Pagina:Storia della letteratura italiana - Tomo I.djvu/351

amicissimus, nec solum ante, cum Princeps Tarentinus esset, sed etiam mox quandiu Regno Neapolitano potitus est. Ita numquam me meæ fortunæ suppœnituit, ut novem ferme ab hinc annos, cum eum Mediolani vidi, quanto meo cum dolore non dico. Excesserat Neapoli anno superiore Rex ille & humanissimus & sapientissimus, summaque virtute præditus, ne regnum illud, quod conservarat, sua pertinacia aliquando everteret, ad Ludovicumque Galliæ Regem accesserat, sperans illum passurum, ut imperatis certis rebus regnum etiam obtineret suum, cum præsertim non minus gloriosum ei esset constitutum ab eodem ipso Regem, quam constrictum videri. Mediolanum autem venerat officii caussa secutus Ludovicum Regem, qui in Italiam transierat, arma extimescens Cæsaris Borgiæ, qui Imperii fines in Galliam usque Togatam protulerat. Meæ quidem fortunæ tum, ut dicebam, me maxime suppœnitebat, quod intelligebam nullam opem afflictis illius rebus nos amplius ferre posse, quemadmodum Parens noster Ferdinando Regi illius patri fecerat, cum Principum & Primorum conjuratione omni propemodum regno spoliatus esset. O spectaculum illud non modo hominibus, sed parietibus etiam ipsis & feris, luctuosum! Cedere e Regno Italico Regem Italum, atque adeo conservatorem illius; manere exteras gentes, quæ popularentur agros, vexarent 182 Urbes, non ad spem constituendi stabiliendique imperii, quod tenere non poterant, sed ad præsentem pastum mendicitatis suæ.

XVI. Ribattute così le accuse date all’Alcionio dal Manuzio e dal Giovio, rimane a dir

qualche cosa di alcuni Autori Francesi, che hanno voluto essi pure entrare in questo argomento. Uno è il famoso Storico, o anzi, come gli stessi Francesi il chiamano, Romanziere Varillas. Questi in un frammento della Vita di Luigi XI stampato verso l’anno 1685 avea francamente asserito, che il Filelfo (il cui nome ancora avea egli malconcio, chiamandolo Philosophe) avea soppressi i libri di Cicerone de Gloria per inserirli nelle sue opere, ed avea citato il testimonio del Giovio. Nelle Novelle della Repubblica delle Lettere47, dandosi l’estratto di questo frammento, si avvertì, che il Giovio non avea mai scritta tal cosa. Quindi negli Anecdoti di Firenze stampati l’anno 1687 il Varillas attribuì tal furto a