aulza il bratsch, siu maun terlischa
120 E strembla sco in cametg da mesa stad
E sco la ramur dil tun ei sia vusch:
„Mei giu e schei agl avat,
Ses paders seigien sias pleivs,
La humilitonza siu vestgiu,
125 Il pievel seigi il mir de nossa casa,
Il maun dil Segner tetg e grunda.“ —
(semeina tiegl avat)
Quei ei la sanadeivla nova,
Che jeu portel a vus dals sogns patruns.
Quei ei dapli, che diesch melli bullas
130 E brevs e dretgs e privilegis. (igl avat leva si)
Jeu temel buca vus cheu sin cumin,
En baselgia stun jeu en schenuglias,
Cheu (el dat cul pei) ei la plonta - pei din liber um
La ferm' ustonza encunter tutta pussonza!
135 Mo alzei vossas pergameinas!
Ellas han per mei negina liaunga pli. —
(encunter il pievel)
Las hartas entamaun, tgei valan quellas?
O sin meisa cullas hartas! Cullas bullas!
Quella buora ei nossa meisa. — —
140 Mistral, dormis vus?
Il giug va a piarder pil pievel.
Jeu less buc esser la quolpa. (seglia giu)
[p. 163] BERCHTER. (silla buora encunter igl avat)
Las brevs mussei! Las audan von il pievel!
BIARS. (cun carschenta canera)
O cullas brevs; las bullas lein nus ver!
AVAT. (metta las bullas silla buora)
145 Signur mistral, sin vossa conscienzia!
BERCHTER. Nus lein mirar atras exact las brevs!
„Buns tiarms fan buns vischins“, ei nossa regla.
Ils tiarms dil pievel ein ual schi sogns
Sco quels de vossa claustra, Monsignur.
150 Vos tiarms sin nies terratsch scarpein nus ora,
Tals tiarms ein quellas bullas finadina.
Mirei, sigil e plum ei rauba jastra!
Havein nus marcadau per quellas vaccas?
Cun buc in plaid! Naven ord nies nuegl
(El tilla las bullas sur il cumin en)
155 Cun tut, che nus vein mai pli mai cumprau!
(Canera e risada, las bullas svaneschan e tuornan suenter puspei. Ord la
canera audan ins: „La misterlessa Trina!“ Quella sefultscha cul pign Johannes tras
la fuola entochen tier igl avat e stat avon quel; plaunsiu profund silenzi. Clau
mira vi culla bratscha en crusch sil pèz.)
TRINA. O perdunei, sche quei ei buca memia,
Bia memia grev, ch' ei vegni perdunau!
AVAT. Mei tiel mariu! El po aunc retener
La bova!
160 TRINA. (tier il mistral) Dei, o dei las sontgas bullas!
BERCHTER. (pren ord sac il cunti, ferton che las bullas retuornan)
Per esser libers inaga per semper
Da tuttas sorts cadeinas, taglel jeu,
[p. 164] Mistral regent, naven sigil e plum. (fa quei)
Fatg senz' il pievel, sei disfatg tral pievel!
(El fiera tut giu sin tiara; grond e selvadi applaus; suenter di el maiestusamein.)
165 E quei ei fatg sin Glendisdis - Tschuncheismas
Digl onn melli sis tschien tschunconta sis,
Sin nies cumin de veglia libertat!
JOHANNES. (che pren si in sigil)
Mirei tscheu, mumma, o con bi ei quei!
In sogn ei si! Jeu prend cun mei a casa —
170 TRINA. Affon, lai star, quei auda a sogn Placi!
(sebetta en schenuglias avon igl avat)
O perdunei, sche quei ei buca memia,
O memia bia, ch' ei vegni perdunau!
O Clau, tgei has ti fatg! Quei ei puccau —
CLAU MAISSEN. (ruasseivels e riend.)
Stai si e plaida! — Umens de cumin,
175 Clau Maissen tema gnanc il plaid e plogn
De sia dunna. Plaida, misterlessa,
Entscheiva mia confessiun ded ault!
Buc en schenuglias, stai sidretg e plaida!
TRINA. (leva si e di cun franchezia)
O „plaida!“ Plaids, adina cun vos plaids!
180 Cun plaids haveis vus bi cuvretg il pal,
Cul qual vus veis oz dau schi grevas fridas
Sil sanctuari a nus tuts schi car.
CLAU MAISSEN. Quei fuss puccaus de tuts,
sch' ei fuss puccaus.
185 TRINA. De tuts? O Clau, ti, ti has menau ils umens,
Ils umens, ch' ein sco eivers sin cumin.
