Pagina:Vico, Giambattista – Il diritto universale, Vol. I, 1936 – BEIC 1960672.djvu/203


caput clxxiii 193

De damno Aquilia.

[7] De damno Aquilia contra damna a potentibus plebeiorum agris data per iniurias, ut solent. Tulit Caius Aquillius Gallus tribunus plebis, ut Ulpianus memorat1.

Arcanum potentiae patrum: foenore gravare plebem.

[8] Arcanum tamen potentiae patrum erat ut plebs semper egeret, quando censu ad senatorium ordinem perveniebat: quare patres semper gravi foenore premebant plebem et, ob id ipsum, plebeiorum patrimonia dissipari libentes sinebant. Tantum abest ut legem ullam de iure privato conderent, quo ei malo occurreretur. Nam, ex sui ordinis instituto et quadam patricia, ut ita dicam, consuetudine, quam etiamnum inter nobiles ubique gentium observamus, patricii opes in suis familiis conservabant; et qui soli erant iurisconsulti in testamentis cavebant filiis ne infirmiori aetate patrimonia perderent.

De donationibus lex Cincia.

[9] Hinc de donationibus lex Cincia, quae certum imponit donationibus modum. Tulit Marcus Cincius tribunus plebis anno dxxxix.

De minoribus Laetoria.

[10] De minoribus lex Laetoria, ne a minoribus xxv annis stipulari liceret, quam Plautus in Pseudolo cornice «legem quinamvicenariam» appellat. Verisimile est Laetorium illum tribunum plebis tulisse, quicum Publilius Volero tribunus plebis tulit de plebeis magistratibus, Appio Claudio, Appii filio, et Tito Quinctio consulibus anno cccclxxxx2. Dionysio Publiliam Voleroniam appellatam3.

  1. In Dig., IX, 2 (Ad legem Aquilliam), 1.
  2. Livius, lib. II [Per un evidente errore di stampa, il testo ha: «anno cclxxx»].
  3. Dionysius, lib. IX.