Pagina:Decurtins - Rätoromanische chrestomathie, I.djvu/717

688 Gion Antoni Tuor adumbaten e senza calculaziun. Supponent, che la via vegni continuada resp. la lingia prolongida da Cuera tras la Surselva a Mustèr e da leu tras ne sur il Lucmanier lein nus en quei cas soletamein far entginas damondas sur nies avegnier. Tgei influenza vegn alura quella haver sin 5 nossa populaziun grischuna e principalmein silla Surselva? Tgei avantags ne dischavantags vegnin nus da quell' a puder spetgar? Circa sis meins ein passai dapli che la via de fier St. Gagl a Cuera ei vegnid' installad' e la populaziun de nossa capitala ei vegnida surprida per l' emprema gada della pusseivladat de transportar e sefar transportar 10 culla spertadat d' in utschi volant tras la forza de fiuc et aua. De lurenneu ein schon fetg biars seprofitai de quella chischun per far excursiuns … e visitar certs marcaus e certas contradas de nos cantuns confinonts, d' ils quals ei vevan savens udiu, enqual er' eunc viu mo solet en siemi e mai en natura. Pli ch' ina gada havein nus giu l' occasiun 15 d' observar femnas veglias, che pigl auter vulan saver nuot de tut quei che daventa daniev, ad ir cun prescha tier la via de fier, schend cun bucca rient' e hilaritat: Oz lein nus er' eunc ina gada, avon che murir, far ina spaziada a la moda nova. Aber bucca mo ils habitons de Cuera, dils vitgs, vischneuncas e vischanonzas ein il davos temps sgulai ora pli che gl' ordinari, 20 er' ils jasters ein vegni neutier pli numerusamein, tgi per extender ne renovar lur relaziuns commercialas cun nus grischuns ch' essen eunc quasi sco en naschienscha sin quei territori de speculaziun, tgi sco turists per mirar e contemplar las remarcabilitats de nossa vegl' e renomada capitala, la bial' et imposanta situatiun de nos cuolms e vals, nossa greppa e peza, 25 nos glatsches etc. Auters vegnien e quei surtut il temps de stad per restabilir lur sanadat guder e respirar noss' aria pura e sanadeivla, eunc auters per gustar nos vins prezius, enconoschents sco nectar, nos salams confortus, nies mel e caschiel tuetschiner, artechels, che mo glieut, che possedan quels buc, san preciar. 30 Denton avunda. In pas pli anavon. Gl' unviern svanescha, la permavera ei arivada e nus vesein a metter meun vid la lavur, tut la Surselva blocada cun luvres, siton, cavon e sbulon … di e notg senza negina fin, per ton pli gleiti puder ira cun posta fulminanta … da Cuer' à Mustèr e vizaversa. — Las lavurs ein terminadas e 35 nus observein ch' ei vegn fatg preparatiuns las pli grandiusas silla fiasta dell' avertura della via ferrada. Nus lein nuota far menziun dils vins gusteivels, dils gientas e las tratgas che vegnien sin tal di vegnir survidas; quei ei per nus causa de meinz impurtonza; pli grond interess offrescha a mintgin l' arrivada digl emprem trän. Il di fixau tut ei solem; vegntgin 40 car ed eunc dapli, tut curonai, formeschan ina lingia; ils directurs cun lur giuvnals ein ils emprems, che prendan platz, tuts auters fan suenter; il pievel grond quel mira tier e clom' Adieu! bien viadi tiel Badus! Ils cavals ein sut stada(n)ls, sil buc il postiglon, uss' sgola la bandiera, in schull