(canera e risada.)
[p. 165] (resolutamein).
Riei! E suenter meis sin claustra tuts,
In suenter l' auter, in sper l' auter steis
Els bauns avon sogn Placi, meis silsuenter
190 Aunc en baselgia Nossadunna, oz
Sco autras ga che vus meis a Mustér.
Lu essas bein gigins e sendricleis,
Seturpigeis giud il cumin ded oz —
Mo lu vegn memia tard turpetg e ricla —
CLAU MAISSEN. (ferm)
195 Avunda, Trina! Va cul pign a casa! (seretilla)
AVAT. (migeivlamein)
Mistral Clau Maissen, jeu havess il dretg
D' alzar il bratsch encunter vus e vus
(encunter Berchter)
Sco nies sogn Placi ha alzau siu bratsch
Leuora — vus veseis aunc las ruinas,
200 Leu steva il casti —
CLAU MAISSEN. (tut persuls silla buora, vehementamein)
Tgei! il casti
Dil Victor, il tiran! Vus smanatscheis? … —
Vus essas memia tard cullas smanatschas!
(el pren ord sac scartiras)
Il Segner sez retegn vossa vendetga,
Il Segner ha bugen in liber um,
205 Che stat sc' in quolm sidretg encunter tschiel. —
Sch' ei plai a mi, sche mondel jeu damaun,
Malgrad smanatschas, mon cul tgau alzau
Suls quolms — sco potestat de Valtellina!
[p. 166] ROMEIAS. (savonzond)
Eviv' il potestat de Valtellina!
TUTS. (giubilond repetan)
210 CLAU MAISSEN. Sche Dieus pertgiri! — Hai jeu oz duvrau
Per sforz il sforz — jeu hai in pugn de fier —
Per mei numnei po il cumin ded oz
Il burasclus cumin dil Niclaus Maissen! —
Nus lein festivamein trer giud cumin! —
215 La picca! — Nossa cara mistralia!
(Cloms de victoria, la mistralia entscheiva)
(La tenda croda.)
V. Act.
4. Scena.
[p. 223] Clau Maissen en liung manti liber; Sgier e Planta.
PLANTA. Sche leis spetgar el freid sin vossa gleut?
CLAU MAISSEN. El freid? Quels dis sereins hai jeu bugen.
Mirei, ils quolms, schi alvs ed aults e clars!
[p. 224] Perfin la neiv mi para bun' e caulda.
220 Jeu sun unfis de vies marcau de Cuera,
Della brentina — oh, jeu less turnar,
Turnar a casa! (mira giun plaun) Ah, sche jeu vesess
Ils cars fistitgs de mia paupra gleut,
Che dein vegnir per salidar il bab,
225 Il bandischau, il condemnau, il piars!
SGIER. (dat il maun)
Clau, muossa alla tiara, che sventira
Po buca rumper in ver Sursilvan!
CLAU MAISSEN. Sventira rumpa buca mei. — Signurs,
Con ventireivels ei in pauper pur,
230 Che clauda tuts ses beins cun stretgas seifs!
PLANTA. Jeu hai bein detg, seregordeis vus aunc
De nossa redunonza burasclusa? —
Vus sursilvans mureies sin fatschentas,
Haveies fiug el saung — e quei ei stau
235 Per vus, amitg, ventira e sventira.
(porsch' il maun ad el)
Mo er per la sventira vegn ei sera.
Vus steis en miu casti retratgs culs vos.
CLAU MAISSEN. Vus essas buntadeivels cun nus jasters.
Per mei 's ei traplas, jeu pudess entscheiver
240 En autra tiara la secunda veta.
PLANTA. Vies cor stat si Sumvitg entoch' la mort.
CLAU MAISSEN. Sche dei albiert a mia paupra dunna,
Che ha bargiu avunda tut quels onns
Che siu Clau Maissen fuv' aunc enzatgei!
245 Uss eis el nuot pli, nuot —
[p. 225] SGIER. (ferventamein) Quei ei menzegnas.
Has ti falliu, sco tuts mortals falleschan,
Sche creschas ti egl ault ord la sventira.
Ah, Segner car, savessen nus ensemen
250 Aunc inaga passar tras la Cadi,
Aunc inaga passar sil prau - cumin —
CLAU MAISSEN. (scrola il tgau)
Leu hai jeu mess in crap sin mia olma.
