Pagina:Zibaldone di pensieri I.djvu/156: differenze tra le versioni

Alebot (discussione | contributi)
m Ulteriore normalizzazione AutoreCitato
Nessun oggetto della modifica
Corpo della pagina (da includere):Corpo della pagina (da includere):
Riga 1: Riga 1:
<section begin=1 /><!--{{ZbPagina|34}}-->questa non sia l’opera intera di {{AutoreCitato|Celso|Celso}}, come pare ch’abbia creduto il {{AutoreCitato|Johann Albert Fabricius|Fabricio}} l. IV, c. 8 fine, p. 506 fine; oltreché come vedo nel {{AutoreCitato|Girolamo Tiraboschi|Tiraboschi}}, qui non si trova {{SAL|156|4|Barbaforcuta}}<section end=1 /><section begin=2 />{{ZbPagina|35}} tutto quello che {{AutoreCitato|Marco Fabio Quintiliano|Quintiliano}} cita dell’opera di Celso. Anche {{AutoreCitato|Attilio Fortunaziano|Fortunaziano}} retore nei ''{{TestoCitato|Retorici latini}}'' del Pithou, p. 69, cita Celso. Trovo poi anche parecchi modi e parole che mi persuadono che il libretto sia cavato veramente da Celso, perché sono frequenti e familiari sue nei libri della Medicina: per esempio § 3° «Oratoris artibus nemo instrui potest, nisi cui ingenium et frequens studium est. Primum animi ''sit'' (assoluto) oportet quaedam naturalis ad videndas ediscendasque res ''potentia''. Tum vox (nota l’omissione del ''sit'' ''oportet'' e la dipendenza di questo periodo dal precedente familiarissimo a Celso), latus, decor, valetudo, frugalitas, laboris patientia.» E tutto il paragrafo è di maniera affatto celsiana. E § 4 ''Super hoc'', per ''oltre a ciò'', usitato da Celso; e la particella ''ubi'' per ''quando'', ''allorché'', ''se'', familiarissima a Celso, e usata spesso qui pure, cioè § 9 e 10 tre volte, 11 due volte, e 17 due volte. E § 10. «Neque ''alienum'' est, ubi longior fuerit expositio vel narratio, extrema ita finire, ut admoneas quaecumque dixeris»; E ivi poco dopo: «Nec semper debet orator veterum se praeceptis addicere, sed ''scire debet'' ''incidere'' novam materiam quae novi aliquid postulet.» E quanto all’''incidere'', si trova anche in simile maniera § 11: «Evenit ut ante sit respondendum quam sit ponenda narratio, ut pro Milone: Incidit caussae genus quod summam habet quaestionis et magna ex parte tractandum sit, et sic sit ponenda narratio, ut provocare non velis, ut pro Habito (''Avito'')». E ib., piú sopra: «Alterum genus est in quo ''utique'' (modo familiarissimo a Celso) aeque supervacua narratio est»; e cosí § 12: «Haec enim verisimilia sunt, non ''utique'' vera.» E §.13. «Cum autem diu dicere volet, omne argumentum ornatius ''exequetur''.» E ivi: «Si ''unum'' argumentum validum est et ''unum'' frivolum, a valido incipies, frivolum persequeris,{{SAL|156|4|Barbaforcuta}}<section end=2 />
<section begin=1 /><!--{{ZbPagina|34}}-->questa non sia l’opera intera di {{AutoreCitato|Celso|Celso}}, come pare ch’abbia creduto il {{AutoreCitato|Johann Albert Fabricius|Fabricio}} l. IV, c. 8 fine, p. 506 fine; oltreché come vedo nel {{AutoreCitato|Girolamo Tiraboschi|Tiraboschi}}, qui non si trova <section end=1 /><section begin=2 />{{ZbPagina|35}} tutto quello che {{AutoreCitato|Marco Fabio Quintiliano|Quintiliano}} cita dell’opera di Celso. Anche {{AutoreCitato|Gaio Chirio Fortunaziano|Fortunaziano}} retore nei ''{{TestoCitato|Retorici latini}}'' del Pithou, p. 69, cita Celso. Trovo poi anche parecchi modi e parole che mi persuadono che il libretto sia cavato veramente da Celso, perché sono frequenti e familiari sue nei libri della Medicina: per esempio § 3° «Oratoris artibus nemo instrui potest, nisi cui ingenium et frequens studium est. Primum animi ''sit'' (assoluto) oportet quaedam naturalis ad videndas ediscendasque res ''potentia''. Tum vox (nota l’omissione del ''sit'' ''oportet'' e la dipendenza di questo periodo dal precedente familiarissimo a Celso), latus, decor, valetudo, frugalitas, laboris patientia.» E tutto il paragrafo è di maniera affatto celsiana. E § 4 ''Super hoc'', per ''oltre a ciò'', usitato da Celso; e la particella ''ubi'' per ''quando'', ''allorché'', ''se'', familiarissima a Celso, e usata spesso qui pure, cioè § 9 e 10 tre volte, 11 due volte, e 17 due volte. E § 10. «Neque ''alienum'' est, ubi longior fuerit expositio vel narratio, extrema ita finire, ut admoneas quaecumque dixeris»; E ivi poco dopo: «Nec semper debet orator veterum se praeceptis addicere, sed ''scire debet'' ''incidere'' novam materiam quae novi aliquid postulet.» E quanto all’''incidere'', si trova anche in simile maniera § 11: «Evenit ut ante sit respondendum quam sit ponenda narratio, ut pro Milone: Incidit caussae genus quod summam habet quaestionis et magna ex parte tractandum sit, et sic sit ponenda narratio, ut provocare non velis, ut pro Habito (''Avito'')». E ib., piú sopra: «Alterum genus est in quo ''utique'' (modo familiarissimo a Celso) aeque supervacua narratio est»; e cosí § 12: «Haec enim verisimilia sunt, non ''utique'' vera.» E §.13. «Cum autem diu dicere volet, omne argumentum ornatius ''exequetur''.» E ivi: «Si ''unum'' argumentum validum est et ''unum'' frivolum, a valido incipies, frivolum persequeris,<section end=2 />
{{nop}}