E tuts quels onns hai jeu zuppau quei crap;
255 Oz, oz sto el naven! Tut mia olma
Vi jeu scuvierer sco sin pugn de mort:
Jeu hai sin tschei schi burasclus cumin
El cor falliu encunter nies sogn Placi
Per esser sez 'gl emprem ella Cadi —
260 SGIER. Na, Clau, quei vein nus fatg per nossa patria —
CLAU MAISSEN. Vus bein, vus essas stai in um sincer,
Beinduras ferms e grevs, mai rampinus,
Mai fauls, mai loschs e mai de duas fatschas.
Vus mei silla Cadi! Mei tier sogn Placi!
265 Roghei per mei! Portei salids da mei! —
(el sesaulza)
Jeu sund il bandischau; sin quei miu tgau
Raccolt' in scroc ses quatertschien flurins!
Oh bein, aunc inaga less jeu passar
Tras la Cadi, semesirar culs auters —
270 Epi morir. (El squetscha il manti encunter il frunt.)
PLANTA. Nus mein, signurs! En stiva a Razen
Plidein nus pli quietamein sur tut.
En fatscha della pezza sursilvana
Plidasses vus entochen mesanotg;
275 Uss vul ei fatgs, uss vul ei buca plaids!
[p. 226] CLAU MAISSEN. Mei ordavon! Jeu spetgel aunc sils mes
E vi aunc dir in paternies de sera.
PLANTA. Sche Dieus pertgiri! Nus spetgein sin vus.
(Planta e Sgier passan ora.)
CLAU MAISSEN. (persuls, pren ora in cudisch d' oraziuns)
Sco il fagugn va tras la vall e derscha
280 Ils larischs e ramura tras barcuns,
Zacuda casas - lenn e scarpa aissas
Naven dal tetg cuvretgs cun crapp' e mescal:
Aschia sundel jeu passaus cun possa
E cun fracass tras mia pintga patria.
285 Ei han temiu mei, ussa ein els leds
Ch' jeu sun vargaus. — Vargaus? — Jeu less turnar,
Jeu vi turnar sco bien e sogn fagugn,
Vi luentar la neiv, far verds ils praus,
Madirs ils èrs, dar pastg e paun a tuts.
5. Scena.
Clau Maissen mira giuedora, la palma - maun sur ils égls.
290 CLAU MAISSEN. Vegns ti, o paupra Trina cugl Johannes?
(el surstat e sesa giu sil baun)
O Dieus en tschiel, termettas ti a mi
Ils aunghels uss de tia gesta greta?
La dunna ed igl jerfen de Romeias!
Quels quater égls! Encunter quater taurs
295 Setschentel jeu e poss sfraccar lur corna;
Quels quater égls domognan il Clau Maissen.
(Beingleiti vegn Anna Romeias cul mattatsch, surstat e di lu migeivlamein)
ANNA. Clau, buna sera!
CLAU MAISSEN. Buna sera, Anna!
[p. 227] ANNA. Sventira meina nus puspei ensemen —
300 CLAU MAISSEN. Vendetga meina forsa tei tier mei?
Sefai vitier e rumpa er in rom
Dal pégn derschius, sco auters fan cun riet!
(el leva si) Tgi sneg' a mi ils tscheins, tgi las honurs —
Endretg! Ei han snegau il baun - baselgia,
305 Snegau a mi la fossa en nies vitg
Ed han per vet' e mort mei bandischau;
(riend petramein)
Quels purs de tschocca greta fan rebantscha.
ANNA. (cun dignitat)
Quels purs? O Clau, ti has sprezau quels purs,
Che han portau a ti lur cor sin maun!
310 Sez pur, has ti duvrau ils cors dils purs
Per far miraglia sco in castelan,
E nossas larmas has duvrau per maulta!
CLAU MAISSEN. (vehementamein) Ti tschontschas,
sco gleut pintga pon tschintschar
315 Che han il pèz plein fel e greta nauscha,
Ch' igl uors vul buca star el gagliner.
ANNA. Igl uors? In uors ei staus en nossa casa.
Cur ch' el ei staus naven, ha lu la vieua
Teniu en bratsch quei jerfen sper la bara!
320 O Clau, o Clau, jeu sun vegnida cheu,
Per tei rogar mo per in plaid, mo in solet:
Che ti sei' s schubers de siu saung e mort!
(Silenzi)
MATTATSCH. Vegni, vegni! Carteis vus buc al bab?
El sez ha detg: „Quei ei il maun dil Clau —“
325 Ed ei curdaus e morts. Vegni, dabot! —
ANNA. (passa vitier)
O eis ti schubers de siu saung e mort? —
[p. 228] Jeu mond sco fumitgasa oz egl jester,
Mai ves' jeu pli ils tetgs de nies Sumvitg;
O dai a mi sin via mo quei plaid:
330 Che ti sei' s schubers de siu saung e mort!
CLAU MAISSEN. (en greta)
Ed jeu rispund a ti ne plaid ne miez.
Sch' ei han mei bandischau sco malfitschent,
Sch' ei han vendiu miu tgau al mender scroc,
Sche essas tuts pagai! Negina femna
385 Ha 'l dretg de trer sin mei aunc crappa.
ANNA. Ne plaid ne miez? Sche has ti confessau!
Sche port' il saung avon il Bab dils orfans! —
(migeivlamein)
Uss aunc in plaid dell' Anna de tschels onns:
Jeu roghel tei — malgrad la bara tresta:
340 O dai adatg, la balla ei pinada!
CLAU MAISSEN. Per mei? Ord la Cadi? — Ti queschas? —
(El sesa giu.)
ANNA. Salida tia Trina, tes affons!
Nus sevesein sin tiara maina pli.
Honurs e rauba fan buc or il tschiel;
345 … Pigns eis ti staus sigl ault della ventira,
O seigies en sventira, Clau, pli gronds!
Quei di a ti la paupra Sursilvana.
(Ella va cul buob.)
CLAU MAISSEN. (persuls, sfraccaus ensemen)
Jeu hai falliu, o Segner, miserere!
(El leva si, arva il cudisch e semeina encunter il maletg.)
Purschala schubra sco 'l solegl.
350 Sco l' alva de mervegl,
[p. 229] Nus gida, conforta, nus arva la porta
Dil tschiel per adina, o dultscha regina,
O Maria della glisch —
(Ord igl uaul resuna in siet, ina pintga nebla de purla ei veseivla; Clau
Maissen semeina entuorn, il pugn sil pèz.)
Jeu sun — tuccaus — o Segner — miserere!
(Dus auters siets, Maissen croda e cuviera sia fatscha cul manti. Ils treis
assassins quoran neutier e miran sil miert, las pistolas alzadas.)
355 SCHULDAU. La Frontscha!
RENZO. Valtellina!
IL TIERZ. La Cadi!
(Els svaneschan egl uaul.)
(Ei passa si, plein snavur, Benedetg Arpagaus de viadi cun siu buob.)
ARPAGAUS. In mazzament! — Sgarscheivel! —
BUOB. Bab, jeu tem.
ARPAGAUS. (mond vitier, scuviera la fatscha)
360 Clau Maissen! — Alvs e morts. — Il saung rump' ora —
(Beingleiti retuornan Planta e Sgier e suenter Trina cun Nicolaus e Johannes.)
PLANTA. Eis ti —
ARPAGAUS. Sun buc in assassin.
SGIER. (en schenuglias sper il miert) Clau! — Audas? —
— El ei spartius. Treis plagas! (leva si) — Dieus en tschiel,
365 Con lev per el, uss ha el ina patria!
Con grev per nus! (Trina passa si culs giuvens Maissens)
Familia senza bab! —
Stei leu! Mirei naven! Mirei sin tschiel! —
[p. 230] NICOLAUS. (stuschond naven ils auters)
Il bab sturnius! (peglia Arpagaus) Ei quei ti' ovra, di!
ARPAGAUS. (ferton che Trina e Johannes sefieran plirond giu sper
la bara)
370 Di, buob, hai jeu sittau?
BUOB. Na, na, franc buc!
ARPAGAUS. Sun staus per ir a casa si Sumvitg;
En quei uaul cat' jeu dagur treis umens,
Jeu hai suspect, jeu aud' in siet, dus, treis,
375 E vesel cheu per tiara morts — Clau Maissen. —
SGIER. Sche va en paisch e di alla Cadi,
Che ti has viu siu fegl Clau Maissen, morts,
Sin la planira, lunsch da sia patria! —
(mussond sils dus sper la bara)
Laschei bargir quels égls! Els anflan bein
380 Er' ella stgira mort il maun dil Segner! —
(il solegl de sera terlischa sur la gruppa)
Uardei, il bien solegl va da rendiu,
El ei tut cotschens, mo el ei migeivels,
(el muossa cun omisdus mauns sin Maissen)
E la ruina gronda cheu vegn biala! —
Amitg Clau Maissen, o stai bein, stai bein!
385 Jeu bragel buca cheu sper tei, jeu vi
Satrar tei senza larmas en nies dom —
Mo suenter mond jeu sin in quolm leusi,
E mirel giu cun larmas sin Surselva
E clom': Perduna quei ch' el ha falliu!
390 El ei curdaus, curdaus el maun de Diu.</poem>